Chính phủ Venezuela sẽ cho lắp đặt 20.000 máy quét vân tay tại các siêu thị trên toàn quốc nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ của những kẻ trục lợi, đồng thời giảm tình trạng tích trữ hàng hóa trong nhân dân. Hai hiện tượng này chính là nguyên nhân khiến Venezuela khan hiếm các mặt hàng thiết yếu và gây ra cảnh người dân xếp hàng dài tại các siêu thị.
Bộ trưởng Thực phẩm Venezuela, ông Yvan Bello thông báo trên Twitter rằng các máy quét sẽ được lắp đặt tại mạng lưới siêu thị nhà nước và tại 7 siêu thị tư nhân lớn tình nguyện tham gia. Đây là một phần trong Kế hoạch nguồn cung an toàn để đối phó với tình trạng khan hiếm hàng hóa. Hệ thống sẽ giám sát quá trình bán 23 mặt hàng ưu tiên như bột mỳ, gạo, sữa, đường, giấy vệ sinh, cà phê, bơ, dầu ăn, thịt gà, thịt bò, dầu gội đầu, xà bông, bột giặt…
Người dân đăng ký dấu vân tay tại một siêu thị ở Venezuela. |
Ở Venezuela, giá cả các mặt hàng cơ bản chủ yếu là thực phẩm, thuốc men và sản phẩm vệ sinh được trợ cấp nên luôn ở mức thấp, khiến một số người tranh thủ trục lợi. Họ không tiếc công, tiếc thời gian tích hàng để chờ thời cơ bán lại với giá cao ngất ngưởng. Ngoài ra, nhiều sản phẩm được trợ giá đã biến thành món hàng hời cho những kẻ buôn lậu. Chúng mua hàng để tuồn lậu sang nước ngoài kiếm lời, chủ yếu là sang Colombia. Giá của các mặt hàng này ở Colombia rất cao vì không được trợ giá như ở Venezuela. Tình trạng này rất nghiêm trọng vì nó chiếm tới 40% các mặt hàng được trợ giá mà đáng ra người dân Venezuela phải được hưởng.
Hệ thống quét vân tay sẽ ghi lại số lần mua hàng hóa của từng cá nhân và sẽ không cho phép ai mua quá nhiều thực phẩm so với nhu cầu bình thường của một gia đình. Những người mua các mặt hàng không bị kiểm soát giá sẽ không phải lấy mẫu vân tay khi thanh toán tiền. Chính phủ Venezuela hi vọng hệ thống này sẽ khiến những người có toan tính trục lợi từ bỏ ý định xếp hàng chờ mua hàng hóa tại các siêu thị, từ đó giảm thời gian chờ đợi cho những người có nhu cầu thực sự. Mới tháng trước, Venezuela còn bắt giam chủ một vài chuỗi siêu thị và hiệu thuốc vì cố tình cắt bớt số nhân viên thu ngân để tạo ra cảnh người dân phải xếp hàng chầu chực.
Phát biểu tại buổi lễ khai trương một siêu thị nhà nước, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro nói: “Tôi mong mọi người dân Venezuela thông cảm và hiểu vấn đề này vì đang xảy ra tình trạng thao túng thị trường nghiêm trọng”.
Các biện pháp mạnh mẽ của chính phủ Venezuela có thể hiểu được khi mà các chợ đen bán hàng Venezuela ở Colombia đang nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Đồng bolivar của Venezuela giảm giá mạnh trong thời gian gần đây khiến lợi nhuận từ việc bán hàng lậu ngày càng lớn. Mặt khác, giá dầu giảm một nửa từ tháng 11/2014 đã khiến Venezuela mất đi nhiều ngoại tệ để nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu. Dầu thô chiếm tới 95% giá trị xuất khẩu của Venezuela và do đó nước này bị ảnh hưởng rất nặng nề.
Trước thực trạng đó, chính phủ Venezuela đã căng sức để chống chọi với khó khăn kinh tế. Venezuela đã nhờ cậy bạn bè Nam Mỹ giúp đỡ cung cấp các mặt hàng thiết yếu. Liên minh các quốc gia Nam Mỹ (UNASUR) đã cử ngoại trưởng tới Caracas để bàn biện pháp hỗ trợ Venezuela trong thời điểm khó khăn. Tổng thư ký UNASUR Ernesto Samper cho biết sẽ thành lập một ủy ban đặc biệt để tăng cường các chuỗi phân phối hàng hóa, đồng thời chỉ trích biểu tình bạo lực chống chính phủ ở Venezuela. Ông cho rằng phe đối lập phải bày tỏ quan điểm dân chủ, hòa bình và đúng luật pháp.
Trước đó, Tổng thống Maduro đã từng đôn đáo công du nhiều nước để vận động hỗ trợ cho Venezuela. Ông tới Nga gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ở Trung Quốc, ông mang về được một khoảng đầu tư 20 tỷ USD. Tại Qatar, ông thành công khi lập được liên minh tài chính mới với nước này. Ông còn sang Iran, Saudi Arabia và Algeria rồi kết thúc chuyến ngoại giao con thoi ở Bồ Đào Nha nhằm tìm kiếm “ôxy” tài chính mà Venezuela cần trong bối cảnh giá dầu giảm.
Đây được coi là “cuộc chiến kinh tế” mà các phe đối lập trong nước và thế lực thù địch bên ngoài phát động hòng lật đổ chính phủ hợp hiến của Tổng thống Maduro. Gần đây, ông Maduro cáo buộc phe đối lập âm mưu cùng Mỹ đánh bom phủ tổng thống, cáo buộc Đại sứ quán Mỹ tại Venezuela câu kết với lực lượng trong nước lật đổ chính quyền. Tổng thống Maduro đã đáp trả lại bằng nhiều biện pháp cứng rắn, như yêu cầu Mỹ giảm biên chế các nhà ngoại giao tại Venezuela, yêu cầu du khách Mỹ phải xin visa… Cuộc chiến của Venezuela với thế lực thù địch chắc chắn sẽ chưa dừng ở lại đây.
Thùy Dương