Tháng 5-2014, Công ty TNHH Sông Vàng có trụ sở tại thị trấn Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn đã vi phạm những quy định về khai thác khoáng sản lòng sông Bứa, huyện Tam Nông (Phú Thọ). Trước những sai phạm trên, UBND tỉnh Phú Thọ đã tạm dừng hoạt động khai thác cát sỏi trên sông Bứa của Công ty TNHH Sông Vàng và yêu cầu đơn vị này thực hiện nghiêm các quy định trong việc khai thác khoáng sản.

Được biết, cách đây một năm, Công ty TNHH Sông Vàng khi đưa tiền “đền bù” cho người dân bị sạt lở đất, sau đó lại báo công an đến bắt dân dẫn đến việc trên 500 người dân xã Tề Lễ, huyện Tam Nông bức xúc kéo lên huyện Tam Nông khiếu nại gây mất an ninh trật tự trên địa bàn. Lãnh đạo huyện Tam Nông đã có 2 cuộc họp đối thoại với dân nhằm thực hiện tốt quy chế dân chủ. Ngoài ra, Công ty TNHH Sông Vàng còn có một loạt các sai phạm khác như: Khai thác không đúng thiết kế (theo thiết kế dùng bơm hút cát, nhưng thực tế lại sử dụng cả tàu cuốc khai thác) vi phạm quy định giấy phép, khai thác cát, sỏi gây hiện tượng sạt lở bờ vở sông, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống của người dân và môi trường. Trong quá trình khai thác gây mất an ninh trật tự. Trước tình hình trên, UBND huyện Tam Nông đã chỉ đạo quyết liệt xử lý nghiêm hành vi vi phạm của Công ty TNHH Sông Vàng và nhiều lần đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ xem xét thu hồi giấy phép khai thác cát, sỏi lòng sông Bứa của Công ty TNHH Sông Vàng và Công ty TNHH Trung Thành.

Công văn số 1727/UBND-KT4 của UBND tỉnh Phú Thọ về việc tạm dừng hoạt động khai thác cát sỏi lòng sông Bứa đối với Công ty TNHH Sông Vàng.

Ông Bùi Đình Thi, Chủ tịch UBND huyện Tam Nông cho biết: “Quan điểm của huyện là ủng hộ doanh nghiệp nếu đơn vị khai thác cát, sỏi chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật và văn bản của UBND tỉnh. Khi khai thác không gây sạt lở bờ vở sông và đất canh tác của nhân dân, không gây ô nhiễm môi trường nước làm ảnh hưởng đến 180 lồng cá của các hộ dân đang tham gia dự án nuôi cá lồng trên sông Bứa. Đồng thời, phải đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn”.

Trước đó, ngày 22/7/2014, UBND huyện Tam Nông đã có báo cáo UBND tỉnh về việc khai thác cát, sỏi trên sông Bứa, trong đó nêu rõ nhưng vi phạm của Công ty TNHH Sông Vàng và Công ty TNHH Trung Thành. Kiến nghị UBND tỉnh thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản tại địa bàn xã Tề Lễ của Công ty TNHH Sông Vàng và yêu cầu khắc phục thanh lọc lại dòng chảy của sông do hậu quả của việc khai thác cát sỏi gây ra. Đối với Công ty TNHH Trung Thành, thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản tại địa bàn xã Quang Húc (khu vực S1 theo chỉ giới từ điểm 1 đến 21 với diện tích 4,41 ha, khu vực S2 theo chỉ giới từ điểm 22 đến 28 với diện tích 1,19ha, chiều dài của đoạn sông không được khai thác tính từ cầu phao Quang Húc đến điểm khống chế số 29 về phía thượng lưu sông Bứa là 2.335m). Vì đây là khu vực đình, chùa, chợ, cột điện, trạm bơm, cầu phao, trụ sở xã Quang Húc và khu vực thuộc dự án nuôi thủy sản đã được UBND huyện phê duyệt.

Khi được hỏi cấp nào có thẩm quyền cấp phép, ông Bùi Đình Thi khẳng định: “Thẩm quyền cấp phép khai thác cát, sỏi lòng sông Bứa thuộc UBND tỉnh, UBND huyện Tam Nông chỉ kiểm tra việc thực hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm và kiến nghị với tỉnh thu hồi giấy phép nếu doanh nghiệp không thực hiện nghiêm các quy định. Đối với Công ty TNHH Sông Vàng, UBND tỉnh Phú Thọ đã có Công văn số 1727/UBND-KT4 ngày 6/5/2014 và Công văn số 2562/UBND-KT4 ngày 23/6/2014 ghi rõ “Tạm dừng hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông Bứa đối với Công ty TNHH Sông Vàng…”.

Ngày 8/4/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ cũng đã có văn bản số 32 báo cáo UBND tỉnh Phú Thọ nêu rõ: "...Tại buổi kiểm tra đột xuất đối với Công ty TNHH Sông Vàng ngày 3/4/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường đã lập biên bản xác định vi phạm và yêu cầu Công ty TNHH Sông Vàng tạm dừng các hoạt động khai thác theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh. Đề nghị UBND tỉnh xem xét cho chủ trương thu hồi, chấm dứt hiệu lực Giấy phép khai thác cát sỏi lòng sông Bứa thuộc xã Sơn Hùng, huyện Thanh Sơn và xã Tề Lễ, huyện Tam Nông của Công ty TNHH Sông Vàng theo quy định của pháp luật...”.

Các văn bản của UBND tỉnh Phú Thọ về việc chấn chỉnh và tạm dừng hoạt động khai thác cát sỏi lòng sông Bứa.

Căn cứ các văn bản của UBND tỉnh, Sở Tài Nguyên và Môi trường Phú Thọ, qua kiểm tra vẫn thấy Công ty TNHH Sông Vàng không chấp hành, UBND huyện Tam Nông đã chỉ đạo UBND xã Tề Lễ, Công an huyện lập biên bản để xử lý đồng thời yêu cầu Công ty TNHH Sông Vàng phải dừng ngay các hoạt động khai thác cát sỏi sông Bứa, khắc phục các tồn tại theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh và chấp hành nghiêm các nội dung của công văn số 449/TNMT ngày 13/4/2015 của Sở Tài Nguyên và Môi trường.

Theo lãnh đạo UBND huyện Tam Nông, các văn bản của UBND tỉnh và Sở Tài Nguyên Môi trường Phú Thọ hiện vẫn có hiệu lực cao nhất phải thực hiện và chưa có văn bản nào đồng ý cho Công ty tiếp tục khai thác. Bên cạnh đó, thẩm quyền cấp phép khai thác khoáng sản là UBND tỉnh thì chỉ có cấp tỉnh mới có quyết định đồng ý hay không đồng ý cho doanh nghiệp tiếp tục khai thác. Đối với công văn số 14/TTr của Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên Môi trường gửi phúc đáp Công ty TNHH Sông Vàng, đây chỉ là văn bản trả lời chứ không phải quyết định thể thay thế quyết định của UBND tỉnh. Hơn nữa trong văn bản này cũng ghi rõ “...phải chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật về hoạt động khoáng sản và các yêu cầu của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền"... Yêu cầu như vậy, nhưng Công ty TNHH Sông Vàng vẫn tiếp tục vi phạm khi chưa có ý kiến chính thức của UBND tỉnh.

Về công văn số 04 ký ngày 24/4/2015 đứng tên Công an xã Tề Lễ xác nhận cho 7 trường hợp làm việc cho Công ty, trong biên bản làm việc của Công an huyện Tam Nông với lãnh đạo chủ chốt xã Tề Lễ ngày 8/5/2015 một lần nữa đã khẳng định: “Hồ sơ lưu giữ tại Ban Công an xã Tề Lễ không có số văn bản và ngày, tháng phát hành văn bản đã có chữ ký và đóng dấu của đồng chí Đặng Hồng Tín - Trưởng Công an xã có nội dung như nội dung văn bản trên”. Chứng tỏ Công ty TNHH Sông Vàng đã “chủ định cài văn bản” để Công an xã Tề Lễ xác nhận là có chủ định hòng có lợi cho Công ty TNHH Sông Vàng.

PV