Sau hơn 4 tháng “tầm sư học đạo” tại nhà Nghệ nhân ca trù Nguyễn Phú Đẹ, chiều 14/1, tại đình Hàng Kênh, thành phố Hải Phòng, CLB Ca trù Hải Phòng đã có buổi biểu diễn báo cáo việc phục dựng thành công không gian hát cửa đình.

Tiết mục hát của Nghệ nhân dân gian Nguyễn Phú Đẹ và NSƯT Đỗ Quyên.

Nghệ thuật ca trù đã được UNESCO công nhân di sản văn hóa phi vật thể thế giới cần được bảo tồn khẩn cấp. Ca trù đã tồn tại hơn nghìn năm nay, gắn bó với cuộc sống của người dân Việt Nam và được xem như thể loại nhạc chuyên nghiệp đầu tiên của người Việt. Trong các trình thức ca trù, hát cửa đình được xem là trình thức cổ điển nhất, tuy nhiên, vì nhiều lý do, từ những năm 50 của thế kỷ trước, hát cửa đình đã không còn tồn tại trong đời sống. Nhiều nghệ nhân hát cửa đình khi đó đã phải bỏ nghề, sang làm nghề khác, khiến loại hình này càng mai một và có những lúc tưởng như đã “tuyệt diệt”.

Nghệ nhân ca trù Nguyễn Phú Đẹ ở huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương, năm nay đã hơn 90 tuổi, được xem là kép đàn duy nhất hiện còn sống từng thực hành hát cửa đình vùng Hải Dương xưa. Ông cũng là người thầy duy nhất của ca trù Việt Nam còn nhớ các thể cách, lề lối hát cửa đình. Tại buổi biểu diễn, nghệ nhân dân gian Nguyễn Phú Đẹ nhận xét: “Nghệ thuật ca trù mà không giữ được hát cửa đình thì coi như mất gốc, Những kỹ thuật phức tạp của hát cửa đình đòi hỏi người hát phải liên tục học hỏi và tích lũy kinh nghiệm từ 5-10 năm mới có thể coi là vững nghề. Sau một thời gian ngắn tập luyện, các học trò đã thể hiện gần trọn vẹn được nguyên gốc của nghi thức cổ và cần tiếp tục phát huy trong thời gian tới”

4 tháng trời các thành viên CLB Ca trù Hải Phòng không quản ngại đường sá xa xôi, thường xuyên có mặt tại nhà của nghệ nhân Nguyễn Phú Đẹ để học hỏi nhưng kỹ thuật buông hơi, nhà chữ và những nghi thức hát cửa đình cổ xưa. Cũng nhờ sự chỉ dạy của lão nghệ nhân, mỗi thành viên đã cùng bổ sung sửa chữa các làn điều đã biết. Chủ nhiệm CLB Ca trù Hải Phòng, NSƯT Đỗ Quyên, cho biết: Việc phục dựng không gian hát cửa đình về cơ bản đã thành công. Những nỗ lực của các thành viên CLB hi vọng sẽ đóng góp cho việc bảo tồn và phát huy những giá trị cao đẹp của văn hóa dân gian của đất nước. CLB hi vọng sẽ nhận được nhiều hơn nữa sự quan tâm, động viên của người dân, các nhà nghiên cứu văn hóa và đặc biệt là các cơ quan quản lý văn hóa để công tác bảo tồn và phát triển ngày càng có được những kết quả tốt đẹp.

CLB ca trù Hải Phòng hoạt động chủ yếu dựa trên những nỗ lực cá nhân của các thành viên, tự vận động, tự ý thức phải bảo tồn văn hóa truyền thống. Đây là cách làm chủ động cần thiết, đáng được trân trọng và nhân rộng để bảo tồn một di sản vô giá của dân tộc .

Chùm ảnh buổi biểu diễn:

Tiết mục hát của Nghệ nhân dân gian Nguyễn Phú Đẹ và NSƯT Đỗ Quyên.

Tiết mục biểu diễn của NSƯT Đỗ Quyên trong không gian hát cửa đình.

Tiết mục của đào nương Thu Hằng.

Không gian hát của đình tại Đình Hàng Kênh.

Không gian hát của đình tại Đình Hàng Kênh.

Bài, ảnh: Lâm Khánh