Nội dung đầu tiên được người đứng đầu ngành công thương tập trung giải trình là về các dự án “đắp chiếu”, hoạt động kém hiệu quả. Theo báo cáo của Chính phủ hiện có 5 dự án tồn đọng có số vốn đầu tư lên đến hàng nghìn tỉ đồng là: Xơ sợi polyester Đình Vũ, lọc dầu Dung Quất, bột giấy Phương Nam, đạm Ninh Bình, gang thép Thái Nguyên và nhiên liệu sinh học ethanol Phú Thọ.
Theo Bộ trưởng, những dự án này đều diễn ra trong thời gian rất dài so với quá trình đầu tư được phê duyệt. Đồng thời, trong quá trình thực hiện có nhiều vướng mắc, thay đổi cả về bối cảnh, thị trường cũng như vấn đề cụ thể trong từng dự án, tuy đã có sự chỉ đạo của cơ quan quản lý Nhà nước nhưng chưa hiệu quả. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương cùng các bộ, ngành đang tổng hợp, đánh giá, kiểm tra một cách triệt để và toàn diện tất cả những vấn đề tồn tại của các dự án này. Theo đó, sẽ đánh giá thực trạng hiện nay của dự án, quá trình điều hành thực hiện các dự án đầu tư cũng như vai trò, trách nhiệm của các cấp quản lý cũng như các chủ đầu tư. Việc đánh giá này thực hiện theo nguyên tắc bảo vệ, giữ gìn lợi ích của Nhà nước cũng như hiệu quả đồng vốn của Nhà nước, đảm bảo không thất thoát vốn, phù hợp với nguyên tắc của nền kinh tế thị trường và mục tiêu đầu tư của dự án. Đặc biệt, làm rõ trách nhiệm của cá nhân và đơn vị liên quan để từ đó có biện pháp xử lý.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu giải trình, làm rõ vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN |
Qua quá trình thanh tra, ông Trần Tuấn Anh cho rằng, các dự án này đã bộc lộ những khiếm khuyết, lỗ hổng trong quản lý Nhà nước, đặc biệt là khung pháp lý. Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh cần làm rõ trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước đối với vốn trong doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) trong thời gian tới. Đặc biệt, trong trách nhiệm của bộ chủ quản cũng như bộ chuyên ngành cần phải xem xét lại việc chấp hành pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật, nhất là trong chất lượng các dự án đầu tư, khâu chiến lược, quy hoạch, chủ trương đầu tư, .... Không loại trừ những tồn tại, những hành động có sự cố ý vi phạm pháp luật Nhà nước trong quản trị, điều hành các hoạt động đầu tư tại DNNN.
Về phát triển năng lượng và đảm bảo môi trường cho thủy điện, nhiệt điện, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định, đây là lĩnh vực ưu tiên của ngành Công thương. Cho đến năm 2025, các nguồn năng lượng nhiệt điện, trong đó có nhiệt điện than, thủy điện vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng để đảm bảo cân đối cung cầu cho sự phát triển của đất nước và tiêu dùng. Vì thế, thời gian tới, tiếp tục phát triển theo năng lượng theo hướng cân đối hài hòa giữa các nguồn năng lượng, đặc biệt hướng tới nguồn năng lượng xanh, sạch, tái tạo, cũng như hướng tới sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Việc này được thực hiện thông qua đổi mới mô hình tăng trường, giảm bớt công nghệ tiêu hao điện và nhất là tạo môi trường thông thoáng, minh bạch, công khai trong quản trị thị trường điện.
Cũng theo người đứng đầu ngành Công thương, Bộ luôn quan tâm đến vấn đề môi trường và việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường. Nhấn mạnh công nghệ không phải là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường bởi đây đều là công nghệ của các nước tiên tiến, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng đó là do vấn đề thiết bị. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, đây là bài học cho cơ quan quản lý Nhà nước cũng như chủ đầu tư trong thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường. Về đời sống người dân các vùng triển khai thủy điện, Bộ trưởng khẳng định các dự án di dân tái định cư ở Sơn La, Lai Châu đều là dự án ưu tiên của Nhà nước để đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển và đảm bảo an sinh xã hội.
Đối với việc phát triển sản xuất và mở rộng thị trường, theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, với việc ký 12 FTA và các hiệp định tự do đối tác, nhiều mặt hàng đã được hưởng thuế suất ưu đãi. Để tiếp cận thị trường, quan trọng là phải vượt qua được các hàng rào phi quan thuế, tức là các thủ tục hành chính cũng như các hàng rào về kỹ thuật như vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch động vật, thực vật. Đây là nội dung quan trọng để đổi mới căn cơ sản xuất.