Ngày mồng 10 tháng giêng hàng năm, nhân dân 8 dân tộc anh em (Tày, Nùng, Dao, Sán Chay, Sán Dìu, Hoa, Kinh và Mông) sinh sống trên vùng chiến khu xưa ATK Định Hóa lại tưng bừng tổ chức Lễ hội Lồng Tồng tại xã Phú Đình (huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên).

Đây là một lễ hội truyền thống đặc sắc của bà con vùng cao, được tổ chức sau một năm vất vả với công việc đồng áng, để mừng thành quả lao động đã đạt được của mình, đồng thời tạ ơn trời đất, thần linh, tổ tiên và cầu cho một năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà no ấm, hạnh phúc.

Lễ hội Lồng Tồng hay còn gọi là Lồng tổng, theo tiếng Tày - Nùng và Lồng tộng theo tiếng Dao đều mang nghĩa là "xuống đồng".

Cho đến bây giờ chưa có tài liệu nào nghiên cứu, khẳng định Lễ hội Lồng Tồng có từ bao giờ. Nhưng chắc chắn rằng, khởi nguồn của lễ hội phải được sinh ra từ xã hội của người Tày khi đã sống thành làng bản quần cư trong cộng đồng. Song đáng tiếc đã có thời gian lễ hội bị mai một. Tuy nhiên, nhận thấy đây là một lễ hội đầy ý nghĩa của người Tày, nên vào năm 2002, UBND tỉnh Thái Nguyên và Tổng cục Du lịch (Bộ VH, TT & DL) đã quyết định tổ chức Lễ hội Lồng Tồng tại Tỉn Keo, xã Phú Ðình, huyện Ðịnh Hóa, với ý tưởng khôi phục lễ hội truyền thống.

Việc tổ chức Lễ hội Lồng tồng ATK (Định Hóa) không chỉ góp phần lưu giữ, bảo tồn và phát huy những các giá trị truyền của lễ hội mà còn giới thiệu, quảng bá hình ảnh tiềm năng kinh tế, du lịch ATK Định Hóa, tạo điều kiện đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch kinh tế, nâng cao thu nhập cho nhân dân vùng căn cứ địa cách mạng. Đặc biệt đây chính là dịp dể du khách thập phương hiểu thêm về thủ đô kháng chiến năm xưa.

Thày tào (thày mo) đang thực hiện nghi lễ cúng cầu mùa của người Dao Sán Chí, xã Sơn Phú.

Thày tào thực hiện một nghi lễ trong Lễ Kỳ yên (cầu yên - cầu cho mọi gia đình yên vui êm ấm và may mắn) của dân tộc Dao, xã Thanh Định.

Thày tào thực hiện Lễ cầu phúc của dân tộc Dao, xã Phú Đình.

Đường cày đầu xuân do một thanh niên khỏe mạnh dân tộc Tày thực hiện trong Lễ Xuống đồng.

Các đội thi cấy tại cánh đồng Tỉn Keo dưới chân đèo De.

Màn múa rối cạn của dân tộc Tày của bản Thẩm Dộc.

Trưởng bản trao quà (gồm gà, rượu, xôi... và một quả còn may mắn) cho thanh niên đã ném trúng vòng âm dương trong phần thi ném còn đầu xuân.

Anh Tuấn