Theo các nhà phân tích và quan chức Mỹ, nền kinh tế Mỹ sẽ hứng chịu một cú sốc nghiêm trọng hơn so với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 - 2009 nếu Nhà Trắng và quốc hội vẫn không đạt được thỏa thuận chính trị về nâng mức hạn vay nợ của chính phủ Mỹ trước ngày 2/8/2011.
Các nhà kinh tế cho rằng chính phủ Mỹ có khả năng cắt giảm chi tiêu hơn nữa trước ngày 2/8, thời điểm chính phủ sẽ không còn tiền để thanh toán các khoản chi tiêu nếu quốc hội không thông qua dự luật cho phép chính phủ tiếp tục vay tiền. Với mức thâm hụt ngân sách hiện nay, chính phủ Mỹ có thể sẽ phải cắt giảm 40% hoạt động như đóng cửa phần lớn các cơ quan chính phủ, ngừng xuất chi phiếu trả lương cho binh sĩ, đóng cửa các tòa án hoặc hoãn trả an sinh xã hội cho người già.
|
Tổng thống Mỹ Barack Obama(thứ hai, phải) trong cuộc họp với các lãnh đạo Nghị viện, ngày 14/7. AFP/ TTXVN |
Michael Ettlinger thuộc Trung tâm Tiến bộ Mỹ nói: “Đây sẽ là một thảm họa thực sự”. Ông cho rằng nếu mức trần nợ vẫn “đóng băng” trong suốt tháng 9 tới, sẽ dẫn tới mức giảm hơn 2% trong nền kinh tế Mỹ theo quý, nghiêm trọng hơn so với quý tồi tệ nhất trong cuộc suy thoái của Mỹ năm 2007 - 2009, khi đó, 2 triệu việc làm đã bị mất. Trong khi đó, Lawrence Summers, Bộ trưởng Tài chính Mỹ dưới thời Tổng thống Bill Clinton, cảnh báo: “Đồng USD sẽ tới hồi cáo chung. Các tập đoàn lớn không thể vay nợ, thị trường chứng khoán sụp đổ, các cơ cấu thanh toán cơ bản hỗ trợ nền kinh tế sẽ bị hủy hoại. Đây sẽ là cú đòn giáng vào niềm tự hào quốc gia của người Mỹ, và chúng ta sẽ phải trả giá cho nó trong suốt thời gian rất dài”. Roman Andreev, Giám đốc điều hành của hãng đầu tư QUADRO, nhận định: “Chắc hẳn sẽ xuất hiện làn sóng rút tiền gửi khỏi các ngân hàng, khu vực doanh nghiệp chắc sẽ bắt đầu nỗ lực sa thải và thu hẹp biên chế, tất cả sẽ phải thắt lưng buộc bụng và cắt giảm chi phí. Điều này sẽ tác động đến, thứ nhất là ngành công nghiệp Mỹ, và thứ hai là đánh vào lòng tin của giới tiêu dùng. Và sau đó, sẽ không chỉ là vấn đề của một quốc gia, mà là vấn đề mang tầm thế giới”.
Nợ liên bang của Mỹ đã lên tới kịch trần 14.300 tỉ USD hôm 16/5 trong bối cảnh bế tắc chính trị về kế hoạch thâm hụt dài hạn đã ngăn cản việc nâng mức nợ trần này. Trong một báo cáo trong tuần này, Trung tâm chính sách lưỡng đảng đóng vai trò độc lập, cho biết: “Bộ Tài chính Mỹ không có chiếc túi thần kỳ bí mật nào để tài trợ cho hoạt động của chính phủ sau ngày 2/8”. Theo trung tâm này, Bộ Tài chính Mỹ sẽ phải ngừng thanh toán 40 - 45% hay trị giá 134 tỉ USD của 80 triệu hóa đơn mà bộ này phải thanh toán hàng tháng. Nếu Bộ Tài chính vẫn tiếp tục thanh toán nợ, các phúc lợi y tế và an sinh xã hội, bảo hiểm các nhà thầu quân sự và bảo hiểm thất nghiệp, thì bộ này sẽ phải đóng cửa Bộ Tư pháp và Lao động, ngừng hoạt động xây dựng đường sá, các vấn đề của cựu chiến binh, nghiên cứu y tế, ngừng hoạt động ủng hộ kinh doanh nhỏ và một loạt hoạt động khác.
Phát biểu trước quốc hội trong tuần này, Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ, Ben Bernanke, cho rằng những cắt giảm như vậy sẽ giống như việc lặp lại cuộc Đại suy thoái, gây ra tình trạng mất việc hàng loạt, khi mà đã có 14,1 triệu người Mỹ thất nghiệp. Một số chính khách đề nghị Bộ Tài chính có thể dành ưu tiên bằng cách hoãn trả một số nợ.
Trong khi đó, ông Bernanke và các nhân vật xuất chúng trong lĩnh vực ngân hàng, thậm chí cả Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), cảnh báo một sự vỡ nợ như vậy sẽ là thảm họa tài chính có quy mô toàn cầu.
Tuy nhiên, hiện các chuyên gia Mỹ vẫn giữ tinh thần lạc quan vì Tổng thống Obama và quốc hội không thể nào để khối nhân viên nhà nước và giới hưu trí rơi vào cảnh không có lương và phụ cấp, còn nền kinh tế thiếu đầu tư. Hiện giờ, các quan chức Mỹ đang huy động mọi khả năng hùng biện để thuyết phục giới đầu tư không nên hoảng sợ. Cho đến lúc này mọi sự vẫn ổn. Lãi suất trái phiếu có kỳ hạn 10 năm của Mỹ là hơn 3%/ năm. Nhưng càng gần tới thời hạn 2/8, sự chao đảo trên thị trường, cũng như tâm trạng bị kích động bởi các vấn đề của châu Âu, sẽ chỉ càng tăng thêm mà thôi.
TTK (Theo Đài Tiếng nói nước Nga, AFP)