Một nhóm quân sự chung của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ họp vào tuần tới tại thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ để thảo luận về cuộc chiến chống nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS). Thời gian gần đây, Mỹ luôn hối thúc Thổ Nhĩ Kỳ tham gia liên minh chống IS.Trong cuộc họp này, Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel cho biết Mỹ sẽ đề nghị Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ quân sự bằng cách cho Mỹ sử dụng căn cứ không quân ở Incirlik và giúp Mỹ huấn luyện, trang bị cho lực lượng đối lập ôn hòa Syria. Từ căn cứ này của Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ có thể đồn trú nhiều loại máy bay gần biên giới với Syria nhằm chống lại IS.
Thành phố chiến lược Kobane, cửa ngõ vào châu Âu, đang đứng trước nguy cơ thất thủ. Trong ảnh, khói bốc lên từ làng Mursitpinar, Kobane ngày 10/10.Ảnh: AFP/TTXVN |
Mặc dù được quốc hội cho phép hành động quân sự ở Syria, nhưng một lý do khiến Thổ Nhĩ Kỳ chưa muốn tham gia vào cuộc chiến chống IS ở đây, cụ thể là hỗ trợ bảo vệ thành phố Kobane ở vùng biên, là vì lực lượng người Kurd ở Syria có liên hệ với phong trào đối lập là đảng Công nhân người Kurd (PKK) ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhóm luôn tìm cách tách khỏi sự quản lý của chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ suốt 3 thập kỷ qua. Dù lo ngại Thổ Nhĩ Kỳ có thể nhân tiện tấn công luôn cả người Kurd đang bảo vệ Kobane nhưng Mỹ vẫn muốn nước này tham gia liên minh chống IS.
Trước đó, hai đặc phái viên hàng đầu của Mỹ là tướng John Allen đã nghỉ hưu và ông Brett McGurk ngày 9/10 đã gặp các lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ ở Ankara nhằm thuyết phục nước này ủng hộ Mỹ trong cuộc chiến chống IS. Mặc dù phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Jen Psaki, không tiết lộ cụ thể các cam kết mà Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra, nhưng bà cho biết hai nước đã có một cuộc đối thoại chi tiết và có tính xây dựng.
Hai đặc phái viên đã thảo luận một số chi tiết để thúc đẩy nỗ lực trên mặt trận quân sự chống IS. Bà Psaki cho biết: “Cả hai bên đã nhất trí sẽ tiếp tục quá trình tham vấn song phương sâu sắc và tích cực bằng nhiều nỗ lực để chống IS”. Trong đó, có cả biện pháp hỗ trợ quân sự cũng như ngăn các tay súng nước ngoài đầu quân cho IS và chặn nguồn tài chính của IS.
Cuộc gặp giữa đặc phái viên Mỹ và phía Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra trong bối cảnh Mỹ đã bắt đầu không hài lòng khi Thổ Nhĩ Kỳ chưa cam kết sử dụng lực lượng được huấn luyện và trang bị tốt của mình để chống lại IS. Cuộc khủng hoảng trầm trọng hơn khi IS không từ bỏ ý định chiếm thành phố Kobane chiến lược ở Syria nằm sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Dù vậy, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu từng nói rằng nước này sẽ không hành động một mình: “Trông chờ Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện một chiến dịch trên bộ một mình là điều không thực tế”.
Trong khi đó, giao tranh ác liệt đã nổ ra sáng sớm ngày 10/10 tại Kobane, và theo Tổ chức Giám sát nhân quyền Syria (SOHR), trong ngày các tay súng IS đã chiếm được trụ sở chỉ huy của lực lượng chiến binh người Kurd. Thành phố chiến lược này đang bị bao vây gần như kín, ngoại trừ một lối thoát nhỏ tới biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Hiện còn tới 700 thường dân, chủ yếu là người già, kẹt ở trung tâm, và khoảng 10.000 - 13.000 người khác vẫn ở lại quanh thành phố. Phái viên LHQ về Syria Staffan de Mistura đã cảnh báo “12.000 người có thể sẽ bị thảm sát” nếu như Kobane thất thủ.
Mỹ vẫn tiếp tục không kích IS trong đêm 9/10 ở tây nam Kobane. Số vụ không kích hàng ngày quanh thành phố đã tăng từ vài cuộc lên 28 cuộc ngày 8/10 và ít nhất 14 cuộc ngày 9/10.
Thùy Dương