Giảm thủ tục kiểm tra chuyên ngành cho doanh nghiệp

Trong cuộc họp lấy ý kiến các bộ, ngành về dự thảo Đề án đổi mới mô hình kiểm tra chất lượng hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) diễn ra ngày 18/12, ông Nguyễn Văn Cẩn nói: "Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 99/NQ-CP, Tổng cục Hải quan đang xây dựng dự thảo Đề án đổi mới mô hình kiểm tra chất lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, nhanh chóng lấy ý kiến các bộ, ngành, cộng đồng doanh nghiệp để sớm trình Chính phủ"

Theo Tổng cục Hải quan, Đề án trên có nhiều điểm khắc phục được các bất cập, nhược điểm của mô hình kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa xuất nhập khẩu hiện nay và của hệ thống pháp luật liên quan như: Chi phí bị đội lên, kéo dài thời gian thông quan hàng hóa, giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Hơn nữa, nguyên tắc quản lý rủi ro đã được áp dụng nhưng hiệu quả thực hiện chưa cao, chưa áp dụng rộng rãi việc công nhận thừa nhận lẫn nhau, áp dụng truy xuất nguồn gốc trong kiểm tra chuyên ngành (KTCN); mô hình KTCN hiện chưa phù hợp với thông lệ quốc tế.

Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) cho hay: Đề án đổi mới mô hình kiểm tra được xây dựng trên cơ sở học tập kinh nghiệm kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa xuất nhập khẩu của của một số nước như: Mỹ, Trung Quốc, Hà Lan, Campuchia, Ấn Độ. Đề án đưa ra mô hình mới cho công tác kiểm tra chất lượng hàng hóa XNK theo hướng: Các bộ, ngành là cơ quan quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa XNK có trách nhiệm ban hành Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phải kiểm tra chất lượng kèm quy chuẩn kỹ thuật tương ứng làm cơ sở thực hiện kiểm tra. Các bộ, ngành thực hiện kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa XNK sau thông quan. Cơ quan hải quan là đầu mối KTCN đối với hàng hóa XNK tại cửa khẩu (trừ những hàng hóa đặc thù như mặt hàng liên quan đến an ninh, quốc phòng, kiểm dịch).

Áp dụng mô hình mới sẽ giúp cơ quan hải quan nâng cao năng lực về con người, cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, đảm bảo việc kiểm soát hàng hóa XNK; nâng cao ý thức trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc tuân thủ pháp luật về chất lượng của hàng hóa, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. “Để đảm bảo việc kiểm tra hàng hóa tại cửa khẩu, Hải quan Việt Nam sẽ tập trung nguồn lực đầu tư máy soi hiện đại có thể phát hiện ngay các loại hàng hóa sai phạm; phối hợp với hải quan các nước trong việc trao đổi thông tin về doanh nghiệp XNK, truy xuất nguồn gốc hàng hóa và chịu trách nhiệm ra quyết định thông quan hàng hóa tại cửa khẩu”, ông Nguyễn Văn Cẩn nói.

Tuy nhiên cũng có những ý kiến chuyên gia cũng đề nghị cơ quan soạn thảo quan tâm nghiên cứu làm rõ trách nhiệm giữa các cơ quan chức năng, lộ trình thực hiện, vấn đề tổ chức nhân lực để đảm bảo kiểm  tra chuyên ngành hàng hóa ngay tại cửa khẩu.