Người dân nuôi sò huyết, hến vùng ven biển thuộc huyện An Biên, An Minh (Kiên Giang) đang phải đối đầu với nạn sâu biển. Loài sâu này chẳng biết từ đâu kéo về và mỗi khi chúng đến đâu thì sản xuất nuôi trồng ở đó xem như bị mất trắng.
 
Cũng vì vậy, mấy năm nay đã có không ít hộ nuôi sò huyết, hến biển ở đây kiệt quệ vì loại sâu gây hại này. Tuy nhiên cho đến nay người nuôi sò, hến vẫn chịu “bó tay”, còn các cơ quan chuyên môn từ tỉnh đến huyện vẫn chưa tìm ra phương cách diệt trừ được loài sâu biển độc hại này.


Khoảng 5-7 năm về trước, người dân vùng ven biển thuộc các xã Tây Yên, Nam Yên, Nam Thái, Nam Thái A (huyện An Biên) và xã Thuận Hòa (huyện An Minh), phất lên nhờ nghề nuôi sò huyết, hến vùng biển bãi bồi. Vào thời điểm ấy, đi đâu, làm gì người dân vùng này cũng nhắc đến chuyện nuôi sò, hến.

Bởi chính những thu lợi kết sù từ con sò, hến mà nhiều gia đình đang nghèo khó chẳng những thoát nghèo mà đã trở thành triệu phú, tỷ phú. Nhưng từ năm 2007, nghề nuôi sò, hến ở vùng bãi biển này bắt đầu thu hoạch bị thất bát. Ai cũng nghĩ là do thời tiết không phù hợp nên bị thiệt hại là chuyện bình thường.
 
Nguyên nhân dẫn đến sự thất bát này cũng đã sớm được xác định và hung thủ gây hại chính là một loài sâu biển, vì trong những lần thu hoạch sò, hến thấy xuất hiện những con sâu to bằng ngón tay, thân mình căn tròn, sinh nghi những người nuôi sò, hến lấy cây giết chết những con sâu này và khi ấy thì phát hiện trong bụng nó chứa đầy những con sò, con hến non.

Cho nên, năm nào “thuận bườm xuôi gió” thì người nuôi có lãi nhiều, năm nào lũ sâu vào ít thu hoạch nhanh, kịp thời thì hoàn vốn, còn như không biết cách ngăn chặn thì xem như mất trắng vài trăm triệu đồng như chơi.


Người "đau" nhất trong giới nuôi hến, sò ở vùng này là ông Huỳnh Văn Quýt, ở xã Nam Thái. Đầu năm 2010, ông Quýt cùng một số người hùn nhau đến thuê mặt nước biển bên xã Nam Yên (huyện An Biên) 100 ha, sau đó thả nuôi hến, chỉ tính riêng tiền vốn là 700 triệu đồng, nhưng chưa đầy một tháng bị sâu biển ăn sạch không còn một con.

Ông Quýt cho biết, đến giờ vẫn chưa có phương cách nào tiêu diệt sâu biển, ngoài phương pháp dùng lưới ngăn chặn, hiệu quả nhất là cần phải cách tránh né mùa sâu về. Bởi vì, kinh nghiệm theo dõi hàng năm, sâu biển về nhiều là lúc nước biển đủ mặn, khi mưa nhiều, nước lợ thì tự dưng loại sâu này dựng đứng, đầu nổi lên mặt nước mà chết”.


Theo thống kê của Phòng NN&PTNT huyện An Biên, năm 2008, tổng diện tích thả nuôi 4.525 ha thì bị sâu biển tấn công 1.930 ha; năm 2009 thả nuôi 4.450 ha bị thiệt hại do sâu biển là 4.373 ha, có những xã thiệt hại 100% như: Tây Yên, Nam Yên, Nam Thái... Năm 2010, diện tích thả nuôi giảm còn 3.040 ha, nhưng chưa có báo cáo về số thiệt hại.

Năm nay, để giảm thiệt hại do sâu biển gây ra, phần lớn các hộ nuôi đã không nuôi hến nữa mà chuyển hầu hết diện tích các bãi biển qua nuôi sò huyết theo phương pháp dèo giống và thả nuôi né thời điểm sâu biển tràn về. Vì theo cách này, khi loài sâu biển theo độ mặn nước biển tăng cao mới tràn về thì cũng là lúc sò nuôi đã lớn nên lũ sâu không thể tấn công được nữa.
 
Còn đối với con hến do kích cỡ nhỏ hơn sò, nên từ lúc mới nuôi thả cho tới khi trưởng thành lúc nào hến cũng là mồi ngon của loài sâu biển. Vì vậy, theo kinh nghiệm của bà con ngư dân, giải pháp để giảm thiệt hại do sâu biển gây ra hiện nay, là nên tập trung nuôi sò huyết, giảm diện tích nuôi hến, đồng thời chọn thời điểm thả giống thích hợp và tuân thủ phương pháp né thời điểm sâu biển tràn về.

Và với cách làm này, hiện vùng nuôi sò, hến ven biển nổi tiếng thuộc xã Nam Thái đang có dấu hiệu hồi phục rõ nét, hứa hẹn mùa sò huyết bội thu sắp đến.

Hoàng Vân