Trong bài phát biểu được truyền hình trực tiếp trên toàn nước Mỹ lúc 8 giờ ngày 26/7 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã cảnh báo về một cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nếu mức trần nợ công không được nâng lên nhằm tránh cho nước Mỹ khỏi nguy cơ vỡ nợ.
|
Tổng thống B.Obama phát biểu tại Nhà Trắng ngày 26/7.Ảnh: AFP/ TTXVN |
Bài phát biểu của Tổng thống Obama được thực hiện khi chỉ còn một tuần nữa là đến hạn chót cho thỏa thuận về nâng trần nợ 14.300 tỷ USD trong khi phe Cộng hòa và Dân chủ ở Quốc hội vẫn chia rẽ sâu sắc về vấn đề này. Trong bài phát biểu, ông Obama đã gọi bế tắc trong cuộc thương lượng về nợ công ở Mỹ là "ván bài nguy hiểm" mà nước Mỹ chưa từng chơi và không đủ tiền để chơi.
Tổng thống Obama đã đổ lỗi cho phe Cộng hòa, chiếm đa số ở Hạ viện, gây ra tình trạng bế tắc hiện nay. Ông cảnh báo: "Nếu chúng ta vẫn đi trên con đường hiện nay, nợ nần ngày càng nhiều có thể khiến nước Mỹ mất nhiều việc làm và gây tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế".
Ông Obama cũng bác bỏ đề xuất tạm thời nâng trần nợ công trong một thời gian của phe Cộng hòa vì cho rằng, mức trần nợ công nếu chỉ được nâng tạm thời thì vấn đề cốt lõi vẫn chưa được giải quyết.
Đáp lời Tổng thống Obama, Chủ tịch Hạ viện – nghị sĩ đảng Cộng hòa John Boehner đã có bài phát biểu, trong đó cho rằng Tổng thống Obama có lỗi trong cuộc khủng hoảng hiện nay và sẽ là người vô trách nhiệm nếu phủ quyết kế hoạch nâng mức trần nợ công tạm thời của phe Cộng hòa. Ông Boehner cũng cảnh báo, việc làm và tiền tiết kiệm của phần đông người dân Mỹ sẽ bị ảnh hưởng nếu Oasinhtơn (lần đầu tiên trong lịch sử) không thể thanh toán được các khoản nợ quốc gia.
Trong khi đó, lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện, nghị sĩ Harry Reid đã vạch ra một kế hoạch giảm thâm hụt ngân sách 2.700 tỷ USD trong 10 năm tới và mức trần nợ công được nâng đến năm 2013, tức là qua thời điểm bầu cử tổng thống và quốc hội Mỹ (tháng 11/2012). Nhà Trắng cho rằng đây mà một cách tiếp cận hợp lý và hai đảng nên ủng hộ. Tuy nhiên, phe Cộng hòa không mặn mà với cách tiếp cận này.
Giới phân tích cho rằng, Tổng thống Obama muốn thời gian nâng trần nợ công không ảnh hưởng đến chiến dịch tái tranh cử tổng thống của ông; trong khi phe Cộng hòa lại muốn biến vấn đề này thành một rào cản trên con đường tìm kiếm nhiệm kỳ tổng thống thứ 2 của ông Obama. Theo đánh giá của hãng tin Reuters (Anh), bài phát biểu trên của ông Obama là thông điệp trực tiếp gửi tới các cử tri, đặc biệt là các cử tri độc lập, chứ không phải là thông điệp trấn an nhà đầu tư trên các thị trường tài chính.
Thảm cảnh nước Mỹ sắp vỡ nợ đã khiến dư luận quốc tế lo ngại. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã kêu gọi các nghị sĩ Mỹ nâng mức trần nợ công để tránh gây ra "một cú sốc nghiêm trọng" cho nền kinh tế Mỹ và các thị trường tài chính thế giới. Ban Giám đốc IMF cũng kêu gọi nhà chức trách Mỹ cắt giảm chi tiêu từng bước để tránh bị đánh tụt hạng tín nhiệm tài chính.
Sau bài phát biểu của ông Obama, cựu Thủ tướng Anh Tony Blair ngày 26/7 nhận định, nền kinh tế thế giới đang trải qua những giờ phút hồi hộp và lo lắng, đồng thời bày tỏ hi vọng Mỹ sẽ đạt được một thỏa thuận về vấn đề nợ công.
Thùy Dương