11:08 10/11/2011

Sân khấu kịch Bắc: Nóng trở lại dịp cuối năm

Lặng im khá lâu, dịp cuối năm này các sân khấu phía Bắc đều đang nóng lên với hàng loạt những dự án, những chương trình mới.

Lặng im khá lâu, dịp cuối năm này các sân khấu phía Bắc đều đang nóng lên với hàng loạt những dự án, những chương trình mới. Có chương trình "thuần Việt", có những dự án hợp tác với những đạo diễn, nhà hát nổi tiếng thế giới…

Cùng đỏ đèn


Ngày 7/11 vừa qua, Nhà hát Kịch Việt Nam đã làm lễ khởi công dàn tập kịch bản kinh điển Ăngđrômac. Đây là công trình nghệ thuật nằm trong kế hoạch liên kết giữa nhà hát với Trung tâm Văn hóa Pháp, và đã nhận được sự phối hợp rất nhiệt tình từ phía bạn. Đạo diễn người Pháp Jean Mari Lejude cùng một trợ lý, 4 diễn viên và một kỹ thuật viên đã từ Pháp sang để thực hiện vở diễn. Phía Nhà hát Kịch Việt Nam cũng đã lựa chọn 5 diễn viên và một trợ lý tham gia vào dự án này. Dự kiến vở diễn sẽ được ra mắt công chúng yêu mến nghệ thuật sân khấu vào hai đêm 14 - 15/12/2011. Đây cũng là công trình hợp tác nhân dịp Lễ kỉ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao văn hóa giữa Việt Nam và Cộng hòa Pháp vào năm 2013 và đã được lên kế hoạch đi lưu diễn tại Pháp và một số nước châu Âu.

Một cảnh trong vở “Cưới ... chạy”.


Kịch bản Ăngđrômac vốn được viết theo phong cách kịch cổ điển của nhà viết kịch nổi tiếng Racin đã được nhà biên kịch Jon Fosse chuyển thành kịch nói và dịch giả Dương Tường đã có bản chuyển ngữ sang tiếng Việt được đánh giá cao, xuất bản từ những năm 70 của thế kỷ trước.

Cảnh trong vở “Chạy nghèo”.


Trong khi Nhà hát Kịch Việt Nam "nhắm" tới một dự án mang tầm quốc tế như vậy, thì các nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Hà Nội lại hào hứng với vở cải lương mới "Khi hoa nở trái mùa" của mình, với tác giả kịch bản Chu Thơm, chuyển thể cải lương Th.s Triệu Trung Kiên, đạo diễn NSƯT Trần Quang Hùng, vở diễn là sự trở lại sau một thời gian vắng bóng của Nhà hát Cải lương Hà Nội. Dự kiến, vở diễn sẽ được tổng duyệt vào ngày 17/11 tới.

"Anh cả" vẫn giữ phong độ

Có lẽ, ít nhà hát nào luôn giữ được phong độ như Nhà hát Tuổi trẻ, liên tục có vở diễn mới, liên tục có dự án hợp tác mới. Dịp cuối năm này, "dự án" đầu tiên phải kể tới là việc nâng số chương trình "Đời cười" của nhà hát lên con số 11 với sự ra mắt của “Đời cười 11” (chủ đề “Chạy… chọt" ), tác giả Lê Thanh Lê, đạo diễn NSND Lê Hùng. Chùm hài kịch đặc sắc “Chạy… chọt" gồm 4 tiểu phẩm xoay quanh những tình huống bi hài trong đời sống từ gia đình tới xã hội. "Chạy… chức" lấy cảm hứng từ tình huống đầy hài hước trong trích đoạn sân khấu chèo truyền thống “Việc làng” qua sự dàn dựng mới, đã mang lại cho khán giả những nụ cười thâm thúy khi chứng kiến các hương chức ở làng nọ thi nhau chạy... chức quan huyện. Trớ trêu thay, các hương chức kẻ thì mù, người thì điếc, người lại câm… mỗi người thi nhau “chạy” rất lắm kiểu lạ đời… để lọt mắt quan lớn về huyện nhà tuyển chức Tri huyện. Liệu những cánh chức sắc đầy khiếm khuyết ấy một ngày nào đó được thăng... quan thì điều gì sẽ xảy ra cho dân chúng? Với "Chạy… trường" lại là câu chuyện về việc xin học cho con, một vấn đề đang trở thành một vấn nạn rất bức xúc đối với không ít gia đình mỗi năm tới dịp khai trường. Tái hiện lại một quang cảnh thật bi hài khi chứng kiến các ông bố bà mẹ, chen nhau xếp hàng, cãi cọ ầm ĩ lúc gà gáy để chạy… nộp đơn xin học cho con vào lớp mầm non vì sợ các cháu không có chỗ đi học. Thậm chí có cả cụ bà 80 tuổi vẫn còn phải đi…“chạy điểm” cho chắt của mình được lên lớp. Tiểu phẩm tuy dí dỏm, hài hước nhưng cũng gợi nhiều trăn trở đối với chúng ta vì trách nhiệm xã hội cho thế hệ tương lai của đất nước cần được vun đắp trọn vẹn cả về trí tuệ lẫn tâm hồn, chứ không phải chỉ là sự sắp đặt học hành hình thức... Rồi "Cưới … chạy", một trong những hiện tượng đầy nghịch cảnh, trớ trêu vẫn thường thấy xảy ra trong cuộc sống ở không ít làng quê Việt Nam khi khách khứa được mời tới dự cả đám cưới và đám ma… diễn ra cùng một lúc ở Việt Nam ta mà người ta hay gọi là “Cưới chạy… tang". Gia đình nhà nọ, có ông nội sắp mất mà cháu trai lại… phải cưới vợ ngay vì đã chót “ăn cơm trước kẻng”. Những cảnh tượng bi hài tương phản của gia đình nhà trai buộc lòng phải thuê phường bát âm cùng một đám ”hiếu, hỷ” thay nhau… khi thổi kèn, lúc rước dâu! Tiểu phẩm “Cưới… chạy“ đem lại những tiếng cười và cả nỗi niềm xót xa, đầy suy ngẫm thật ý nhị về những hủ tục “ma chay, cưới giỗ”. Và cuối cùng là "Chạy… nghèo": Từ những chính sách hỗ trợ kinh phí xóa đói giảm nghèo đầy hiệu quả và đúng đắn những năm qua của Nhà nước ta, đôi khi việc thực hiện chủ trương trên xuống cơ sở đã có những tình huống ”biến tướng”. Ở một xã nọ, mấy cán bộ lãnh đạo thôn vì lợi ích cục bộ, đã bàn mưu tính kế để tìm mọi cách… chạy cho địa phương mình vẫn thuộc diện công nhận là “xã nghèo“ hòng mong muốn được Nhà nước chu cấp thêm kinh tế, còn chính họ làm những điều khuất tất lại không có người kiểm tra, dẫn đến kết cục thật bi hài…

Cảnh trong vở “Chạy chức”.


Song hành với "Đời cười 11", từ ngày 29/10 đến 3/12/2011, đạo diễn sân khấu người Mỹ Neil S.Fleckman cũng tới Việt Nam để phối hợp cùng các nghệ sĩ Nhà hát Tuổi trẻ Việt Nam thực hiện một dự án sân khấu trong khuôn khổ chương trình Đại sứ Văn hóa Hoa Kỳ. Dự án nhằm nâng cao kĩ năng diễn xuất cho các diễn viên trẻ của Nhà hát Tuổi trẻ Việt Nam và tiếp cận nghệ thuật sân khấu Hoa Kỳ qua tác phẩm "Tất cả đều là con tôi" (All My Sons) của cố kịch gia nổi tiếng Arthur Miller người Mỹ, người từng thể hiện nhiều vấn đề xã hội lớn của nước Mỹ, với những vở kịch được trình diễn ở những nhà hát lớn nhất của châu Mỹ và châu Âu. Dự án sẽ kết thúc với 3 buổi công diễn tại Nhà hát Tuổi trẻ Việt Nam và Nhà hát Lớn thành phố Hải Phòng vào đầu tháng 12/2011.

Vở kịch “Tất cả đều là con tôi“ là tác phẩm sân khấu nổi tiếng đã được Nhà xuất bản Văn học dịch sang tiếng Việt từ năm 1973 và từng được NSND, đạo diễn Nguyễn Đình Nghi dàn dựng thành công trên sân khấu kịch nói Việt Nam ngay đầu thập kỉ 70 của thế kỷ trước. Vở kịch nằm trong bộ sách “100 kiệt tác sân khấu thế giới” do Nhà xuất bản Sân khấu phát hành năm 2006.

Đạo diễn Neil S.Fleckman, tốt nghiệp Thạc sĩ môn Sân khấu tại trường Nghệ thuật thuộc Đại học Columbia, bắt đầu sự nghiệp với những vai diễn tại Kịch đoàn Quốc gia của Tom Stoppard. Sau đó ông chuyển đến New York làm công tác sản xuất nghệ thuật cùng Vũ đoàn Paul Taylor, với những show diễn được mến mộ ở Broadway. Ông cũng tham gia dàn dựng một số vở kịch Canađa nổi tiếng như Extremities của William Mastrosimone, Hollywood Opera và Kaye Ballard in Concert, của Barry Keating. Ông từng tổ chức những tour biểu diễn lớn cho các nhóm Ain't Misbehavin', New York City Ballet và American Ballet Theatre...

P.V