Nét mới trong hợp tác Đông Bắc Á

Theo đề nghị của Nhật Bản, hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Trung Quốc - Hàn Quốc - Nhật Bản diễn ra tại thủ đô Tôkyô trong các ngày 21 và 22/5. Hội nghị thường niên lần này mang một ý nghĩa đặc biệt khi diễn ra tại Nhật Bản, có thể được tổ chức ở thành phố Fukushima - nơi bị ảnh hưởng nặng nề sau thảm họa động đất và sóng thần hôm 11/3/2011.

Từng bước cơ chế hóa tổ chức

Cũng giống như các hội nghị trước, hội nghị thượng đỉnh ba bên lần này sẽ tập trung thúc đẩy hợp tác giữa các nước. Theo dự thảo tuyên bố chung, ba nhà lãnh đạo gồm Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan, Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào sẽ khẳng định lại kế hoạch trong năm 2011 thành lập Ban Thư ký thường trực cho hội nghị thượng đỉnh nhằm thúc đẩy hợp tác ba bên từng bước theo hướng cơ chế hóa. Kế hoạch này đã được ghi trong Biên bản ghi nhớ ký kết tại hội nghị năm 2010, theo đề xuất của ông Lee Myung-bak. Hợp tác Nhật - Trung - Hàn từ hội nghị lần này sẽ phát triển thành cơ chế khu vực mới có tầm ảnh hưởng không chỉ đối với khu vực Đông Bắc Á mà mở rộng ra tầm quốc tế.

Thành phố Fukushima của Nhật Bản, nơi có thể diễn ra lễ khai mạc hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư Nhật - Trung - Hàn.

Chủ đề thứ hai sẽ được thảo luận tại hội nghị là Hiệp định Khu vực thương mại tự do Nhật - Trung - Hàn mà hội nghị thượng đỉnh năm 2010 đã cam kết nỗ lực hoàn thành nghiên cứu trước năm 2012. Hiện ba nước đã ký kết những hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương với nhiều nước khác nhau, nhưng FTA giữa ba nước lại đang ở thì tương lai. Điều này không phù hợp với thực tế quan hệ thương mại giữa các nước khi Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc, lớn thứ hai của Nhật Bản, còn Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ hai của Hàn Quốc. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang phục hồi không đồng đều, thể hiện qua tốc độ đi lên đáng nể của các nước đang phát triển và sự chậm chạp của các nền kinh tế phát triển, tăng cường hợp tác kinh tế Nhật - Trung - Hàn không chỉ có lợi cho sự phát triển kinh tế khu vực châu Á mà còn có ý nghĩa quan trọng đối với sự phục hồi và phồn vinh của kinh tế thế giới. Mô hình khu vực tự do thương mại ba bên giữa những nền kinh tế tiêu biểu - nước công nghiệp hóa mới nổi (Hàn Quốc), nền kinh tế lớn thứ hai (Trung Quốc) và lớn thứ ba thế giới (Nhật Bản) - sẽ phát huy tối đa tiềm năng của mỗi nước vì sự thịnh vượng chung.

Chủ đề hợp tác mới

Theo giới quan sát, việc hội nghị sẽ diễn ra tại thủ đô Tôkyô, song chính phủ Nhật Bản có ý định tổ chức lễ khai mạc ngay tại thành phố Fukushima - cách 60 km tính từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1 bị ảnh hưởng sau thảm họa động đất và sóng thần hôm 11/3, là một nét mới trong chương trình nghị sự hội nghị lần này.

Trong bối cảnh xứ sở hoa anh đào vừa trải qua thảm họa kinh hoàng mà sự cố hạt nhân tại Fukushima 1 là một trong những hậu quả, các biện pháp tăng cường hợp tác ứng phó với thảm họa thiên nhiên và khắc phục sự cố hạt nhân là một phần tất yếu trong cuộc gặp lãnh đạo ba bên Nhật - Trung - Hàn này.

Cùng với việc các nguồn năng lượng tự nhiên ngày càng khan hiếm và những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, các nước đều hướng tới phát triển công nghệ hạt nhân phục vụ mục đích hòa bình, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và bảo vệ môi trường. Đây là một hướng đi đúng đắn vì lợi ích quốc gia cũng như bảo vệ mái nhà chung của Trái Đất. Tuy nhiên, sự cố hạt nhân tại Nhật Bản đã cho thấy một mặt trái và buộc các nước phải hợp tác trong quá trình khắc phục hậu quả, ứng phó với rò rỉ phóng xạ. Đặt trong một bối cảnh chung, đây không còn là khó khăn của riêng nước Nhật và vấn đề đặt ra là các nước phải cùng hợp tác, rút ra các bài học kinh nghiệm để có những giải pháp đảm bảo an toàn hạt nhân trong tương lai, phù hợp với điều kiện thực tế ở mỗi nước. Song hành cùng phát triển năng lượng hạt nhân là chú trọng khai thác các nguồn năng lượng tái sinh.

Theo dự thảo tuyên bố chung của hội nghị, các nhà lãnh đạo Nhật - Trung - Hàn sẽ kêu gọi tăng cường hợp tác đề phòng thiên tai, trong đó có kế hoạch tiến hành một cuộc diễn tập cứu hộ thiên tai chung. Ba nước cũng sẽ cam kết thành lập một hệ thống chia sẻ thông tin về thiệt hại và cứu trợ thiên tai, trao đổi các cách thức thông tin cho nhau trong trường hợp khẩn cấp về hạt nhân và chia sẻ thông tin giữa các nhà quản lý trong lĩnh vực hạt nhân. Bên cạnh đó, nhằm giảm bớt sự phụ thuộc thái quá vào năng lượng hạt nhân, các nhà lãnh đạo sẽ nghiên cứu thiết lập quan hệ hợp tác trong việc phát triển và phổ biến năng lượng mặt trời, năng lượng địa nhiệt và các nguồn năng lượng tái sinh khác.

Một điểm mới khác trong dịp hội nghị thượng đỉnh lần này, đó là việc các hãng thông tấn quốc gia của ba nước thông báo lần đầu tiên đăng phát các bài báo thông tin về hội nghị bằng ba thứ tiếng (Anh, Trung và Hàn). Tân Hoa xã, Kyodo và Yonhap sẽ lập một website chung mang tên Press Pool Information Service nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức truyền thông có được những thông tin cần thiết dưới dạng chữ viết, hình ảnh và video về hội nghị.

Với những điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế, quan hệ hợp tác ba bên Nhật - Trung - Hàn đang bước vào giai đoạn mới hướng tới cơ chế hợp tác ba bên ngày càng có tầm ảnh hưởng ở Đông Bắc Á.

Bích Liên

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN