Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định Mỹ không có ý định kiềm chế Trung Quốc. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh Mỹ - Trung nên giải quyết bất đồng một cách phù hợp và đóng vai trò làm nhân tố bình ổn quan hệ song phương. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí cùng nhau xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới.Cam kết trên được đưa ra trong cuộc gặp không chính thức giữa hai bên ở thủ đô Bắc Kinh tối 11/11 nhân dịp ông Obama đến Trung Quốc tham dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 22 và thăm cấp nhà nước.
Tại cuộc gặp, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết hai bên đã duy trì liên lạc chặt chẽ thông qua điện đàm và trao đổi thư tín. Ông bày tỏ vui mừng khi thấy hai bên đã đạt được những thành tựu đáng kể trên con đường xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới nhờ nỗ lực chung. Cả Trung Quốc và Mỹ đã hiểu nhau hơn và đang kỳ vọng vào mối quan hệ này. Chuyến thăm Trung Quốc của ông Obama được ông Tập Cận Bình đánh giá là cơ hội quan trọng để thúc đẩy quan hệ song phương.
Ông Tập Cận Bình cho rằng hai nước không nên để quan hệ kiểu mới này chỉ là khái niệm và cũng không nên dừng lại khi có kết quả đầu tiên mà thay vào đó nên thúc đẩy mối quan hệ đó từng bước.
Chủ tịch Trung Quốc nói thêm rằng lãnh đạo hai nước nên thường xuyên duy trì liên lạc và trao đổi thẳng thắn, sâu sắc về các vấn đề cơ bản. Ông nhấn mạnh: “Chỉ có cách này hai nước mới có thể tăng cường hiểu biết, tin cậy, tôn trọng nhau toàn diện và tránh được các đánh giá sai lầm chiến lược”.
Ngoài ra, ông Tập Cận Bình kêu gọi Mỹ và Trung Quốc mở rộng hợp tác thực tế, tăng cường phối hợp trong các vấn đề quốc tế và khu vực để cùng đóng góp cho một thế giới hòa bình, ổn định, thịnh vượng.
Trong khi đó, Tổng thống Barack Obama cho rằng với tư cách là hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, hai dân tộc sáng tạo và tràn đầy nhiệt huyết, sự hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc vì lợi ích đan xen của hai bên có thể mang lại lợi ích cho người dân hai nước và cả thế giới.
Trong cuộc họp, ông Obama khẳng định sẵn sàng trao đổi quan điểm với lãnh đạo Trung Quốc về một loạt vấn đề, nâng quan hệ nước lớn kiểu mới giữa Mỹ và Trung Quốc lên một tầm cao mới, đồng thời khẳng định sẽ cùng Bắc Kinh xây dựng quan hệ kiểu mới.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Obama nhấn mạnh Mỹ không có lợi ích gì khi kiềm chế Trung Quốc và Mỹ sẵn sàng đối thoại, liên lạc thẳng thắn với Trung Quốc, tăng cường hiểu biết lẫn nhau, học hỏi kinh nghiệm của nhau, quản lý và kiểm soát bất đồng hiệu quả, tránh hiểu lầm và đánh giá sai lầm về nhau. Ông Obama khẳng định Trung Quốc là đối tác hợp tác của Mỹ, Mỹ ủng hộ nỗ lực mở cửa và cải cách của Trung Quốc.
Theo tạp chí The Diplomat, có ít bằng chứng cho thấy quan hệ Mỹ - Trung tiến triển tích cực trong thời gian qua. Hai nước đã vướng vào một loạt căng thẳng, trong đó có vấn đề Biển Đông và biển Hoa Đông, khiến quan hệ thậm chí tụt lùi. Về mặt kinh tế, hai nước lớn này cũng cạnh tranh ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương khi theo đuổi hai thỏa thuận thương mại riêng rẽ: Mỹ thúc đẩy Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), còn Trung Quốc muốn xây dựng Khu vực Thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP). Trong bối cảnh đó, triển vọng của mối quan hệ nước lớn kiểu mới Mỹ - Trung có vẻ không được khả quan nếu hai nước không thực sự cùng phấn đấu cho mối quan hệ này bằng cách giảm nghi kỵ, xóa bỏ căng thẳng trong khu vực.
Thùy Dương