Thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) cho biết, trước tháng 6/2014, các trường đại học phải hoàn thành các điều kiện về diện tích đất, cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên... Nếu trường nào không thực hiện đúng quy định Bộ sẽ cùng với các đơn vị liên quan trình Thủ tướng để có biện pháp xử lý kịp thời.
Nhiều trường ĐH phải di dời
Từ ngày 1/1/2014, Quyết định số 64/3013/QĐ-TTg về điều kiện và thủ tục thành lập hoặc cho phép thành lập, cho phép hoạt động đào tạo, đình chỉ hoạt động đào tạo, sáp nhập, chia, tách, giải thể trường đại học, học viện có hiệu lực. Theo đó, trường đại học được thành lập hoặc cho phép thành lập khi có đủ 5 điều kiện: Có đề án thành lập trường phù hợp, có văn bản chấp thuận của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi trường đặt trụ sở chính, có diện tích đất xây dựng tại trụ sở chính không dưới 5ha và đạt bình quân tối thiểu 25m2/sinh viên tại thời điểm trường có quy mô đào tạo ổn định sau 10 năm phát triển. Trường được phép thành lập cần có dự kiến cụ thể về số lượng, cơ cấu đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất... Điều này có nghĩa, những điều kiện về thành lập, mở trường đã được thắt chặt.
Theo lý giải của một chuyên viên Vụ giáo dục Đại học và sau Đại học, Bộ GD - ĐT thì khi quyết định này có hiệu lực đồng nghĩa với việc các trường đại học trên cả nước cũng phải đáp ứng những điều kiện như trên: yêu cầu về diện tích đất, giảng viên cơ hữu, cơ sở vật chất...
Tuy nhiên, thực tế, nhiều trường ĐH ở Hà Nội khó đáp ứng điều kiện về quỹ đất, rộng tối thiểu 5 ha. Tọa lạc trên một con phố sầm uất (quận Hai Bà Trưng) của Hà Nội, ĐH Xây dựng Hà Nội được bài trí với những tòa nhà cao tầng san sát nhau. Với diện tích chưa đủ 4 ha, đạt 2,2 m2/sinh viên. Vừa qua, trường cũng hoàn thành một tòa nhà đa năng phục vụ điều kiện sinh hoạt, học tập nhưng cũng chưa thể đủ so với yêu cầu trường học hiện đại. Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên báo Tin Tức, Phó hiệu trưởng nhà trường Phạm Hùng Cường cho biết: “Vấn đề diện tích đất vẫn là câu chuyện dài, cần phải có thời gian”.
Theo thống kê của Bộ GD - ĐT, tại Hà Nội, số trường ĐH, CĐ chiếm 1/3 số các trường của cả nước. Có 26 trường phân bố tại 4 quận nội thành. Từ năm 2011, UBND TP Hà Nội đã công bố danh sách các trường phải di dời ra ngoại thành. Cụ thể, ĐH Luật Hà Nội, ĐH Răng Hàm Mặt, ĐH Văn hóa Hà Nội, ĐH Xây dựng Hà Nội, ĐH Y Hà Nội, ĐH Y tế Công cộng, Viện ĐH Mở Hà Nội, ĐH Công Đoàn, ĐH Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp, CĐ Công nghệ cao Hà Nội, CĐ Y tế Hà Nội. Đến nay, một số trường trong danh sách này vẫn đang tiếp tục xây dựng thêm các khu nhà đa năng trên phần đất vốn có.
Chờ báo cáo từ các trường
Trao đổi với phóng viên báo Tin Tức về việc các trường phải đáp ứng điều kiện diện tích tối thiểu 5 ha trong điều kiện thiếu quỹ đất trong nội thành như hiện nay, ông Nguyễn Văn Áng, Vụ phó Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ GD - ĐT cho biết, theo nguyên tắc thì luật đã ban hành và có hiệu lực sẽ không hồi tố. Nghĩa là, những gì đã có trước thời điểm luật ra thì không thể chiểu ngay được mà cần có lộ trình thực hiện.
Theo ông Nguyễn Văn Áng, vấn đề diện tích đất các trường học đại học đã được đề ra trong Nghị quyết 50, Quốc hội khóa XII từ năm 2010. Nhưng dựa trên tình hình thực tế, Bộ đã lùi lại cho các trường trong 1 năm để có thể chuẩn bị. Đến năm 2012, Bộ mới đi thanh, kiểm tra những điều kiện này. Trong quá trình thanh tra, kiểm tra, Bộ cũng trình Chính phủ những văn bản liên quan về việc thành lập, mở trường, điều kiện của các trường đại học hiện nay. Đồng thời, cuối năm 2013, Bộ cũng thông báo tới các trường về những điều kiện này và hạn cho các trường đến hết tháng 6/2014 phải có giải pháp thực hiện. Đặc biệt, các trường còn phải đảm bảo quy định về cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên. Thực tế kiểm tra cho thấy, nhiều nơi vẫn còn phải đi thuê đất, đội ngũ giảng viên đi thuê, cơ sở vật chất không đáp ứng... Những vấn đề này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng đào tạo.
“Nếu những trường nào không thực hiện được như vậy, Bộ cũng đề xuất trình Thủ tướng để có biện pháp xử lý. Trước đó, Bộ sẽ xem xét từng trường hợp cụ thể để cùng các cơ quan chức năng đưa ra giải pháp, chế tài phù hợp”, ông Nguyễn Văn Áng nhấn mạnh.
Lê Vân