Nói cho vui, chứ hoa mướp vàng của tôi chỉ đẹp và tươi rực rỡ khi gắn với thân cây dây leo mỏng manh nhưng không hề yếu ớt của mình. Thân dây mướp khá dai và có sức lan tỏa cực lớn. Nếu ai trồng mướp mà để cây leo tự do, cây có thể trùm kín mái nhà. Bây giờ, dù là ở nông thôn nhưng cũng hiếm nhà mái ngói, hầu hết mọi người đều xây nhà mái bằng nên không ai trồng mướp cho leo mái nhà như hồi xưa nữa. Thay vào đó họ dựng giàn hoặc cho cây leo dọc bờ tường.
Tôi thích cảm giác đứng từ trên cao nhìn xuống giàn hoa mướp, màu xanh non mượt mà của lá xòe ra xum xuê tạo nên mặt phẳng như một khoảng trời trong xanh đã được cắt và đặt ở đó. Còn màu vàng của hoa mướp thì khỏi phải nói, tôi tin bất kỳ ai nếu đã ngắm nhìn sẽ rung động trước vẻ đẹp dân dã mà vô cùng rực rỡ ấy. Những cánh hoa mỏng manh nhưng lại căng tràn sức sống, luôn vươn tới ánh mặt trời, lung linh trong nắng gió quê hương.
Dễ cây mướp ăn sâu vào đất, hút dinh dưỡng giúp thân cây ngày càng lớn mạnh. Ở cuống hoa mướp dần dần hiện ra quả xanh. Trên giàn mướp xuất hiện nhiều quả với đủ hình hài kỳ lạ. Quả to, quả nhỏ, quả thắt eo. Hầu hết là thân cong cong. Tất nhiên, quả nào cũng dài. Bông hoa trôi tuột dần và tàn theo độ lớn của quả. Cuối cùng nó chỉ để lại dấu tích là cái núm ở đầu quả mướp. Các cụ ở quê rất giàu trí tưởng tượng nên đã dành từ " vú mướp" cho những người phụ nữ có bầu ngực chảy dài. Quả thật hai hình ảnh này rất giống nhau.
Trưa mùa thu, mắc võng dưới bóng cây ở trái nhà, vừa được nghỉ ngơi mát mẻ, vừa được thưởng thức hương thơm dìu dịu từ giàn mướp lan tỏa tới. Điều đó cho người ta thấy, nơi mảnh đất nghèo bốn mùa mưa nắng của quê tôi, dù còn nhiều khắc khổ và bão giông nhưng cũng đâu thiếu khoảng trời thi vị. Giống như con người nơi ấy, da khô đen, lấm lem vì bùn đất mà tấm lòng trao nhau mặn nghĩa ân tình.
Người dân quê tôi dù đi đâu xuôi ngược, vẫn luôn nhận ra hoa mướp vàng là hồn vị đặc trưng của quê nhà. Để rồi, trên hành trình xa xôi, lòng người chất chứa nỗi nhớ khôn nguôi. Chỉ cần bất chợt nhìn thấy, nghe được và đọc về hoa mướp vàng là tiếng quê hương lại nôn nao trong sâu thẳm trái tim.
Ở thành phố, đi ăn ở các nhà hàng, tôi vẫn thấy người ta xào quả mướp với đủ loại thịt và thường đẫm dầu, mỡ. Hương vị của mướp mờ nhạt trong món ăn. Chẳng tìm đâu ra món canh ngọt lành và đậm đà hương hoa mướp mà mẹ thường nấu cho tôi ăn. Đưa từng miếng vào miệng từ từ cảm nhận vị bùi bùi rất ngon.
Hoa mướp vàng, loài hoa bình dị mà gửi trao bao điều ý nghĩa cho cuộc đời. Hương, sắc, vị của hoa là những gì tinh túy nhất của đất trời chắt lọc, gom tụ lại. Hoa mướp vàng trong ký ức tôi luôn tuyệt vời như thế.
Những bước chân của mùa thu chạm nơi ngõ nhỏ quê nhà thường nhẹ nhàng lắm, nhẹ đến mức chỉ ai có trái tim đủ nhạy cảm và có một tấm lòng đủ rộng mở để yêu thương mới cảm nhận thấy mùa thu đến. Tôi không biết mình có đủ nhạy cảm hay không nhưng chắc chắn, trong sâu thẳm cõi lòng tôi luôn chất chưa một tình yêu lớn lao khó có thể diễn đạt thành lời với khoảng trời luôn bao dung tôi và nuôi nấng tâm hồn tôi lớn khôn ấy.
Mỗi dịp về quê, chưa bao giờ tôi quên ngắm nhìn màu hoa mướp vàng dịu dàng như những ngôi sao lấp lánh sà xuống đậu trên mái bếp của mẹ. Thật may là mẹ vẫn giữ cái bếp nhỏ lợp mái ngói cho cây mướp leo lên. Với tôi, hình ảnh ấy đẹp đến kỳ lạ, nó quy tụ những gì tinh khôi nhất của đất trời quê hương và chỉ cho tôi hương sắc mùa thu của nơi chôn rau cắt rốn. Để bây giờ, đã là người của phố nhưng tâm hồn vẫn vương luyến đâu đó ở quê hương.