Cuộc chiến tàu ngầm bí mật giữa hai siêu cường

Cuộc chiến tàu ngầm bí mật giữa hai siêu cường - Kỳ cuối: Hành động mờ ám bị phanh phui

Tài liệu và sách vở về sứ mạng từ lâu được biết tới dưới tên gọi "Dự án Jennifer" hoặc "Dự án Azorian" vẫn còn nhiều chỗ trống nên thường có nhiều lời đồn đoán. Có những tin đồn lan truyền được cho là của thủy thủ đoàn, theo đó CIA đã trục vớt được toàn bộ tàu ngầm K-129. Nhưng xem chừng điều này không hợp lý, vì kích thước của tàu Glomar nhỏ hơn tàu K-129. Một đồn đoán khác khá phổ biến cho rằng trong lúc trục vớt, tàu K-129 đã bị vỡ ra nên chỉ trục vớt được một phần con tàu. Nhưng các chuyên gia Nga cho rằng tàu ngầm này được thiết kế rất vững chắc nên không thể bị vỡ.

Tổng thống Mỹ Richard Nixon, người ra lệnh trục vớt tàu K-129, nhưng đã phải từ chức trước khi thu được chiến lợi phẩm.

Sự thật có lẽ nằm ở khoảng giữa. Cuối năm 2009, bộ phim tài liệu về "Dự án Azorian" của nhà làm phim người Mỹ Michael White sống ở Viên (Áo), được phát hành bằng DVD đã xuất hiện, trong đó có nhiều tư liệu phim gốc - thực ra là bí mật - về cuộc thám hiểm này cũng như nhiều cuộc phỏng vấn những người tham gia như các kỹ sư và nhà quản lý.

Bộ phim dài gần 2 giờ đồng hồ này có lẽ cũng là lý do để cho CIA, sau 35 năm im lặng, đã giải mật báo cáo của CIA năm 1978, những báo cáo mà lần đầu tiên được lưu truyền trong nội bộ CIA năm 1985. Phần lớn báo cáo này vẫn còn bị bôi đen và những cựu binh, những người muốn viết sách về sứ mạng này, vẫn phải chịu sự kiểm duyệt của CIA. Nhưng trong bộ phim tư liệu đầy tham vọng của White thì chỉ còn ít bí mật của chiến dịch căng thẳng, gây ấn tượng mạnh về công nghệ này là không được đề cập tới.

Ngay khi bị nổ, K-129 đã bị vỡ làm đôi. Mục tiêu của sứ mạng này ngay từ đầu là trục vớt phần thân còn tương đối lành lặn với khoang chứa ngư lôi và chiếc tháp cũng như nơi mà người ta cho rằng có tên lửa hạt nhân R-21. Trong quá trình trục vớt, điểm yếu không phải là con tàu ngầm được chế tạo chắc chắn của Liên Xô mà lại là chiếc móng vuốt Clementine.
 
Khi quắp vào K-129, ngón tay đòn của Clementine đã có vấn đề và bị gãy ra. Sau này, người ta mới nhận ra rằng chất kim loại nhằm làm giảm trọng lượng để chế tạo chiếc móng vuốt, đã không đủ chắc chắn. Trên đường lên khỏi mặt nước, ngay trước mục tiêu đã gãy thêm những "ngón tay" khác. Mặc dù người ta dùng lưới để giảm thiểu mất mát, nhưng với những "ngón tay" còn lại, người ta chỉ còn trục vớt được một ít "chiến lợi phẩm" lên trên mặt nước.

Những gì người ta đã tìm được ngoài thi thể các thủy thủ Liên Xô và chiếc chuông của con tàu cho tới nay về mặt chính thức vẫn còn được bảo mật. Chỉ một ít thành viên thủy thủ đoàn là được phép vào khoang chứa hàng. CIA cho rằng, thành công lớn của sứ mạng này chính là phát hiện rằng vỏ con tàu ngầm Liên Xô dày hơn nhiều so với dự đoán trước đây. Một chuyên gia đánh giá, đây là cái giá xứng đáng cho toàn bộ sứ mạng. Nhưng chính trong xác tàu, người ta lại tìm thấy lớp mangan, rất phù hợp với câu chuyện họ bịa ra để che giấu cho sứ mạng thật sự.

Chiến lợi phẩm quan trọng nhất từ xác tàu có lẽ là hai quả ngư lôi nguyên tử của Liên Xô, mà cơ quan mật vụ Nga cho rằng CIA đã thành công. Thậm chí trong bộ phim tài liệu của White có thể nhìn thấy các chuyên gia đang xem xét, đánh giá quả ngư lôi trên tàu Glomar.

Jack Anderson, người đầu tiên phanh phui "Dự án Azorian" và vụ Watergate làm Nixon phải từ chức.

Một phần vật liệu bị nhiễm xạ đã được thả về biển, hài cốt các thủy thủ Nga được mai táng trên biển. Một nhà quản lý bị chết trong quá trình thực hiện chiến dịch đã được thực hiện theo nguyện vọng cuối cùng của ông là tro của ông được rắc xuống biển từ con tàu Glomar Explorer.

Ngay trong năm đó, câu chuyện giật gân này đã bị rò rỉ tới những nhà báo điều tra nổi tiếng, trong đó có cả Seymour Hersh, người đã phanh phui vụ thảm sát Sơn Mỹ. Đích thân Giám đốc CIA William Colby đã phải gọi điện đi khắp nơi, thuyết phục các chủ bút rằng việc công bố thông tin này sẽ làm nguy hại tới an ninh quốc gia. Việc bắt cóc tàu chiến nước ngoài có thể được coi là một hành động gây chiến, nhất là trong trường hợp này, một siêu cường với tư cách là một kẻ cướp mộ lại muốn chiếm bom nguyên tử của một cường quốc khác.

Những tờ báo lớn chấp nhận lý luận này và không cho các nhà báo đăng câu chuyện trên. Họ không muốn phải chịu trách nhiệm về một cuộc khủng hoảng giữa các siêu cường như đã xảy ra một thập kỷ trước đó, khi Liên Xô triển khai tên lửa ở Cuba.

Nhưng một nhà báo điều tra, người từng đoạt giải Pulitzer là Jack Anderson và từng làm cho Nixon điêu đứng, đã không chịu khuất phục và đã công bố câu chuyện này vào năm 1975. Sau khi Anderson là người đầu tiên đưa tin, các đồng nghiệp khác đã đồng loạt công bố những tình tiết mà họ điều tra được. Khi sự việc bị bại lộ, CIA đã cân nhắc và quyết định không tiếp tục trục vớt con tàu đắm đó nữa.

Từ nhiều năm trước, Anderson đã gây áp lực với Tổng thống Nixon thông qua việc phanh phui các khoản tiền hối lộ. Một người quyên góp trong nhiều năm là tỉ phú Howard Hughes. Vì có nhiều thông tin nhạy cảm của chính phủ được tiết lộ với những nhà báo như Anderson, nên Nixon đã tuyển mộ một đội quân riêng trong cơ quan mật vụ, được gọi là "thợ hàn" để hàn gắn những chỗ rò rỉ thông tin. Đội quân mật này của Nixon thậm chí đã lên kế hoạch đầu độc Anderson.

Ngoài ra, đội quân mật này phải tìm hiểu xem đối thủ chính trị của Nixon biết những gì về việc quyên góp bất hợp pháp của Hughes. Mối quan hệ giữa người Mỹ giàu nhất và Tổng thống "của ông ta" đã lạnh nhạt đi, vì Hughes tỏ ra khó chịu với việc chính phủ Mỹ tiếp tục các vụ thử hạt nhân trên mặt đất, những vụ thử có lúc làm nhà của Hughes ở Las Vegas bị rung chuyển.

Bìa cuốn sách "Dự án Azorian" nói về việc trục vớt tàu K-129.


Một nguy cơ rủi ro nữa là Robert Maheu, nguyên là một điệp viên và là người vận động hành lang cho Hughes, mặc dù không còn được Hughes tin dùng, nhưng lại có mối quan hệ tốt với những chính khách hàng đầu của đảng Dân chủ, mà ông ta đã thuyết phục được để làm người vận động ngoài hành lang cho Hughes. Vì từ nhiều năm qua, không ai nhìn thấy Hughes, nên Nixon chẳng biết gì về người quyên góp tài chính cho mình. Cơ quan thuế thậm chí cho rằng Hughes đã chết từ năm 1970, những sự việc khác là do các nhà quản lý của ông sắp đặt.

Ngày 8/8/1974, hai ngày trước khi tàu Glomar Explorer trục vớt "chiến lợi phẩm" đầu tiên từ con tàu K-129, Nixon đã phải từ chức vì vụ Watergate. Năm 1975, khi Anderson công bố câu chuyện của mình về con tàu của CIA thì kẻ thù lớn nhất của ông là Nixon đã trở thành chuyện quá khứ.

Giờ đây, chiếc tàu Glomar Explorer được đổi tên là "GSF Explorer" và phục vụ sứ mệnh khoan thăm dò dầu khí. Quả thực đã có lúc nó được sử dụng để khai thác mangan và trên 20 năm không được sử dụng tới cho tới năm 1996, người ta dùng nó vào hoạt động khoan dầu. Ngôi nhà nổi chứa chiếc móng vuốt khổng lồ Clementine sau này được dùng để cất giữ chiếc tàu tàng hình đầu tiên của hải quân Mỹ. Cho tới bây giờ, người ta vẫn giữ kín nơi cất giấu những gì trục vớt được từ tàu ngầm K-129.

Vũ Long (Tổng hợp từ truyền hình và báo chí Đức)

Đón đọc số tới: Chuyện đời của siêu lừa đảo Frank W. Abagnale Jr.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN