Lợi dụng được cấp phép khai thác cát, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương đã tiến hành khai thác sai địa điểm khiến nhân dân thôn Phú Mỹ, xã An Dân, huyện Tuy An (Phú Yên) rất bức xúc. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên cũng đã về tận nơi giám sát và có văn bản kiến nghị UBND tỉnh. Sau đó, UBND tỉnh chỉ đạo kiểm tra xử lý, nhưng các ngành chức năng và chính quyền huyện Tuy An cũng như xã An Dân lại cho rằng người dân khiếu kiện là không có sơ sở và đề nghị UBND tỉnh Phú Yên cấp tiếp giấy phép khai thác cát cho doanh nghiệp này.

Bị xử phạt nhưng vẫn bất chấp quy định

Ngày 7/2/2011, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương được UBND tỉnh Phú Yên cấp phép khai thác cát nguyên khai tại khu vực mà người dân gọi là gò Soi nằm về phía Nam dòng sông Cái thuộc thôn Long Hòa, xã An Định, huyện Tuy An để phục vụ nhu cầu xây dựng và dân sinh. Cát được khai thác ở độ sâu 1 m so với địa hình hiện tại và công suất khai thác 400 m3/tháng. Thời gian khai thác 8 tháng từ tháng 2 đến tháng 9/2011 và địa điểm tập kết cát khai thác tại vị trí dưới chân cầu Ngân Sơn thuộc địa phận thôn Phú Mỹ, xã An Dân - nằm về phía Bắc sông Cái.

Tuy nhiên, trong quá trình khai thác, Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương đã bất chấp các quy định và khai thác không đúng vị trí với giấy phép được cấp. Địa điểm mà Doanh nghiệp Hoàng Dương ngang nhiên khai thác nằm về phía Bắc sông Cái có nguy cơ gây sạt lở nghiêm trọng phía Bắc bờ sông Cái, tạo điều kiện cho nước lũ xâm thực cuốn trôi đất sản xuất, đất thổ cư, nhà dân, mồ mả và các công trình khác hiện tồn tại gần kề bờ sông.

Ngày 18/7, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tuy An đã kiểm tra xác định Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương tự ý khai thác ngoài khu vực được cấp phép khai thác 30 m; địa điểm này nằm về phía Bắc bờ sông Cái thuộc địa phận thôn Phú Mỹ và độ sâu khai thác thực tế sâu hơn độ sâu bình quân cho phép 1,1 m.

Qua đó, UBND huyện Tuy An đã xử phạt hành chính 6,5 triệu đồng và yêu cầu doanh nghiệp hoạt động đúng theo nội dung giấy phép. Thế nhưng doanh nghiệp này vẫn bất chấp, cố tình vi phạm và trong tháng 8 đã bị xử phạt lần thứ hai cũng 6,5 triệu đồng nhưng vẫn để cho doanh nghiệp tiếp tục khai thác.

Phớt lờ ý kiến chỉ đạo của tỉnh

Vào đầu tháng 3/2011, sau khi nhận đơn khiếu nại lần đầu của người dân Phú Mỹ về bãi tập kết cát dưới chân cầu Ngân Sơn của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phú Yên ông Lê Văn Trúc đã kiểm tra hiện trường và kết luận không nhất trí vị trí bãi tập kết cát nói trên; chỉ đạo UBND huyện Tuy An phải quy hoạch một điểm tập kết cát khác nằm về thượng nguồn cầu Ngân Sơn và công bố cho nhân dân biết. Thế nhưng cho đến nay ý kiến chỉ đạo này vẫn bị phớt lờ.

Mặc dù người dân Phú Mỹ đã 3 lần gửi đơn khiếu nại nhưng chính quyền huyện Tuy An, xã An Dân không chịu giải thích rõ cho dân. Ngược lại, những người viết đơn khiếu nại kêu cứu nhiều lần bị mời về trụ sở xã An Dân làm việc.

Đối với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên, sau khi giám sát, ngày 14/9/2011 đã có văn bản gửi UBND tỉnh Phú Yên với 3 kiến nghị cụ thể, trong đó có kiến nghị thu hồi giấy phép đã cấp cho Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương vì không thực hiện đúng nội dung giấy phép đã cấp, không thực hiện đầy đủ các ý kiến kết luận giải quyết của UBND tỉnh, UBND huyện Tuy An; thiếu hợp tác với địa phương và nhân dân trong việc giám sát; cố tình vi phạm nhiều lần và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực khoáng sản, gây phức tạp tình hình trật tự xã hội khu vực khai thác cát... .

Tuy nhiên, ngày 3/10/2011, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Yên đã có báo cáo kết luận rằng việc khiếu kiện của người dân thôn Phú Mỹ là chưa có cơ sở, việc sai phạm trong khai thác cát của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương chưa đến mức nghiêm trọng phải thu hồi giấy phép, do đó đề nghị UBND tỉnh xem xét tiếp tục cấp giấy phép mới cho doanh nghiệp này.

Nhiều ý kiến cho rằng, UBND tỉnh Phú Yên cần sớm lập đoàn thanh tra để qua đó xem xét, đánh giá chính xác hoạt động của Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương có tuân thủ đúng theo quy định đã cấp phép hay không; trách nhiệm của chính quyền các cấp và cơ quan quản lý nhà nước đến đâu; có cần thiết phải cấp tiếp giấy phép khai thác cho Doanh nghiệp tư nhân Hoàng Dương hay không cũng như giải pháp khai thác cát trong thời gian tới như thế nào, đồng thời công khai thông báo cho người dân thôn Phú Mỹ rõ.

Thế Lập