Trong bài phát biểu mang tên: “Đa dạng và Kết nối - Vai trò của Nhật Bản với tư cách là một đối tác”, ông Fumio Kishida cho biết Nhật Bản xem ASEAN là một đối tác quan trọng và hết sức giá trị. Nhật Bản cam kết trở thành đối tác không thể thay thế của ASEAN trong nỗ lực khai thác hết các tiềm năng to lớn thông qua việc tận dụng tính đa dạng về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội và tăng cường sự kết nối trong khu vực.
Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida (trái) và Thủ tướng Thái Lan Chan - O - Cha ngày 1/5. Ảnh: AFP/TTXVN |
Ngoại trưởng Nhật Bản nói rằng sự ra đời của Cộng đồng ASEAN cuối năm 2015 là một dấu mốc đáng nhớ trong lịch sử phát triển của khu vực và Nhật Bản kiên định ủng hộ ASEAN nỗ lực xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN cũng như đẩy mạnh việc thu hẹp các khoảng cách phát triển giữa các thành viên.
Ông Kishda khẳng định để khai thác triệt để tiềm năng trong khi tận dụng tính đa dạng của khu vực và tăng cường đoàn kết giữa các nước ASEAN, cần phải đẩy mạnh sự kết nối, sáng kiến đã được vạch ra trong văn kiện Tầm nhìn ASEAN 2025 mà tổ chức này đã công bố hồi năm 2015 như là một định hướng xây dựng cộng đồng trong tương lai. Để thúc đẩy sự hội nhập ASEAN, các nước khu vực sông Mekong vốn giàu tiềm năng, cần phải tăng cường kết nối để có thể đảm bảo sự phát triển trong toàn khu vực.
Điều đó chỉ có thể thực hiện bằng việc phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông và Nhật Bản sẽ hỗ trợ không chỉ trong các dự án xây dựng đường sá mà còn giúp các nước cải thiện khả năng vận chuyển hàng hóa và thủ tục hải quan. Ngoại trưởng Nhật Bản tuyên bố rằng nước này cam kết hỗ trợ các nước Tiểu vùng sông Mekong cải thiện cơ sở hạ tầng và phát triển với khoản viện trợ trị giá 7 tỷ USD trong 3 năm thông qua “Sáng kiến Kết nối Nhật Bản - Mekong” bắt đầu thực hiện từ năm 2016. Sáng kiến này cũng bao gồm các đóng góp tự nguyện của các quốc gia Tiểu vùng sông Mekong.
Bên cạnh việc cải thiện cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực tại các nước cũng là một nội dung được ông Kishida nhấn mạnh. Ông cho biết, trong khuôn khổ Sáng kiến Hợp tác phát triển nguồn nhân lực công nghiệp được Thủ tướng Shizo Abe công bố hồi tháng 11/2015, Nhật Bản sẽ xác định các nhu cầu nhân lực và tiến hành các hoạt động hỗ trợ đặc thù dành cho các nước ASEAN thông qua việc hợp tác với các công ty và cơ sở giáo dục, đào tạo Nhật Bản.
Trong bối cảnh các nước Tiểu vùng sông Mekong luôn phải đối mặt với tình trạng hạn hán và lụt lội nghiêm trọng trên diện rộng do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, khiến các nước này không thể khai thác hết tiềm năng tài nguyên thiên nhiên và xã hội, Nhật Bản sẽ tham gia hỗ trợ các nước trong khu vực giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực của thiên tai thông qua nhiều chương trình, trong đó có việc hợp tác tăng cường năng lực và chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm.
Bên cạnh đó, các liên kết khu vực như Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) hay Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) cũng có ý nghĩa hết sức lớn, tạo ra sự kết nối kinh tế trên một khu vực rộng lớn nối liền hai đại dương. Nhật Bản hoan nghênh các nước ASEAN tham gia TPP và sẵn sàng hỗ trợ các nước thực hiện thỏa thuận kinh tế này.
Về thách thức an ninh hàng hải, Ngoại trưởng Nhật Bản phản đối các mưu toan đơn phương thay đổi hiện trạng ở Biển Đông đồng thời kêu gọi các bên sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử (COC) để giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông. Để đảm bảo nguyên tắc pháp quyền được tôn trọng, Nhật Bản cũng đề xuất tăng cường vai trò của diễn đàn Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS), trong đó một ASEAN đoàn kết đóng vai trò trung tâm có ý nghĩa sống còn cho mục tiêu này và Nhật Bản sẽ toàn tâm hợp tác để thực hiện điều đó.