Sau nhiều lần trì hoãn, ngày 24/11, Tổng thống Yêmen Ali Abdullah Saleh đã đặt bút ký thỏa thuận chuyển giao quyền lực do Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) đề xuất, chấm dứt 33 năm cầm quyền của ông.
|
Tổng thống Saleh ký thỏa thuận chuyển giao quyền lực tại Cung điện Al-Yamama ở Riiát ngày 24/11. Ảnh: AFP/TTXVN |
Lễ ký diễn ra tại Cung điện Al-Yamama ở thủ đô Riiát của Arập Xêút, trước sự chứng kiến của Quốc vương Arập Xêút Abdullah bin Abdulaziz, Chủ tịch GCC Abdullahtif al-Zayani và đặc phái viên Liên hợp quốc về Yêmen Jamal bin Omar. Đại diện đảng cầm quyền và phe đối lập ở Yêmen cũng đã ký vào thỏa thuận. Đài truyền hình nhà nước Arập Xêút đã phát sóng trực tiếp lễ ký kết lịch sử này.
Theo thỏa thuận đã ký, Tổng thống Saleh sẽ chuyển giao cho Phó Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi “mọi quyền lực cần thiết để thực hiện sáng kiến của GCC và tổ chức cuộc bầu cử sớm trong vòng 90 ngày kể từ ngày ký thỏa thuận”. Đổi lại, ông Saleh và người thân được hưởng quyền miễn truy tố. Ông Saleh sẽ vẫn là Tổng thống danh dự trong vòng 90 ngày cho đến khi một tổng thống mới được bầu ra. Theo hãng tin AFP, Phó Tổng thống Hadi sẽ được bầu làm Tổng thống trong giai đoạn chuyển tiếp kéo dài 2 năm. Còn phe đối lập sẽ chỉ định một ứng cử viên cho vị trí lãnh đạo một chính phủ thống nhất quốc gia.
Phát biểu sau lễ ký, ông Saleh cam kết thực hiện “mối quan hệ đối tác thực sự” với phe đối lập để giải quyết các vấn đề của đất nước và khôi phục lại những gì đã bị cuộc khủng hoảng kéo dài 10 tháng qua phá hủy.
Việc Tổng thống Saleh ký thỏa thuận chuyển giao quyền lực được Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đánh giá cao và xem là một bước quan trọng cho người dân Yêmen trong quá trình đưa đất nước tới một tương lai tốt đẹp hơn. Tổng Thư ký Ban Ki-moon cũng kêu gọi các bên ở Yêmen tôn trọng thỏa thuận vừa ký kết, thực hiện đầy đủ các điều khoản trong thỏa thuận và ngay lập tức chấm dứt mọi hành động bạo lực, kiềm chế các hành động khiêu khích, thực thi quá trình chuyển giao quyền lực đáp ứng nguyện vọng chính đáng của người dân Yêmen.
Là người chủ trì lễ ký, Quốc vương Arập Xêút Abdullah bin Abdulaziz đánh giá, thỏa thuận chuyển giao quyền lực đã mở ra “một trang mới” cho đất nước Yêmen.
Trong một tuyên bố phát đi từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Barack Obama hoan nghênh việc chính phủ Yêmen và phe đối lập ký kết thỏa thuận chính trị do GCC làm trung gian, coi đây là một quá trình chuyển tiếp lịch sử đồng thời kêu gọi các bên ngay lập tức thực hiện thỏa thuận này.
Đại diện cấp cao phụ trách đối ngoại EU Catherine Ashton cũng hoan nghênh thỏa thuận trên, cho rằng đây là bước đi quan trọng đầu tiên cho phép người dân Yêmen thêm nhiều hy vọng rằng đất nước của họ có thể chuyển sang một trang mới trong lịch sử của mình và mở ra một tương lai mới.
Trong khi đó, bất chấp việc Tổng thống Saleh đã chấp nhận từ bỏ quyền lực, hàng nghìn người dân Yêmen ngày 24/11 vẫn tiếp tục biểu tình trên các đường phố ở thủ đô Xana. Người biểu tình phản đối việc ông Saleh được hưởng quyền miễn truy tố và tiếp tục giữ vai trò tổng thống danh dự. Họ yêu cầu ông Saleh phải “từ bỏ hoàn toàn quyền lực ngay lập tức”. Một đại diện của nhóm Diễn đàn Chung đối lập nói với AFP rằng, người biểu tình sẽ không trở về nhà chừng nào chưa kết thúc nhiệm kỳ tổng thống danh dự của ông Saleh. Còn có tin cho biết, người biểu tình đã lên kế hoạch tổ chức tuần hành quy mô lớn hơn để phản đối thỏa thuận này.
Theo nhận định của giới phân tích, quá trình thực hiện thỏa thuận chuyển giao quyền lực sẽ không dễ dàng. Nhà phân tích Abdul Ghani al-Maweri cho rằng, Phó Tổng thống Hadi có thể không đủ khả năng để hoàn thành trọng trách điều hành đất nước ở giai đoạn chuyển giao đầy khó khăn. Chính phủ thống nhất quốc gia cũng không dễ dàng gắn kết các phe phái chính trị trong nước mà trước hết là thương lượng với những thủ lĩnh thanh niên đã lãnh đạo trong trào suốt 10 tháng qua đồng thời ngăn chặn sự trỗi dậy của phong trào Hồi giáo Al Qaeda trên bán đảo Arập.
Minh Dương