Từ tháng tháng 2 trở lại đây, một số bệnh viện tại Hà Nội liên tiếp phải đón nhận và khám chữa bệnh cho những thai phụ sốt phát ban do nhiễm virút rublella.

Nhiều thai phụ sau khi biết mình mắc bệnh này rất hoang mang, muốn được phá thai ngay vì sợ sau này em bé sinh ra sẽ mắc dị tật như tim bẩm sinh, đục thủy tinh thể, chậm phát triển…

Vậy bệnh rubella thực sự gây nguy hiểm cho phụ nữ mang thai và cho thai nhi như thế nào?

TS.BS Nguyễn Công Nghĩa, Trưởng phòng Nghiên cứu khoa học - Chỉ đạo tuyến Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, đã trao đổi với Tin Tức xung quanh vấn đề này.

Tại sao phụ nữ mang thai nhiễm rubella lại bị cảnh báo là nguy hiểm thưa bác sĩ (BS)?

Nhìn chung, mức độ nguy hiểm đối với bà mẹ mang thai mắc bệnh sốt phát ban do rubella cũng tương tự như những người bệnh khác, có thể do hệ miễn dịch của bà mẹ yếu hơn nên triệu chứng sốt, phát ban ở họ sẽ mạnh hơn người bình thường.

Cảnh báo nguy hiểm chủ yếu là đối với thai nhi. Khi bà mẹ mang thai mắc rubella thì virút có thể vượt qua “hàng rào” rau thai, phát triển trong hệ tuần hoàn của thai nhi, gây co thắt mạch máu, tổn thương mạch máu, tạo ra Hội chứng rubella bẩm sinh với một số dị tật như não nhỏ, tim bẩm sinh, điếc...

Cán bộ y tế dự phòng truyền thông cho bệnh nhân mắc Rubella đang được điều trị cách ly tại Trung tâm y tế huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang.

Nhưng nói vậy không có nghĩa mọi trẻ em sinh ra từ bà mẹ nhiễm rubella trong quá trình mang thai đều mắc những dị tật nêu trên. Việc em bé có mắc Hội chứng rubella hay không còn phụ thuộc rất nhiều vào tuổi của thai nhi. Do đó, khi bị mắc bệnh sốt phát ban do virút rubella, các thai phụ không nên vội vã đình chỉ thai kỳ (bỏ thai), cần đến khám tại những bệnh viện chuyên khoa với các BS có kinh nghiệm để được khám và tư vấn đúng đắn, nhằm đảm bảo sức khỏe cho cả bà mẹ và thai nhi.

Nguy cơ trẻ mắc hội chứng rubella bẩm sinh phụ thuộc vào tuổi thai nhi được hiểu như thế nào?

Sở dĩ nói nguy cơ trẻ nhiễm rubella bẩm sinh phụ thuộc vào tuổi thai là vì tuổi thai càng bé thì mức độ nguy hiểm cho thai nhi càng cao.

Nếu bà mẹ mang thai nhiễm rubella khi tuổi thai còn rất nhỏ có thể gây nên tình trạng sảy thai, thai chết lưu. Đối với tuổi thai lớn hơn một chút có thể sẽ khiến trẻ mắc Hội chứng rubella sau này, dị tật thường gặp nhất là trẻ bị điếc bẩm sinh (60% - 75%), sau đó tim bẩm sinh (10 - 20%), dị tật mắt (10- 25%), và một vài dị tật khác ở hệ thần kinh trung ương như não bé, chậm phát triển trí tuệ (10 - 25%).

Nhiều nghiên cứu đã khẳng định, tuổi thai dưới 11 tuần thì nguy cơ sau này trẻ mắc Hội chứng rubella bẩm sinh vào khoảng 90%, tuổi thai ở 11 - 12 tuần thì nguy cơ còn 33%, ở 13 - 14 tuần tuổi còn 11%; 15 - 16 thì nguy cơ là 24 - 25%. Sau khi thai kỳ được 16 tuần tuổi thì nguy cơ trẻ nhiễm Hội chứng rubella bẩm sinh gần như không còn nữa (dưới 1%).

Khi nào thì thai phụ nhiễm rubella nên đình chỉ thai nghén, thưa BS?

Đối với thai nhỏ, dưới 11 tuần thì có thể khuyên các bà mẹ bỏ thai. Nhưng thực tế, lại có khá nhiều bà mẹ nhiễm rubella khi thai kỳ trong giai đoạn 11 - 16 tuần. Lúc này, có 2 phương án thường được các bác sĩ tư vấn gồm: Một là “bắt nhầm hơn bỏ sót”, thai kỳ dưới 16 tuần là được khuyên bỏ thai; hai là “xử đúng người đúng tội”, phương án này phụ thuộc vào sự hiểu biết của BS đối với bệnh rubella. Bác sỹ trên cơ sở kết quả xét nghiệm, sẽ đưa ra lời khuyên chính xác nhất cho bệnh nhân về việc nên hay không nên từ bỏ thai nhi.

Được biết, tiêm vắcxin là biện pháp tốt nhất giúp các thai phụ có thể phòng tránh được bệnh rubella. Thế nhưng, nếu họ lỡ tiêm vắcxin trong thời gian đầu mang thai, liệu ảnh hưởng gì đến thai nhi không, thưa BS?

Chúng tôi đã gặp khá nhiều thai phụ tiêm vắcxin ngừa rubella trong giai đoạn đầu mang thai mà không biết. Nhưng tất cả tài liệu mà các nhà khoa học có được và đã công bố thì chưa có trường hợp nào khi mang thai tiêm vắcxin thì thai nhi nhiễm Hội chứng rubella bẩm sinh hay ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé sau này. Do đó, nếu thai phụ nào lỡ có tiêm vắcxin khi trong giai đoạn đầu mang thai mà không biết thì vẫn nên giữ thai đó lại.

Vậy các chị em nên tiêm vắcxin ngừa rubella khi nào là tốt nhất để đảm bảo sức khỏe cho cả bà mẹ và thai nhi, thưa BS?

Phụ nữ ở tuổi sinh sản chỉ cần tiêm một liều vắcxin ngừa rubella trước khi mang thai 1 - 3 tháng là đủ phòng bệnh. Tuy nhiên, ngay cả khi đã tiêm phòng vắcxin trước khi mang thai thì các thai phụ cũng cần tự phòng bệnh bằng cách cách ly với người bị bệnh, đeo khẩu trang khi tới chỗ đông người, tốt nhất là nên hạn chế tiếp xúc ở nơi đông người, nhất là khi nơi đó đang xảy ra dịch sốt phát ban do rubella như Hà Nội hiện nay.

Xin cảm ơn BS!

Phương Liên (thực hiện)