Dự thảo ngân sách này chắc chắn sẽ có hiệu lực trước khi kết thúc tài khóa 2016 (ngày 31/3/2017). Theo Hiến pháp Nhật Bản, dự thảo ngân sách sẽ tự động có hiệu lực 30 ngày sau khi được chuyển lên Thượng viện.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sau phiên họp của Ủy ban ngân sách Hạ viện tại Tokyo ngày 30/1. Ảnh:AFP/TTXVN |
Theo kế hoạch, Thượng viện sẽ bắt đầu thảo luận dự thảo ngân sách vào ngày 28/2 sau khi đảng Dân chủ Tự do của Thủ tướng Shinzo Abe và đảng Komeito - đối tác chính trong liên minh cầm quyền chiếm đa số tại Hạ viện thông qua. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2014, ngân sách hàng năm của Nhật Bản được thông qua tại Hạ viện trong tháng 2.
Trong kế hoạch ngân sách này, do chi phí an sinh xã hội tăng mạnh, chi tiêu quốc phòng tăng năm thứ 5 liên tiếp và các chi phí đầu tư vào các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng, ngân sách tài khóa 2017 (bắt đầu từ ngày 1/4/2017) tăng lên mức kỷ lục. Cụ thể, chi phí an sinh xã hội tài khóa 2017, bao gồm lương và chi phí y tế, tăng 1,6%, lên mức 32.470 tỷ yên.Chi phí quốc phòng lên tới 5.130 tỷ yên, tăng 1,4% so với tài khóa hiện nay, trong đó bao gồm chi phí thành lập lực lượng đổ bộ giống lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ vào cuối tài khóa (kết thúc vào tháng 3/2018) và hệ thống đánh chặn tên lửa đạn đạo mới được bố trí trên biển. Đây là năm thứ 5 liên tiếp ngân sách quốc phòng Nhật Bản tăng và là năm thứ 2 liên tiếp ngân sách quốc phòng vượt hơn 5.000 tỷ yen.
Chính phủ Nhật Bản cho biết việc tăng ngân sách quốc phòng nhằm giúp nước này ứng phó tốt hơn với các nguy cơ an ninh trong đó có các vụ thử tên lửa đạn đạo của Triều Tiên, và Trung Quốc gia tăng các hoạt động trên biển. Nhật Bản dành 70,7 tỷ yen để chuẩn bị triển khai các đơn vị thuộc Lực lượng Phòng vệ mặt đất đến đảo Miyako ở Okinawa và đảo Amami-Oshima, Đông Bắc Okinawa. Cả hai hòn đảo này đều nằm không xa quần đảo tranh chấp mà Nhật Bản gọi là Senkaku trong khi Trung Quốc gọi là Điếu Ngư trên biển Hoa Đông.Chính phủ Nhật Bản cũng sẽ sử dụng ngân sách quốc phòng này để mua sắm trang thiết bị quân sự trong đó có máy bay V-22 Ospreys, đóng mới tàu ngầm nặng 3.000 tấn có khả năng phát hiện âm thanh dưới nước, tăng cường hệ thống phòng thủ và huấn luyện binh sĩ.
Chính phủ Nhật Bản dự kiến thu nhập từ thuế trong tài khóa 2017 sẽ tăng 0,2% lên 57.710 tỷ yen so với tài khóa hiện nay nhờ đồng yen giảm giá làm tăng doanh thu của khối doanh nghiệp. Ước tính này dựa trên dự báo của chính phủ, theo đó kinh tế sẽ tăng trưởng thực tế là 1,5%, cao hơn mức dự báo 1% của các chuyên gia kinh tế. Việc tăng thu nhập thuế sẽ giúp Nhật Bản giảm sự lệ thuộc vào các khoản nợ, từ 35,6% trong tài khóa 2016 xuống còn 35,3%.
Trong tài khóa 2017, chính quyền của Thủ tướng Abe sẽ cắt giảm 62,2 tỷ yen phát hành trái phiếu mới xuống còn 34.370 tỷ yen. Tổng số trái phiếu phát ra sẽ là 153.960 tỷ yen, và gần 2/3 trong số này là trái phiếu tái cấp vốn.
Ngoài ra, Nhật Bản cũng sẽ dành một khoản ngân sách để tăng chi trả cho giáo viên mầm non và người làm việc tại các trại dưỡng lão, khuyến khích nghiên cứu và phát triển các lĩnh vực có nhiều hứa hẹn như trí tuệ nhân tạo, robot...