Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, thời điểm nhu cầu sử dụng thực phẩm của người dân sẽ tăng lên rất nhiều lần và nỗi lo về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) cũng tăng tương ứng. Làm thế nào để hạn chế được tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và sử dụng chất bảo quản, chất cấm, chất phụ gia trong chăn nuôi thủy hải sản? Làm sao để người dân có thể yên tâm hơn khi ngồi vào mâm cơm mỗi ngày?...

Đây là những nội dung được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Cao Đức Phát trả lời trong chương trình "Dân hỏi, Bộ trưởng trả lời", phát sóng tối 23/12 trong chương trình thời sự của kênh VTV1- Đài THVN.

 

Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vẫn còn cao

Câu chuyện về VSATTP không phải đến cuối năm mới "nóng". Việc người tiêu dùng tẩy chay thịt lợn dịp đầu năm 2012 vì sử dụng chất tăng trưởng cấm sử dụng trong chăn nuôi, cũng đã dẫn tới một hệ quả là chăn nuôi lợn bị đình đốn, nhiều hộ chăn nuôi bị phá sản hoặc phải chuyển sang hoạt động sản xuất kinh doanh khác, dẫn tới việc dịp Tết Quý Tỵ này cả nước sẽ có nguy cơ thiếu thịt lợn.

Bên cạnh đó, câu chuyện các gia đình tự… trồng rau, tự mở trang trại trồng nấm - xuất phát từ việc đảm bảo nguồn thực phẩm sạch và an toàn cho chính bản thân mình, bạn bè, người thân và sau đó là mở rộng ra phục vụ toàn xã hội… cũng đã ngày càng phổ biến… Lý do đều chỉ có một: Người tiêu dùng đang quá mất lòng tin về chất lượng của những thực phẩm được nhập khẩu cũng như sản xuất trong nước.

Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Cao Đức Phát thừa nhận: “Dù đã có rất nhiều biện pháp được các cơ quan chức năng triển khai giúp cho tỷ lệ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất phụ gia, chất cấm trong các loại thực phẩm có xu hướng giảm trong thời gian qua, nhưng trên thực tế, tỷ lệ này vẫn còn khá cao.

Bộ trưởng cho biết: "Hàng năm chúng tôi liên tục chỉ đạo lấy mẫu thực phẩm để xét nghiệm và công bố khi có kết quả xét nghiệm. Đến nay, kết quả đã có những chuyển biến tích cực. Như đối với các loại rau quả, số lượng mẫu có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép mà tôi được báo cáo hiện khoảng 4,5- 6,5%. Tuy nhiên đây vẫn là mức cao so với các nước tiên tiến, và chúng tôi còn phải tiếp tục triển khai nhiều biện pháp nữa để có thể hạ mức này xuống. Về sử dụng chất cấm, có một thời gian người chăn nuôi đã sử dụng khá nhiều. Khi cả xã hội lên tiếng, các cơ quan chức năng vào cuộc, thì tình hình đã được cải thiện. Những kết quả xét nghiệm gần đây cho thấy, dư lượng thuốc kháng sinh, dư lượng chất cấm trong thịt đã giảm xuống, trung bình ở mức 0,4-3,8%. Tuy nhiên, lượng vi sinh vật trong thịt thì còn cao (có nơi tới 30%), và ở trong cá cũng còn tới 6,6%".

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, lãnh đạo Bộ NN&PTNT và các cơ quan chức năng khác vẫn luôn lắng nghe ý kiến của người dân và sẽ nỗ lực hết sức mình để thực hiện được điều nhân dân mong đợi là đảm bảo VSATTP. "Một mặt chúng tôi đã chỉ đạo toàn bộ hệ thống các cơ quan chức năng thực hiện những công việc cần thiết để đảm bảo VSATTP; mặt khác liên tục tổ chức kiểm tra, giám sát và công bố công khai kết quả kiểm tra cho người dân nắm được thực tế tình hình và có những phản ứng phù hợp. "Việc thông báo những kết quả kiểm tra là cần thiết vì nó giúp người dân có sự lựa chọn và đặc biệt là có phương thức để xử lý với rau quả thịt cá khi mình mua về và sử dụng cho gia đình", Bộ trưởng nhấn mạnh.

 

Giám sát chặt cả thực phẩm nhập khẩu lẫn sản xuất trong nước

Trong năm 2012, ngoài việc lo lắng về chất lượng thực phẩm trong nước, người dân còn khá hoang mang với tình trạng nhập khẩu thịt hay rau củ quả từ nước ngoài vào Việt Nam mà chất lượng không đảm bảo, đặc biệt là với những sản phẩm được nhập khẩu theo con đường tiểu ngạch (khá phổ biến ở thị trường Việt Nam).

Trả lời về việc Bộ NN&PTNT sẽ kiểm soát như thế nào với tình trạng mất vệ sinh trong giết mổ, vận chuyển gia súc, gia cầm đã qua giết mổ… khá phổ biến hiện nay (con số thống kê cho thấy, 90% điểm giết mổ tại miền Bắc không được kiểm soát), Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết: Nguyên nhân của tình trạng này là do việc thực hiện các quy định của pháp luật chưa nghiêm. Chính vì vậy thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ phối hợp với các địa phương để tăng cường việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện các quy định của pháp luật. Đồng thời sẽ đề xuất để ban hành những chính sách khuyến khích đối với những cơ sở giết mổ, đặc biệt là các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, để họ thực hiện đúng các quy định của luật pháp. Cũng theo Bộ trưởng, trong thời gian tới, sẽ khuyến khích phát triển những cơ sở giết mổ quy mô công nghiệp, khi đó sẽ đảm bảo được tốt hơn những quy định về VSATTP".

Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, các cơ quan chức năng đã nắm được tình hình thực tế và cũng đã có những biện pháp xử lý kịp thời. Bộ trưởng nhấn mạnh: "Thời gian vừa qua chúng ta đã nhập khẩu một số lượng khá lớn rau quả và thịt từ nước ngoài. Chúng tôi đã tổ chức kiểm tra, giám sát. Về cơ bản, các loại nông sản, thực phẩm nhập khẩu đã đáp ứng những yêu cầu về VSATTP theo những tiêu chuẩn của quốc tế, cũng như của Việt Nam. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp phát hiện có vi phạm và chúng tôi đã tiến hành xử lý theo luật pháp, nhiều tường hợp yêu cầu trả lại cho nước xuất khẩu".

Cũng theo Bộ trưởng, với những trường hợp nhập khẩu tiểu ngạch thì tỷ lệ vi phạm phát hiện nhiều hơn."Khi đó chúng tôi đã gia tăng việc kiểm soát, đồng thời thông báo cho các nước có liên quan để phối hợp xử lý", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, để tiếp tục giảm tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, chất cấm, chất phụ gia trong chăn nuôi thủy hải sản, việc đầu tiên là phải tiếp tục xây dựng hành lang luật pháp, để không chỉ riêng các cơ quan thuộc Bộ NN&PTNN triển khai thực hiện, mà bản thân các địa phương, bà con nông dân và các doanh nghiệp cũng đều sẽ phải vào cuộc.

Bộ trưởng nhấn mạnh, các quy định pháp luật này phải làm sao khuyến khích được những người làm tốt, và khiến những người làm sai phải e dè. "Chúng tôi cũng chỉ đạo các cơ quan kỹ thuật hướng dẫn cho bà con nông dân và các doanh nghiệp thực hiện đúng theo quy trình sản xuất, nhằm tạo ra những sản phẩm đảm bảo an toàn. Đồng thời cũng phải tạo điều kiện hỗ trợ để bà con nông dân và các doanh nghiệp thực hiện được những quy định về VSATTP này. Bên cạnh đó, chúng tôi đã tổ chức hệ thống giám sát chất lượng của các loại nông sản trước khi đưa vào thị trường trong nước, bao gồm cả giám sát hàng hóa nhập khẩu và giám sát hàng hóa sản xuất trong nước. Và như tôi đã thông báo, chúng tôi chủ trương công bố công khai những kết quả giám sát về VSATTP, không giấu giếm, để nhân dân biết rõ tình hình, từ đó có những phản ứng phù hợp".

 

T.A