Năm 2010 xã Nhật Tân, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam đã được đầu tư xây dựng 2 trạm xử lý nước thải với tổng công suất thiết kế tối đa 320 m3/ngày đêm. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, từ khi các trạm này được khánh thành, chưa lần nào họ thấy trạm hoạt động.

Các trạm xử lý nước thải tại Nhật Tân được đầu tư với tổng kinh phí trên 4 tỷ đồng từ nguồn vốn của Văn phòng hỗ trợ Chương trình DCE của Chính phủ Đan Mạch. Đây là 2 trạm trong nhiều trạm xử lý nước thải thuộc hợp phần "Kiểm soát ô nhiễm tại các khu vực đông dân nghèo" được đầu tư tại Hà Nam, đưa vào sử dụng từ tháng 12/2010 với mục đích xử lý nước thải cho 5 xóm làng nghề Nhật Tân.


Trong khi trạm xử lý nước thải tại các địa phương khác hoạt động hiệu quả, góp phần cải thiện môi trường sống của người dân thì tại Nhật Tân, một khu vực tổng hợp rất nhiều nguồn nước thải sản xuất, nước thải sinh hoạt thì trạm lại đóng cửa triền miên.

Theo phản ánh của nhiều hộ dân sống quanh khu vực các trạm xử lý nước thải gồm một trạm ngay sát trụ sở UBND xã Nhật Tân có công suất từ 90 - 120 m3/ngày đêm, một trạm cách đó khoảng 300 mét có công suất từ 160 - 200 m3/ngày đêm thì từ khi được khánh thành, ít khi thấy người của xã đến vận hành trạm, đồng nghĩa với việc trạm không hoạt động.

Quan sát tại các trạm xử lý nước thải, điều dễ nhận thấy nhất là công trình không được bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên đã bị xuống cấp, các cánh cổng được khóa, ổ khóa đã bị hoen gỉ. Đường dẫn vào trạm và khuôn viên bên trong không được dọn dẹp thường xuyên đã phủ đầy rêu và cây cỏ.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Quang Tình - Chủ tịch UBND xã Nhật Tân cho rằng, hoạt động của trạm không như người dân phản ánh. Do đây là mùa khô nên trạm ít hoạt động hơn mùa mưa, không phải hoàn toàn là không hoạt động. Với tổng công suất thiết kế 320 m3/ngày đêm, trạm dư sức xử lý nước thải sản xuất và nước thải sinh hoạt của 5 xóm làng nghề.

Tuy nhiên, ông Tình lại cho rằng từ khi xã Nhật Tân nhận tiếp quản 2 trạm xử lý nước thải từ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Nam thì xã không nhận được bất kỳ khoản kinh phí nào để duy trì hoạt động các trạm. Theo dự trù của UBND xã Nhật Tân, để vận hành các trạm này một cách thường xuyên, liên tục cần kinh phí khoảng 5 triệu đồng/tháng gồm tiền mua hóa chất, tiền điện, nhân công... Nhưng hiện nay, nguồn kinh phí không có, cũng không thể huy động được từ người dân.

Ông Tình còn cho biết, trong các trận mưa lớn vào tháng 4/2012, sét đã đánh trúng các trạm làm hỏng đồng hồ điện của một trạm, trạm còn lại thì bị hỏng rơ - le trong máy, từ đó đến nay các trạm không thể hoạt động cũng bởi lý do này. Điều này đã được xã phản ánh đến đơn vị chủ đầu tư là Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Nam, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.

Như vậy, tại Nhật Tân đang tồn tại một thực trạng đáng buồn trong việc xử lý nước thải làng nghề, nước thải sinh hoạt xoay quanh kinh phí và trách nhiệm. Trong khi địa phương loay hoay tìm nguồn vốn duy trì hoạt động các trạm, thì các cơ quan chức năng lại chậm khắc phục sự cố.

Công trình tiền tỷ phải "đắp chiếu" gây lãng phí lớn, trong khi tình trạng ô nhiễm môi trường ngày một gia tăng, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người dân, những người được hưởng lợi từ dự án.


Đức Phương