Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mitt Romney (trước) trong một lần gặp Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Politico
Tuyên bố của Thượng nghị sĩ Romney phát đi tín hiệu rằng đảng Cộng hòa dường như đã tập hợp đủ một đa số phiếu ủng hộ tối thiểu (50 phiếu) tại Thượng viên để phê chuẩn đề cử của Tổng thống Trump đối với người sẽ đảm nhận chiếc ghế để trống tại Tòa án Tối cao sau khi nữ Thẩm phán nổi tiếng Ruth Bader Ginsburg qua đời hôm 18/9.
Trong một tuyên bố, ông Romney nói rằng Hiến pháp Mỹ trao cho Tổng thống quyền đề cử và Thượng viện có quyền tham vấn và chấp thuận các đề cử vào Tòa án Tối cao. Do vậy, tôi có ý định tuân thủ Hiếp pháp và sẽ xem xét đề cử của Tổng thống Donald Trump. Nếu đề cử đó được đưa ra trước toàn thể Thượng viện, tôi dự kiến sẽ bỏ phiếu dựa trên đánh giá chung của các Thượng nghị sĩ”.
Hiện nay, Tổng thống Trump và phe Cộng hòa đang nỗ lực đẩy nhanh tiến trình bổ nhiệm một thẩm phán Tòa án Tối cao thay bà Ginsburg, trong bối cảnh cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra trong vòng 6 tuần nữa. Hiện nay, đảng Cộng hòa đang giữ quyền kiểm soát Thượng viện với 53 ghế. Như vậy, chỉ cần không có quá 3 thượng nghị sĩ Cộng hòa phản đối bước đi này, đề cử thẩm phán của Tổng thống Trump sẽ được thông qua.
Tới thời điểm này, có hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa là Susan Collins của bang Maine và Lisa Murkowski của bang Alaska lên tiếng phản đối việc tiến hành về đề cửa thẩm phán Tòa án Tối cao trước ngày bầu cử 3/11 tới.
Cùng ngày, Tổng thống Trump tuyên bố vào ngày 26/9 tới ông sẽ công bố nhân vật được lựa chọn để lấp đầy khoảng trống tại Tòa án Tối cao Mỹ sau cái chết của nữ Thẩm phán mang tính biểu tượng của nền tư pháp Mỹ - bà Ruth Ginsburg. Tổng thống Trump khẳng định: “Tôi sẽ công bố đề cử người giữ vị trí thẩm phán trong Tòa án Tối cao vào ngày 26/9 tại Nhà Trắng! Đây chính là thời điểm công bố”.
Trong khi đó, các chính khách Dân chủ kịch liệt phản đối bước đi này, cho rằng việc đề cử người thay thế Thẩm phán Ginsburg nên do tổng thống đắc cử ngày 3/11 thực hiện. Ứng cử viên tranh cử vào Nhà Trắng, cựu Phó Tổng thống Joe Biden ngày 19/9 cho rằng việc đề cử người thay thế vị trí của bà Ginsburg cần phải đợi tới sau cuộc bầu cử tổng thống năm nay.
Phát biểu với các phóng viên sau khi nhận được thông tin Thẩm phán Ginsburg qua đời ở tuổi 87, ông Joe Biden nói: "Các cử tri sẽ chọn Tổng thống và vị Tổng thống mới sẽ lựa chọn thẩm phán để Thượng viện xem xét".
Một nguồn tin ngày 19/9 cho hay có 2 nữ thẩm phán của Tòa án Phúc thẩm Mỹ hiện nằm trong danh sách sơ bộ gồm các ứng viên được Tổng thống Donald Trump lựa chọn để lấp đầy khoảng trống tại Tòa án Tối cao sau khi Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg qua đời hôm 18/9.
Theo nguồn tin, bà Barbara Lagoa - người Mỹ gốc Cuba - và bà Amy Coney Barrett nằm trong số những ứng viên hàng đầu trong danh sách trên. Tổng thống Trump dự kiến sẽ công bố nhân vật được bổ nhiệm để thay thế cho vị trí của Thẩm phán Ginsburg trong vài ngày tới.
Giới phân tích chính trị tại Mỹ cho rằng việc bà Ginsburg qua đời được dự báo sẽ làm thay đổi tính cân bằng của Tòa tối cao Mỹ, khi Tổng thống Donald Trump có cơ hội bổ nhiệm thêm một thẩm phán theo đường lối cánh hữu bảo thủ, sau các ông Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh. Tòa án tối cao Mỹ luôn duy trì 8 vị thẩm phán và 1 chánh án tại vị, họ có thể làm việc trọn đời.