Chính phủ vào cuộc
Chính phủ và ngành y tế đã đưa ra những chỉ đạo và khuyến cáo để toàn dân chống dịch. Văn phòng Chính phủ vừa có công văn số 9515/VPCP-KGVX gửi các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, truyền đạt chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về việc tăng cường các hoạt động phòng, chống dịch sốt xuất huyết (SXH).
Việt Nam nằm trong vùng bị nóng lên do ảnh hưởng bởi El Nino. |
Theo đó, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu tiếp tục tăng cường các biện pháp đã nêu tại Công điện số 1632/CĐ-TTg ngày 11/9/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng chống SXH. UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường các hoạt động chỉ đạo liên ngành, phân rõ trách nhiệm của chính quyền các cấp và người đứng đầu trong công tác phòng chống dịch SXH trên địa bàn. Bộ Y tế chủ động phối hợp, hướng dẫn các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý dịch và thực hiện chế độ giám sát, báo cáo theo quy định.
Báo cáo của Bộ Y tế cho thấy SXH thực sự đáng báo động. Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 51.858 trường hợp mắc SXH tại 54 tỉnh, thành phố, trong đó có 32 trường hợp tử vong. Trong số ca mắc SXH, có 78,9% là trẻ dưới 15 tuổi, 83,3% là nữ. SXH mạnh nhất tại khu vực miền Nam, với 36.521 trường hợp mắc (chiếm 70,4%), 29 trường hợp tử vong (chiếm 90,6%).
Công văn của Văn phòng Chính phủ chỉ đạo tăng cường phòng chống sốt xuất huyết. |
Bộ Y tế cũng nhận định, tình hình SXH từ nay đến cuối năm còn nhiều nguy cơ gia tăng do năm nay lượng mưa lớn, xảy ra trên diện rộng; tốc độ đô thị hóa tiếp tục tăng tạo điều kiện cho muỗi phát triển. Hơn nữa, vì SXH có tính chất chu kỳ (4 - 5 năm bùng phát một lần) nên năm 2015 SXH có nguy cơ bùng phát thành dịch lớn.
Nguy cơ toàn thế giới
Không chỉ tại Việt Nam, SXH đã trở thành vấn đề y tế công cộng trên toàn cầu. Bệnh có thể thành dịch lớn, có tỷ lệ tử vong cao (trung bình từ 2,5 - 5%). Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 390 triệu người mắc. SXH chưa có vắcxin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Đặc biệt mới đây, dịch SXH đã xuất hiện tại một làng thuộc quận Dayrout, tỉnhAssiut, Ai Cập - quốc gia 78 năm nay chưa từng có dịch SXH.
Để đối phó với dịch, Bộ Y tế Ai Cập đã nâng cao năng lực cho nhân viên y tế để phát hiện sớm và quản lý ca bệnh kịp thời; Giám sát véctơ tại khu vực xảy ra dịch nhằm phát hiện bọ gậy và muỗi trưởng thành. Các biện pháp phòng chống véctơ bao gồm diệt muỗi trưởng thành và bọ gậy được triển khai. Đến nay, mật độ muỗi trưởng thành đã giảm mạnh từ 23% xuống còn 0%, bọ gậy từ 25% xuống 0,5%. Hoạt động giám sát phát hiện sớm ca bệnh và phòng chống véctơ cũng tiếp tục được tiến hành tại làng và các khu vực lân cận.
“Tại một số quốc gia khác của châu Âu cũng đã ghi nhận các trường hợp rải rác mắc SXH tại châu Âu, đơn cử như miền Nam nước Pháp và lây truyền tại chỗ do có sự hiện diện véctơ mặc dù SXH không lưu hành ở khu vực này. Sự xuất hiện trở lại của SXH tại Ai Cập và một số quốc gia châu Âu cho thấy diễn biến phức tạp của SXH trong năm 2015, chứng tỏ SXH đang lan rộng ra các châu lục”, đại diện Cục Y tế dự phòng khẳng định.
Để phòng chống dịch bệnh, Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế khuyến cáo người dân nên chủ động và quyết liệt thực hiện các biện pháp phòng chống như sau: Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng. Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thường xuyên thay nước hoặc bỏ muối, dầu, hóa chất diệt ấu trùng vào bình hoa/bình bông, bát nước kê chân chạn. Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá... Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày. Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch. Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị, không tự ý điều trị tại nhà.
Theo Trung tâm Dự báo khí hậu Hoa Kỳ (NOAA), năm 2015 có thể là năm El Nino mạnh nhất và gây ra sức tàn phá lớn nhất lịch sử từ trước tới nay. Hiện tượng El Nino xảy ra trong khoảng từ 2 - 7 năm một lần với những cường độ khác nhau và khiến cho bầu khí quyển nóng lên, từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến cơ cấu dịch bệnh ở các quốc gia bị ảnh hưởng. Đây là điều kiện cho muỗi gây bệnh phát triển mạnh, đời sống và tuổi thọ của muỗi có xu hướng kéo dài hơn. Năm nay, theo báo cáo của NOAA, Việt Nam, Lào, Campuchia, Philippines, Malaysia... sẽ kéo dài khí hậu nóng ấm đến cuối năm do nằm trong vùng chịu tác động bởi El Nino. Do đó, sẽ kéo theo nguy cơ bùng phát và kéo dài dịch bệnh SXH so với các năm trước. Các thống kê khoa học cho thấy, tính chất xuất hiện có chu kỳ của El Nino cũng logic với các nhận định nhà dịch tễ học bệnh truyền nhiễm rằng dịch SXH thì cứ 3 - 5 năm xảy ra một trận dịch. Tại Việt Nam, cao điểm của dịch SXH là vào mùa mưa, bởi đây là thời điểm độ ẩm tăng cao, và dịch cũng liên quan từng thời điểm và từng miền, thông thường có 2 đỉnh đáng lưu ý là tháng 4 - 5 và tháng 9 - 10 trong năm ở 3 miền Bắc, Trung, Nam. Ngoài ra, theo UNICEF , EL Nino còn có thể dẫn đến gia tăng đáng kể các dịch bệnh khác đối với trẻ nhỏ, gồm: Sốt rét, SXH, tiêu chảy, dịch tả - những căn bệnh dễ gây tử vong cao nếu không lưu ý đề phòng và khám chữa kịp thời. Nguồn: Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế |