Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng, Chủ tịch Hội đồng Cộng đồng Kinh tế ASEAN |
Năm 2010, ASEAN đã hoạt động rất thành công trong nhiệm kỳ Chủ tịch của Việt Nam, các mục tiêu hợp tác nội và ngoại khối nhằm hiện thực hóa Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 đều được thúc đẩy thực hiện; thế và lực của ASEAN với vai trò là động lực và là trung tâm trong kết cấu hợp tác khu vực ngày càng được khẳng định và củng cố.
Có thể nói Việt Nam đã thành công xuất sắc trong việc đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN. Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), một trong ba trụ cột của Cộng đồng ASEAN đã góp phần quan trọng vào thành công chung đó. Những thành tựu chính đã thu được trong năm 2010 của Trụ cột Kinh tế có thể được đánh giá trên phương diện khu vực và quốc gia.
Những kết quả chính đạt được trên phương diện khu vực bao gồm: (I) Đưa Hội đồng Cộng đồng ASEAN vào hoạt động ổn định và hiệu quả; (II) Xác định đúng trọng tâm hợp tác năm 2010 và có nhiều sáng kiến thúc đẩy thực hiện các chương trình hợp tác khu vực; (III) Đạt được những kết quả cụ thể về thực hiện các mục tiêu xây dựng AEC; (IV) Tăng cường và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong hợp tác kinh tế khu vực và quốc tế, mở ra một số kênh hợp tác kinh tế mới.
Những kết quả chính đạt được trên phương diện quốc gia gồm: (I) Hoàn thành trách nhiệm của nước chủ nhà, khẳng định vị thế quan của Việt Nam trong hợp tác khu vực; (II) Củng cố và tăng cường hợp tác với các đối tác quan trọng, hài hòa lợi ích khu vực với lợi ích của quốc gia; (III) thúc đẩy công tác thông tin tuyên truyền về Hội đồng AEC và công tác phối hợp Bộ, ngành.
I. Thành tựu đạt được trên phương diện khu vực
1.Đưa Hội đồng AEC vào hoạt động ổn định và hiệu quả: Việt Nam đảm đương vai trò Chủ tịch ASEAN ngay sau khi Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vừa có hiệu lực. Năm 2010 cũng là lúc nền kinh tế khu vực và thế giới vẫn đang chịu tác động nặng nề của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Mặc dù nhận nhiệm vụ mới mẻ trong hoàn cảnh có nhiều khó khăn, thử thách, song trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), Việt Nam đã đưa Hội đồng AEC vào làm việc một cách thường xuyên, hiệu quả, hoàn thành nhiệm vụ giám sát, đôn đốc thực hiện các mục tiêu AEC. Ngoài việc tổ chức thành công các cuộc họp của Hội đồng với chương trình nghị sự ngày càng phong phú và theo sát diễn biến thực hiện AEC, trong thời gian giữa các cuộc họp, các thành viên của Hội đồng vẫn duy trì liên lạc để phối hợp quan điểm, giải quyết những vướng mắc phát sinh trong việc thực hiện Lộ trình xây dựng AEC.
2. X
ác định đúng trọng tâm và ưu tiên trong chương trình nghị sự năm 2010 của Trụ cột Kinh tế gồm: đảm bảo việc thực hiện các mục tiêu xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN; duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong kết cấu hợp tác khu vực, thúc đẩy tiến trình kết nối ASEAN và tăng cường vai trò và sự tham gia của khu vực doanh nghiệp vào việc thực hiện và giám sát các chương trình hội nhập kinh tế. Các nội dung của Việt Nam đưa ra đều được ASEAN đánh giá cao và tích cực tham gia.
Các trưởng đoàn chụp ảnh lưu niệm tại Lễ bế mạc. Ảnh: Trọng Đức-TTXVN. |
Thực hiện chủ đề của Năm ASEAN 2010: biến tầm nhìn thành hành động, Việt Nam đã có nhiều sáng kiến quan trọng nhằm thúc đẩy việc thực hiện AEC và tăng cường hiệu quả hội nhập kinh tế như:
- Thúc đẩy việc thực hiện nghiêm túc các cam kết xây dựng AEC (Việt Nam là 1 trong 2 nước có kết quả thực hiện AEC cao nhất trong ASEAN). Bên cạnh đó, trên cương vị Chủ tịch, Việt Nam đã phát huy hiệu quả vai trò điều phối của Hội đồng AEC thông qua việc yêu cầu Hội đồng xác định rõ những lĩnh vực có vướng mắc; mời Chủ tịch các cơ quan hợp tác chuyên ngành liên quan cùng thảo luận, tìm cách giải quyết tồn tại và thúc đẩy việc thực hiện cam kết trong lĩnh vực cụ thể đó. Các nội dung hợp tác trọng tâm đã được lựa chọn trong năm 2010 là giao thông vận tải, dịch vụ và hải quan.
- Tăng cường và từng bước thể chế hóa các hoạt động đối thoại giữa doanh nghiệp với nhà nước nhằm nâng cao vai trò của doanh nghiệp trong quá trình hoạch định và xây dựng chính sách thông qua nhiều hình thức và diễn đàn khác nhau như: tổ chức các cuộc đối thoại giữa các Bộ trưởng Kinh tế với Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN, tổ chức các hội thảo chuyên đề với các ngành (logistics, điện...); chính thức đưa việc trả lời ý kiến phản hồi của doanh nghiệp vào chương trình nghị sự thường xuyên của Hội đồng.
- Quyết định tăng cường năng lực điều phối và giám sát quá trình thực hiện AEC cho các đơn vị đầu mối AEC quốc gia tại các nước thành viên và tại Ban Thư ký ASEAN nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện cam kết.
- Đề xuất để Lãnh đạo ASEAN thông qua Tuyên bố Cấp cao ASEAN về Phục hồi và Phát triển bền vững tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 16.
- Trong quá trình thực hiện các cam kết về xây dựng AEC, Hội đồng AEC đã kịp thời xác định và báo cáo lên Lãnh đạo Cấp cao ASEAN về những thành tựu và thách thức trong tiến trình thực hiện AEC; đồng thời đề xuất các giải pháp khắc phục để xin ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Cấp cao ASEAN.
3. Đạt được những kết quả cụ thể trong việc thực hiện AEC:
Nhiều thành tựu quan trọng được ghi nhận trong tất cả các lĩnh vực hợp tác chuyên ngành thuộc Trụ cột Cộng đồng Kinh tế như thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư, tài chính, an ninh lương thực, chính sách cạnh tranh, sở hữu trí tuệ, năng lượng, giao thông vận tải, tạo thuận lợi cho thương mại, công nghệ thông tin, du lịch, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ. Những thành tựu có tầm quan trọng chiến lược đối với việc hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN vào năm 2015, nhóm theo 4 trụ cột chính, có thể kể đến như sau: