Philíppin đang sở hữu một kho tàng di sản văn hóa quý hiếm và vô cùng đa dạng, từ bộ hài cốt 30.000 năm tuổi của một trong những cư dân đầu tiên của loài người cho đến những nhà thờ cổ kính được xây dựng vào thời là thuộc địa của Tây Ban Nha. Tuy nhiên, trên thực tế, kho báu này đang bị đe dọa nghiêm trọng do nạn trộm cắp, buôn bán cổ vật cũng như tình trạng thiếu ngân sách bảo tồn di sản.

Một du khách chụp ảnh kiệt tác hội họa trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia ở thủ đô Manila, Philíppin. Ảnh: Internet

Hãng AFP dẫn lời ông Orlando Abinion, chuyên gia bảo tồn cổ vật của Philíppin, cho biết: Khoảng nửa triệu hiện vật trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia ở thủ đô Manila đang có nguy cơ bị hủy hoại do thiếu kinh phí bảo tồn. Trong 10 năm qua, ông Abinion đã nỗ lực duy trì và phục chế các bộ sưu tập của bảo tàng, trong đó có 100.000 cổ vật và 1.500 tác phẩm nghệ thuật. Theo ông Abinion, mặc dù kinh phí hàng năm cho hoạt động bảo tồn rất hạn hẹp, chỉ chưa đầy 1 triệu pêsô (gần 23.000 USD), nhưng ông cùng nhóm chuyên gia bảo tồn của bảo tàng đã ít nhiều gặt hái được thành công. Một trong số những thành công đó là việc phục chế bức tranh sơn dầu Spoliarium dài 7 m, rộng 4 m do họa sỹ nổi tiếng Philíppin Juan Luna vẽ năm 1884, đã bị hủy hoại nghiêm trọng do nóng và ẩm.

Vấn đề tương tự cũng xảy ra với Thư viện Quốc gia. Do ngân sách quá eo hẹp, hệ thống điều hòa của thư viện phải tắt vào cuối tuần, tạo độ ẩm cho nấm mốc phát triển và đe dọa nhiều bộ sưu tập sách quý trong thư viện. “Sẽ tốn nhiều chi phí để làm lại hệ thống dây điện và thay hệ thống điều hòa không khí”, nhà bảo tồn người Đức Monika Schneider-Gast cho biết trong quá trình tìm cách phục chế hai quyển sách ra đời cuối thế kỷ 19 bị nấm mốc và rách nát.

Bà Anne Rosette Crelencia, phụ trách công tác bảo tồn các bản thảo và sách quý hiếm của thư viện, cho biết, thư viện đang cần thêm ngân sách để hoàn thành việc phục chế bộ sưu tập quý giá gồm 400.000 trang sách lịch sử ghi lại cuộc cách mạng của người Philíppin chống lại ách đô hộ của Tây Ban Nha. Theo bà Crelencia, một phần của bộ sưu tập sách này đã bị đánh cắp và bán cho những nhà sưu tập tư nhân cách đây nhiều năm.

Trong khi đó, nhà chức trách Philíppin gần như không thể cứu được nhiều di sản văn hóa khỏi nạn trộm cắp. Ông Abinion cho biết, di sản tàu chìm San Diego của Tây Ban Nha bị Hà Lan đánh chìm năm 1600 và được phát hiện ở vùng biển gần Manila vào năm 1991 đã bị đánh cắp trong quá trình đợi chính phủ phê chuẩn dự án bảo tồn. Ngoài ra còn có một số xác ướp lưu giữ trong 200 động nhân tạo ở thị trấn Kabayan, được LHQ công nhận là di sản văn hóa thế giới, đã bị đánh cắp trong thời gian từ năm 2001 đến năm 2002.

Năm 2010, quốc hội Philíppin đã thông qua Luật Di sản Văn hóa Quốc gia, theo đó, tăng các mức phạt đối với hành vi trộm cắp và buôn bán di sản văn hóa. Luật quy định đối tượng thực hiện những hành vi này bị xử phạt tối đa 10 năm tù giam và phạt tiền tối thiểu 200.000 pêsô (khoảng 4.651 USD). Tuy nhiên, theo ông Abinion, luật mới nói trên vẫn chưa có hiệu lực trong khi luật hiện hành quy định mức phạt tiền tối đa chỉ vào khoảng 500 pêsô (11,63 USD) và không bị phạt tù.

Quang Tuyến