Một tướng quân sự hàng đầu của Iran đã thiệt mạng sau vụ tấn công bằng tên lửa của Israel ở Syria. Ảnh: DW
Theo nhận định của Thiếu tướng (đã nghỉ hưu) Tamir Hayman và hiện là Giám đốc điều hành của Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel (INSS) ngày 26/12, vụ sát hại Seyed Razi Moussavi, chỉ huy thuộc Lực lượng Vệ Binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) là cực kỳ quan trọng và là "một đòn giáng mạnh" vào Iran, quốc gia cho đến nay vẫn đứng bên lề và "tiến hành một cuộc chiến ủy nhiệm trên nhiều mặt trận" nhằm vào Israel.
Ông Hayman cho rằng Tướng Mousavi là một người có tài về hậu cần khi quản lý việc cung cấp vũ khí tiên tiến cho Hezbollah và lực lượng dân quân người Shiite ở Syria. Trên thực tế, Tướng Mousavi là nhân tố quan trọng lãnh đạo việc phát triển lực lượng.
Tuy nhiên ông Hayman cho rằng Iran đang rơi vào thế lưỡng nan trong phản ứng về vụ việc trên bởi vì:
Thứ nhất, hoạt động của lực lượng Hezbollah đang rất gần với giới hạn dưới ngưỡng chiến tranh. Nếu lực lượng này phản ứng theo cách vượt qua ngưỡng trên (ví dụ tấn công vào Israel bằng tên lửa chính xác), điều này có thể dẫn đến chiến tranh với Israel. Theo quan điểm của Tel Aviv, đây sẽ là một lý do chính đáng để loại bỏ mối đe dọa từ phía Bắc của Israel với sự hỗ trợ của Mỹ. Đối với Hezbollah và Iran, điều này là không đáng trong tình hình hiện tại.
Thứ hai, phản ứng của các lực lượng ủy nhiệm khác sẽ bị đánh giá là không tương xứng trong tình trạng hỗn loạn chung. Các lực lượng Houthis, lực lượng ở Iraq và ở Syria đã hoạt động, với một số hành động khá táo bạo. Do đó đối với họ, một tên lửa khác nhắm vào tàu hoặc máy bay không người lái khác nhằm vào Israel sẽ không phải là phản ứng thích đáng.
Thứ ba, phản ứng từ chính Iran sẽ khiến Tehran có nguy cơ hứng chịu phản ứng đáp trả của Israel/Mỹ. Điều này gây nguy hiểm cho thành tựu lớn nhất của Iran cho đến nay đó là không bị cuốn vào cuộc xung đột ở Gaza.
Tuy nhiên, Tướng về hưu Hayman cho rằng Israel nên chuẩn bị sẵn sàng cho sự đáp trả vì điều đó sẽ xảy ra. Nếu phản ứng này đến từ mặt trận phía Bắc, cuộc đối đầu với lực lượng Hezbollah có thể sẽ leo thang.
Trước đó truyền thông Iran đưa tin Tướng cấp cao Mousavi của IRGC đã thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel hôm 25/12 tại thủ đô Damascus của Syria.
Theo Đài truyền hình nhà nước Iran, ông Mousavi được bổ nhiệm làm nhà ngoại giao tại đại sứ quán và bị tên lửa Israel giết chết sau khi quân đội nước này tấn công khu Sayida Zeinab, nằm gần một ngôi đền Hồi giáo Shiite, ở Damascus. Tổng thống Iran Ebrahim Raisi tuyên bố Israel “chắc chắn sẽ phải trả giá liên quan đến vụ việc này”.
Cả quân đội Israel và truyền thông nhà nước Syria đều không đưa ra tuyên bố ngay lập tức về vụ tấn công. Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari, phát ngôn viên chính của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) nói: “Tôi không đề cập đến hoạt động này hay hoạt động kia ở Trung Đông được các phương tiện truyền thông không phải của Israel đưa tin. IDF tất nhiên có vai trò bảo vệ và đảm bảo lợi ích an ninh của nhà nước Israel".
Lập trường truyền thống của Israel luôn là không thừa nhận các cuộc tấn công mà nước này thực hiện ở Syria. Quân đội Israel được cho là đã thực hiện hàng trăm cuộc tấn công vào các mục tiêu bên trong các khu vực do chính phủ kiểm soát ở Syria bị chiến tranh tàn phá trong những năm gần đây.
Mặc dù vậy, IDF đã đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ kể từ ngày 24/12 vì họ dự đoán có thể bị tấn công bằng tên lửa hoặc máy bay không người lái từ Syria và Liban.
Theo truyền thông Israel, Tướng Mousavi chịu trách nhiệm điều phối liên minh quân sự giữa Iran và Syria. Bộ quốc phòng Israel cũng cho rằng ông Mousavi có liên quan đến nỗ lực của Tehran nhằm cung cấp vũ khí cho các nhóm vũ trang trong khu vực, bao gồm cả lực lượng Hezbollah ở Liban.