Ngày 24/6, Hội đồng Giám hộ Iran đã phê chuẩn luật bảo vệ quyền hạt nhân, động thái được cho là sẽ gây trở ngại cho các cuộc đàm phán nước rút hiện nay giữa Tehran và các cường quốc thế giới nhằm đạt được thỏa thuận cuối cùng trước thời hạn chót ngày 30/6.
Người phát ngôn Hội đồng Giám hộ Iran Nejatollah Ebrahimian phát biểu trước báo giới. |
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, phát biểu với báo giới, người phát ngôn Hội đồng Giám hộ Iran Nejatollah Ebrahimian cho biết luật trên đã được đưa ra thảo luận "đột xuất" và nhận được phê chuẩn từ các thành viên của hội đồng này. Ông Ebrahimian cũng khẳng định rằng luật này không trái với các điều khoản của Hiến pháp.
Theo Hiến pháp Iran, với 12 thành viên trong đó có 6 chuyên gia pháp lý và 6 luật gia Hồi giáo, Hội đồng Giám hộ có nhiệm vụ rà soát các ứng viên tại các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống, giám sát các cuộc bầu cử này cũng như xem xét và phê chuẩn các dự luật được thông qua tại Quốc hội nhằm đảm bảo phù hợp với các nguyên tắc của đạo Hồi.
Trước đó, hôm 23/6, Quốc hội Iran đã bỏ phiếu thông qua dự luật nói trên, trong đó yêu cầu chính phủ nước này có nghĩa vụ bảo vệ "các quyền và thành tựu hạt nhân". Dự luật này cũng quy định các nghị sĩ phải thông qua bất cứ thỏa thuận nào đạt được với phương Tây, đồng thời cho phép việc thanh sát các cơ sở hạt nhân song không cho phép thanh sát các khu vực quân sự hoặc các cơ sở phi hạt nhân nhạy cảm.
Cũng theo dự luật này, tất cả các biện pháp trừng phạt đơn phương và đa phương sẽ phải được dỡ bỏ hoàn toàn vào ngày ký kết thỏa thuận. Ngoài ra, thỏa thuận hạt nhân cuối cùng sẽ chỉ có giá trị nếu đảm bảo việc tiếp cận không hạn chế của Tehran đối với các kiến thức, công nghệ hạt nhân hòa bình, các hoạt động nghiên cứu và phát triển.
Trong diễn biến liên quan, ngày 24/6, người phát ngôn Chính phủ Iran Mohammad Baqer Nobakht khẳng định rằng nước Cộng hòa Hồi giáo Iran sẽ chấp nhận kéo dài thời hạn chót đàm phán hạt nhân với Nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc là Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc cùng với Đức) nếu điều đó giúp giải quyết các chi tiết "mập mờ còn lại".
Ông Nobakht cho biết nếu các bên chưa đạt được "thỏa thuận tốt" và vẫn còn những điều mập mờ cần thêm thời gian để giải quyết, Iran sẽ chấp nhận kéo dài đàm phán quá thời hạn chót ngày 30/6 tới. Tuy nhiên, người phát ngôn Chính phủ Iran cũng bày tỏ hy vọng đạt được thỏa thuận hạt nhân cuối cùng với Nhóm P5+1 vào đúng thời hạn đã được đặt ra.
Trong khi đó, các phương tiện truyền thông Israel cho biết một tài liệu bí mật do hãng tin AP công bố ngày 24/6 đã cho thấy một số nhượng bộ của Mỹ và các cường quốc thế giới khác đối với Iran trong cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Tehran.
Theo tài liệu dày 8 trang, đề ngày 19/6 và có tiêu đề "Hợp tác hạt nhân dân sự", Mỹ và các cường quốc sẽ cung cấp cho nước Cộng hòa Hồi giáo Iran thiết bị hạt nhân tiên tiến để đổi lấy việc Tehran ngừng chương trình sản xuất vũ khí hạt nhân. Nhiều phần được đánh dấu trong ngoặc vuông của tài liệu chỉ rõ những điểm vẫn còn đang tranh cãi như vấn đề hợp tác kỹ thuật liên quan đến giám sát chương trình hạt nhân của Iran.
Theo tài liệu, Iran sẽ được cung cấp các lò phản ứng hạt nhân nước nhẹ để thay thế cơ sở hạt nhân nước nặng đã cơ bản hoàn tất tại Arak, cơ sở sẽ có năng lực sản xuất khoảng vài vũ khí hạt nhân mỗi năm nếu khánh thành. Tài liệu này cũng kêu gọi "thiết lập một đối tác quốc tế" nhằm xây dựng lại cơ sở Arak theo cách ít tạo ra mối đe dọa hơn, đồng thời vẫn trao cho Iran "vai trò lãnh đạo như nước quản lý và sở hữu của dự án".