Hội nghị Bảo tồn toàn cầu do Liên minh Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN) tổ chức tại Jeju - Hàn Quốc vừa qua đã thống nhất kêu gọi các quốc gia đóng cửa hoàn toàn các cơ sở nuôi nhốt và chích hút mật gấu. Điều đáng nói, hội nghị này cũng đặc biệt kêu gọi chính phủ Hàn Quốc và Việt Nam tiếp tục những nỗ lực ngăn chặn và chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu.

Cán bộ Chi cục Kiểm lâm kiểm tra việc nuôi nhốt gấu tại cơ sở nuôi nhốt gấu Việt Thái, phường Đại Yên (Hạ Long).

“Ngành “công nghiệp mật gấu” ở Việt Nam chính là mối đe dọa lớn và trực tiếp đối với sự tồn vong của các loài gấu trong tự nhiên, không chỉ ở Việt Nam mà cả đối với các nước khác trong khu vực”, ông Trần Việt Hưng, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV) cho biết.

Các nghiên cứu trong nước và quốc tế cùng chỉ ra thực trạng: Việc bán các sản phẩm mật gấu từ các trang trại nuôi nhốt gấu (thường dưới danh nghĩa trang trại nuôi nhốt gấu phục vụ du lịch) không làm giảm lượng tiêu thụ mật gấu hoang dã mà còn khiến nhu cầu sử dụng mật gấu (cùng các sản phẩm từ cơ thể gấu) tăng cao, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới quần thể gấu ngoài tự nhiên. Tóm lại, khi còn có trang trại nuôi và hút mật, thì việc săn bắt, buôn bán, sát hại gấu vẫn còn. Các trang trại gấu, do đó có vai trò như nơi “rửa gấu" bị săn bắt, buôn bán trái phép từ tự nhiên và thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ mật gấu, đã góp phần không nhỏ đẩy các loài gấu ngoài tự nhiên tới gần hơn bờ diệt vong.

Hiện nay, vẫn còn 2.385 con gấu bị nuôi nhốt trong các trang trại trên khắp nước ta. Đa phần gấu bị nuôi nhốt trong điều kiện không đảm bảo, chế độ ăn không đủ, và bị chích hút mật thường xuyên.

“Trong thời gian dài, các loài gấu đã phải chịu đựng sự đau đớn trong môi trường nuôi nhốt để lấy mật, và đây là lúc cần chấm dứt sự chịu đựng không đáng có này”, ông Chris Gee, Giám đốc đối ngoại của Tổ chức Bảo vệ động vật thế giới (WSPA) khẳng định.

Nỗ lực xóa sổ “công nghiệp mật gấu”

Có thể nói, đây chính là một dấu ấn mang tính chất lịch sử trong các nỗ lực bảo tồn gấu trên toàn thế giới, đặc biệt kể từ khi cái gọi là “ngành công nghiệp khai thác mật gấu” - với điểm nhấn là sự ra đời và bùng nổ của hoạt động nuôi nhốt, chích hút mật gấu trên thế giới từ những năm giữa thế kỷ trước. Các nhà bảo tồn cũng như lãnh đạo các quốc gia trên thế giới đã nhận ra rằng, sự nghiệp bảo tồn gấu ngoài tự nhiên đã không đạt được gì từ hoạt động nuôi nhốt gấu để chích hút mật.

Đại diện ENV nhận định: Thông điệp từ Hội nghị Bảo tồn toàn cầu chắc chắn sẽ nhận được sự quan tâm rất lớn của công chúng cũng như lãnh đạo các quốc gia trên toàn thế giới, đặc biệt với các nước vẫn đang còn tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật, trong đó có Việt Nam. Chúng ta cũng đã, đang và sẽ nhận được sự quan tâm lớn của thế giới đối với các nỗ lực bảo vệ gấu của mình. Thế giới kỳ vọng Việt Nam sẽ là một trong những nước tiên phong trong việc xóa sổ nạn nuôi nhốt gấu lấy mật. Những động thái cụ thể và tích cực của Việt Nam chắc chắn sẽ nhận được sự đồng thuận và ủng hộ rất lớn, đó cũng là tiền đề để các nước khác trong khu vực cũng như trên thế giới làm theo.

ENV cũng kêu gọi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam tái khẳng định cam kết từ năm 2005 chấm dứt hoạt động nuôi nhốt gấu ở Việt Nam thông qua việc nghiêm cấm tuyệt đối hoạt động chích hút mật gấu, phối hợp chặt chẽ với cộng đồng và các cơ quan chức năng liên quan để ngăn chặn và chấm dứt hoạt động nuôi nhốt gấu một cách sớm nhất.

Tại Việt Nam, Ngày gấu Việt Nam đã được ENV tổ chức vào ngày 13/9/2012 với một chuỗi các hoạt động tại 7 thành phố lớn trên khắp cả nước: Hà Nội, Hạ Long, Hải Phòng, Vinh, Huế, Đà Nẵng, TPHCM. Trong “Ngày gấu Việt Nam”, nghệ sỹ Minh Vượng, ca sĩ Mỹ Linh cùng với hình ảnh và thông điệp của 50 nghệ sỹ, ca sỹ, nhạc sỹ, diễn viên nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực khác nhau đã cùng lên tiếng ủng hộ và kêu gọi chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu ngay lập tức để bảo vệ các loài gấu ngoài tự nhiên của Việt Nam.

“Thông điệp “Chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu” cần được tiếp tục gửi tới đông đảo công chúng cũng như các cơ quan chức năng để những cá thể gấu ít ỏi còn lại ngoài tự nhiên của chúng ta được sống bình yên, để cho các thế hệ tương lai của Việt Nam không phải tưởng tượng về gấu từ trong tranh, trong các câu chuyện xưa kể lại”, ông Trần Việt Hưng tâm sự.

Thùy Hương