Hướng tới Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh và rộng mở

Nhân kỷ niệm 45 năm ngày thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có bài viết nhìn lại quá trình phát triển của Hiệp hội và chặng đường 17 năm tham gia tích cực, chủ động của Việt Nam.


Bộ trưởng nêu rõ, 45 năm trước, tại Băngcốc, ngày 8/8/1967, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã tuyên bố ra đời, đánh dấu mốc lịch sử quan trọng, mở ra một giai đoạn hợp tác mới của các nước Đông Nam Á, là tiền đề quan trọng cho tiến trình xây dựng cộng đồng ASEAN ngày hôm nay. Ngay từ khi thành lập, ASEAN đã đặt mục tiêu cao cả ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội, phát triển văn hóa, tăng cường hợp tác giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước thành viên, cũng như thúc đẩy hòa bình, ổn định trong khu vực.


Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định, 45 năm qua, khát vọng hòa bình và phát triển luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dài hoạt động của các nước thành viên Hiệp hội. Đoàn kết, hợp tác cùng phát triển luôn luôn là xu thế chủ đạo, là chất keo kết dính chặt chẽ quan hệ giữa các quốc gia trong Hiệp hội. Ngày nay, hợp tác và liên kết ASEAN đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với những bước chuyển mạnh mẽ về chất, hướng đến mục tiêu trở thành một cộng đồng gắn kết về chính trị, vững mạnh về kinh tế và đùm bọc, chia sẻ lẫn nhau giữa các quốc gia vào năm 2015. Trong tiến trình đó, người dân các nước ASEAN, đối tượng trung tâm mà Cộng đồng ASEAN hướng tới, sẽ được sống trong môi trường hòa bình, ổn định và hòa hợp; được tạo điều kiện phát triển bền vững và thịnh vượng trong một không gian kinh tế mở, có khả năng cạnh tranh cao; được tiếp cận với các dịch vụ và phúc lợi xã hội toàn diện, với các giá trị và bản sắc văn hóa đặc sắc được gìn giữ và tôn trọng.


Bộ trưởng Phạm Bình Minh khẳng định, xây dựng môi trường khu vực hòa bình và ổn định vì phát triển và phồn vinh luôn là mối quan tâm hàng đầu của các nước Đông Nam Á vốn là những quốc gia nhỏ bé chịu nhiều đau khổ bởi khác biệt và bất đồng, bởi tranh chấp và xung đột, bởi chia cắt và chiến tranh. Chính vì vậy, đóng góp cho mục tiêu này không chỉ được khẳng định trong nhiều văn kiện quan trọng khác nhau của ASEAN, mà còn được thể hiện thông qua các sáng kiến đa dạng, phong phú và mang tính lâu dài. Một trong những sáng kiến đó là ASEAN đã thành lập và dẫn dắt Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) năm 1994.


Với tiêu chí đóng góp hiệu quả cho hợp tác vì hòa bình và ổn định trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, thường xuyên trao đổi sâu về tình hình an ninh khu vực và quốc tế cùng các biện pháp xây dựng lòng tin đa dạng, phong phú và hiệu quả, ARF đã không ngừng phát triển kể cả về số lượng thành viên lẫn chất lượng hợp tác. Đến nay, 27 nước tham gia đã thúc đẩy tiến trình ARF phát triển mạnh cả về qui mô lẫn nội dung hợp tác, trở thành diễn đàn hàng đầu về an ninh trong khu vực, được toàn thế giới quan tâm và theo dõi. Trên thực tế, Diễn đàn ARF hàng năm đã là điểm hẹn của các quan chức ngoại giao và quốc phòng trong khu vực, là nơi các nước trao đổi cởi mở và thẳng thắn về các vấn đề an ninh, kể cả những thách thức đang nổi lên.


Về vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng nêu rõ: Nhiều năm qua, hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải trên biển nói chung và trong khu vực Biển Đông nói riêng luôn là mối quan tâm hàng đầu của tất cả các nước trong và ngoài khu vực. Biển Đông đã trở thành một chủ đề trao đổi trong nhiều khuôn khổ của ASEAN và khu vực. Từ những trao đổi tản mát, ngày nay các nước trong và ngoài khu vực thường xuyên đề cập tới tình hình Biển Đông tại nhiều diễn đàn khác nhau, nhất là những diễn đàn do ASEAN thành lập và dẫn dắt.


Trong nội dung này, một lần nữa, ASEAN đã thể hiện được vai trò trung tâm của mình. Từ 1992 đến nay, ASEAN đã có nhiều tuyên bố khác nhau về tình hình Biển Đông. Năm 2002, ASEAN đã cùng Trung Quốc ký Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Tuyên bố nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông vừa được thông qua gần đây đã thể hiện quan tâm chung và cách tiếp cận chủ đạo của Hiệp hội đối với các vấn đề trên Biển Đông, đồng thời cũng cho thấy khả năng của ASEAN trong xây dựng đồng thuận, thúc đẩy đối thoại và hợp tác về tất cả các nội dung trao đổi trong khu vực.


Nhận thức chung của ASEAN về Biển Đông là luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển của Liên hợp quốc 1982 (UNCLOS 1982) cần phải được tôn trọng và thực hiện đầy đủ. Đồng thời, các nguyên tắc của khu vực, nhất là Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) cũng phải luôn được đề cao, tôn trọng và thực hiện một cách nghiêm túc, triệt để. Hiện nay, ASEAN đã sẵn sàng và mong muốn trao đổi, thỏa thuận, tiến tới ký kết một Bộ quy tắc ứng xử (COC) với Trung Quốc để đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực.


Tình đoàn kết ASEAN còn được thể hiện trong tình huống một nước hay giữa một vài thành viên với nhau có khó khăn, cả khối cùng tham gia hỗ trợ tích cực theo tinh thần xây dựng và đoàn kết ASEAN nhưng vẫn tôn trọng nguyên tắc cơ bản là không can thiệp.


Để hướng tới một cộng đồng liên kết chặt chẽ và toàn diện vào năm 2015, ngoài những nỗ lực xây dựng cộng đồng an ninh vững mạnh, ASEAN đang nỗ lực hơn nữa trong việc hoàn thành đầy đủ và có trách nhiệm các cam kết khu vực, xây dựng Cộng đồng Kinh tế, Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN.


Về chặng đường 17 năm Việt Nam trong ASEAN, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh, trong 17 năm đồng hành cùng ASEAN, Việt Nam luôn chủ trương đóng góp một cách tích cực, có trách nhiệm nhằm xây dựng một ASEAN vững mạnh, đoàn kết và liên kết chặt chẽ vì hòa bình, ổn định và phát triển chung ở khu vực cũng như lợi ích của mỗi quốc gia thành viên. Những dấu ấn quan trọng mà Việt Nam đóng góp cho ASEAN được ghi nhận như hiện thực hóa ý tưởng mở rộng ASEAN-10; tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao ASEAN-6 và thông qua Chương trình Hành động Hà Nội (1998) giúp ASEAN vượt qua giai đoạn khó khăn của khủng hoảng tài chính khu vực; hoàn thành tốt đẹp nhiệm kỳ Chủ tịch Ủy ban Thường trực ASEAN nhiệm kỳ 2000-2001 và gần đây nhất là đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2010.

 

Nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN năm 2010 của Việt Nam đã để lại dấu ấn đậm nét về một nước Chủ tịch tích cực, chủ động và đầy trách nhiệm, đã đề xuất và cùng các nước thành viên trong Hiệp hội đề ra những định hướng quan trọng giúp đẩy mạnh hành động hướng đến Cộng đồng ASEAN và nâng tầm quan hệ đối ngoại, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực… Hợp tác kinh tế-thương mại với các nước ASEAN đã đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Tính đến năm 2010, thương mại hai chiều đạt 26,7 tỉ đô la, chiếm 1/5 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam và tăng gấp 3 lần so với tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam với bên ngoài giai đoạn trước 1995 khi Việt Nam chưa gia nhập ASEAN. Hiện các nhà đầu tư từ ASEAN đang triển khai 1.449 dự án tại Việt Nam, với tổng số vốn đăng ký tích lũy đạt 44 tỉ đô la. ASEAN đã trở thành đối tác kinh tế, thương mại hàng đầu của Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng thương mại bình quân 15 - 16%/năm.


Tương lai phát triển của Việt Nam sẽ gắn bó chặt chẽ với khu vực, với ASEAN và các quốc gia láng giềng trong ASEAN. Lãnh đạo cấp cao của chúng ta đã nhiều lần khẳng định hợp tác ASEAN sẽ là một trong những trụ cột quan trọng trong đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, chủ động hội nhập khu vực và quốc tế của Việt Nam. Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI đã chỉ rõ Việt Nam sẽ “cùng các nước xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh, tăng cường quan hệ với các đối tác, tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong các khuôn khổ hợp tác ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương”…

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN