Trích tham luận “Một số kiến nghị và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả cuộc đấu tranh chống tham nhũng” do đồng chí Vũ Tiến Chiến (ảnh bên), Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường trực - Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng trình bày tại Đại hội XI trong phiên họp ngày 14/1.
... Trong nhiệm kỳ tới cần thực hiện kiên trì, kiên quyết, có hiệu quả cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng (PCTN). Đây là nhiệm vụ trọng tâm, vừa cấp bách, vừa lâu dài của công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước. Mỗi cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân từ Trung ương tới cơ sở và từng đảng viên phải gương mẫu thực hiện và trực tiếp tham gia cuộc đấu tranh PCTN.
Cần bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội nhằm phòng ngừa tham nhũng và bổ sung, hoàn thiện các quy định về PCTN; đồng thời tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc các quy định của Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X), Luật PCTN, Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2020 và Kế hoạch thực hiện Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng; đẩy mạnh toàn diện công tác PCTN. Kiên quyết phấn đấu đạt mục tiêu: Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, loại bỏ dần các cơ hội và điều kiện phát sinh tham nhũng, góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức liêm chính; củng cố lòng tin của nhân dân, thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển.
Để đạt được mục tiêu trên, cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:
1. Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTN.
Các cấp ủy đảng và người đứng đầu phải thực sự coi công tác PCTN là một trọng tâm công tác lớn của công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước, xác định rõ các lĩnh vực trọng tâm, địa bàn trọng điểm trong từng thời gian để tập trung chỉ đạo; lựa chọn, bố trí những cán bộ có năng lực, bản lĩnh và phẩm chất đạo đức làm công tác PCTN; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc, đưa công tác PCTN vào chương trình công tác tháng, quý, năm; đưa kết quả công tác PCTN trở thành một trong các tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị. Tiếp tục nâng cao năng lực và sức chiến đấu của tổ chức đảng, tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trong PCTN...
2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, làm cho mọi đảng viên, cán bộ, công chức và người dân nhận thức đầy đủ, sâu sắc về tính nghiêm trọng, sự nguy hại của tệ tham nhũng và tính cấp thiết, lâu dài, phức tạp, khó khăn của cuộc đấu tranh PCTN. Triển khai có hiệu quả Đề án đưa nội dung PCTN vào chương trình giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng; gắn công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN với việc thực hiện “Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; biểu dương, khen thưởng và nhân rộng kịp thời những tấm gương liêm chính, dũng cảm tố cáo, đấu tranh chống tham nhũng.
3. Bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế-xã hội
Đẩy mạnh cải cách hành chính theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) và hoàn thiện các quy định nhằm khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong quản lý, tập trung vào các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, như: quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản, xây dựng cơ bản, quản lý thu, chi ngân sách, quản lý tài sản công, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước... Cải cách cơ bản chế độ tiền lương, phụ cấp, bảo đảm đời sống cho cán bộ, công chức; thực hiện chính sách tiền lương hợp lý trong một số lĩnh vực đặc thù, nghiên cứu, quy định việc cán bộ, công chức cơ bản thanh toán tiền qua tài khoản thay thế hình thức thanh toán bằng tiền mặt như hiện nay. Nghiên cứu, phân định rõ các hình thức dịch vụ công, dịch vụ tư trong các dịch vụ y tế, giáo dục và một số loại dịch vụ khác nhằm ngăn ngừa tham nhũng trong các dịch vụ này.
4. Hoàn thiện cơ chế, giải pháp PCTN
Sửa đổi, bổ sung các quy định về phòng ngừa tham nhũng để khắc phục tính hình thức, kém hiệu quả của một số biện pháp phòng ngừa. Nghiên cứu để có quy định về việc tiếp nhận, xử lý đơn tố cáo nặc danh hoặc giấu tên về tham nhũng; việc công chức phải giải trình nguồn gốc tài sản khi có yêu cầu và biện pháp xử lý những hành vi làm giàu bất chính. Nghiên cứu, sửa đổi pháp luật theo hướng tăng hình thức phạt tiền, miễn trách nhiệm hình sự, hoặc giảm hình phạt đối với những đối tượng có hành vi tham nhũng nhưng đã chủ động khai báo, khắc phục hậu quả. Có chính sách khoan hồng mạnh mẽ hơn nữa đối với những trường hợp đưa hối lộ nhưng tự giác khai báo trước khi bị phát hiện. Hoàn thiện quy định xử lý tài sản tham nhũng; bổ sung quy định nhằm ngăn chặn việc tẩu tán, bảo đảm cho việc thu hồi, tịch thu tài sản do tham nhũng mà có.
5. Tăng cường tính công khai, minh bạch trong việc xây dựng và thực hiện chính sách, pháp luật, kể cả quá trình chuẩn bị, trình, ban hành các quyết định và văn bản hành chính của cơ quan nhà nước các cấp. Sớm ban hành quy định về kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; nghiên cứu, đề ra các quy định nhằm tăng cường công khai, minh bạch trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án...
6. Nâng cao vai trò giám sát của Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp và phát huy vai trò của xã hội trong PCTN. Quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp tăng cường giám sát hoạt động PCTN, trước hết là giám sát hoạt động của các cơ quan có chức năng PCTN...
7. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử trong việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng; xử lý kiên quyết, kịp thời các hành vi tham nhũng, những người bao che cho tham nhũng, cố tình ngăn cản việc chống tham nhũng...
8. Tiếp tục kiện toàn và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo Trung ương, Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTN, các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng và các cơ quan có thẩm quyền trong PCTN theo tinh thần Nghị quyết Đại hội X của Đảng và Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X). Cùng với việc tiếp tục thực hiện quy định Trưởng Ban chỉ đạo PCTN cấp tỉnh là Chủ tịch ủy ban nhân dân, cần thực hiện thí điểm mô hình Trưởng Ban chỉ đạo PCTN cấp tỉnh là Bí thư cấp ủy hoặc là Chủ tịch hội đồng nhân dân; từ đó rút kinh nghiệm để lựa chọn mô hình phù hợp.
9. Đẩy mạnh và tăng cường hợp tác quốc tế về PCTN
Tổ chức nghiên cứu, học tập, trao đổi để tiếp thu kinh nghiệm của các nước và các tổ chức quốc tế trong PCTN; hợp tác chống tội phạm tham nhũng có yếu tố nước ngoài; tăng cường đối thoại để bạn bè quốc tế thấy rõ kết quả và quyết tâm PCTN của Đảng và Nhà nước ta; chủ động hội nhập quốc tế trên lĩnh vực PCTN”.