Thời gian gần đây, nhiều cánh rừng thuộc địa phận huyện K’bang (Gia Lai) đang bị tàn phá nghiêm trọng do hàng ngàn lượt người từ các xã của huyện K’bang, Đắk Pơ, thị xã An Khê và một số ít từ Bình Định đổ xô đến hái xoay (nhiều người gọi là trái say). Đây là loại quả rừng ăn có vị chua chua, ngọt ngọt.
|
Những cành xoay bị chặt hạ không thương tiếc. |
Dưới cơn mưa rừng dầm dề, ẩm ướt của mùa mưa Tây Nguyên, từng tốp 5-7 người lũ lượt kéo nhau vượt qua những con đường đất đỏ trơn nhẫy tiến vào rừng sâu, nơi có những gốc xoay trĩu quả. Có nhiều nhóm còn đem theo các dụng cụ sinh hoạt cần thiết để ở lại phòng khi gặp những gốc xoay lớn, hái không kịp, sợ để lại nhóm khác hái mất.
Trong nhiều nhóm đi hái xoay lấm lem bùn đất tiến vào rừng, nhóm của anh Nguyễn Văn Cường (người dân huyện K’bang) có cả vợ và mẹ của anh. Anh Cường cho biết: “Đã hơn tuần nay, cả nhà cùng nhau vào rừng để hái xoay. Cứ đến mùa này là cả gia đình “gồng gánh” nhau vào rừng hái quả xoay đem về bán, kiếm thêm thu nhập”.
Chúng tôi theo nhóm của anh Cường vào rừng để mong được “mục sở thị” công việc của những người hái xoay. Sau gần hai giờ đồng hồ đi xe máy và thêm hai giờ đồng hồ đi bộ nữa, chúng tôi mới tới được “đại bản doanh” mà nhóm gia đình anh Cường đã “cắm mốc” từ trước. Thế nhưng, khi tìm tới gốc xoay mà anh Cường đã đánh dấu “xí phần” trước thì hỡi ôi, cây xoay chỉ còn lại những cành lẻ xơ xác.
Toàn bộ quả đã bị nhóm khác hái mất. Phải mất gần một giờ đồng hồ quần đảo trong rừng, nhóm anh Cường mới tìm được một gốc xoay khác. Mọi người bắt tay vào công việc như phát quang hai bên, dọn bãi… Còn anh Cường lưng dắt theo cây dao sắc lẹm, thoăn thoắt leo lên một cây gần đó để tiếp cận với cây xoay cao hơn 30 m. Chừng 15 phút, những cành xoay mọng quả bị anh Cường chặt trụi, rơi rào rào xuống.
Sau hơn một giờ “thu hoạch”, nhóm của anh thu được chừng hơn 20 kg xoay. Với giá thị trường hiện nay, xoay chín được bán với giá 25.000 - 30.000 đồng/kg. Nhiều gia đình “đi” xoay một ngày kiếm được đến 600.000 – 700.000 đồng nên dù có sự ngăn cấm của chủ rừng, họ vẫn lén lút vào rừng. Theo tìm hiểu của chúng tôi, khi xoay ra đến cửa rừng đã có người đến mua ngay, sau đó vận chuyển đi các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và xuất cả qua Trung Quốc theo đường tiểu ngạch với giá trên dưới cả trăm ngàn/kg.
Theo quan sát của chúng tôi, nhiều khoảnh rừng có những gốc cây lớn bị dân “đi” xoay đốn nham nhở và nhiều khoảnh rừng bị phát dọn sạch sẽ để làm bãi tập kết quả xoay.
Trao đổi với Hạt trưởng Hạt kiểm lâm huyện K’bang, ông Võ Đình Chinh cho biết: “Việc đông đảo người dân địa phương và người dân nơi khác tới tận thu quả xoay là có thật. Trước đó, cùng với lực lượng chức năng của địa phương, chúng tôi đã trực tiếp đi tuần tra và ngăn chặn được một số nhóm với quy mô lớn vào rừng để tận thu quả xoay. Nhưng, do lực lượng làm nhiệm vụ bảo vệ rừng mỏng, địa bàn rộng, những nhóm đi tận thu quả xoay đều chọn ở những khu rừng hẻo lánh, xa dân nên việc bảo vệ, ngăn chặn tình trạng này còn gặp rất nhiều khó khăn”.
Bài và ảnh: Quang Thái