Nói đến 64 liệt sĩ Trường Sa anh dũng hi sinh trong trận chiến Gạc Ma năm 1988, không thể không nhắc tới 9 liệt sĩ đã ngã xuống trên vùng biển thềm lục địa phía nam Tổ quốc, trong đó có 7 liệt sĩ nhà giàn DK1, 6 liệt sĩ không tìm thấy thi thể. Các anh ngã xuống cho biển đảo nở hoa, cho mỗi nhà giàn mãi mãi trường tồn giữa ngàn khơi Tổ quốc


Ba liệt sĩ đầu tiên

Thiếu tá Bùi Xuân Bổng, nguyên chỉ huy trưởng nhà giàn Phúc Tần kể lại: Chiều 4/12/1990, cơn lốc bất ngờ ập tới. Lúc đó trên nhà giàn có 9 cán bộ chiến sĩ. Trước sức tàn phá của lốc tố, anh em đã bình tĩnh lấy những miếng gỗ bung lên từ mặt sàn công tác, kết lại thành chiếc bè và rời nhà giàn.

3 giờ sáng ngày 5/12/1990, một con sóng như quả núi ập tới đánh sập hoàn toàn nhà giàn Phúc Tần cuốn theo 9 cán bộ chiến sĩ xuống biển đêm. Phó trạm trưởng chính trị, Trung úy Nguyễn Hữu Quảng đã nhường mảnh áo phao và miếng lương khô cuối cùng cho đồng đội rồi để sóng cuốn đi. Y sĩ Trần Văn Là, chiến sĩ cơ điện Hồ Văn Hiền cũng bị bão tố nhấn chìm ngay sau đó. Đó là ba liệt sĩ đầu tiên của nhà giàn DK1.

Tháng chạp năm 1991, Đại úy Hoàng Văn Tuyên nhận mệnh lệnh cấp trên hành trình cho tàu đi trực nhà giàn 1B ở khu vực bãi cạn Tư Chính. Sau hơn 2 ngày đêm hải trình, tàu HQ-666 thả neo bên cạnh nhà giàn. Những ngày giáp Tết, gió mùa đông bắc thổi về liên tục làm cho biển mịt mù trắng xóa, con tàu nhỏ bé cứ chồm lên, ngụp xuống trong sóng dữ.

Đêm 23 tháng Chạp, cán bộ chiến sĩ tàu HQ-666 mổ lợn đón tết sớm. Chiếc đầu lợn đặt giữa khoang lái, anh em tập trung khấn vái thần linh theo phong tục của người đi biển. Lúc 22 giờ 30, trong khi mọi người bê đồ cúng ông Táo xuống, chiến sĩ quan sát báo cáo, gió thổi mạnh, thời tiết bất thường.

Tất cả mọi người đổ ào ra lan can nhìn về phía Bắc. Trời tối đen như mực, sóng gió bất ngờ nổi lên ầm ầm, biển động dữ dội, tàu chao đảo. Những cơn sóng từ lòng biển cuộn lên mỗi lúc một lớn. Thuyền trưởng Tuyên lệnh báo động khẩn cấp, tàu cơ động chống sóng, sẵn sàng đối phó với bão tố, đề phòng tình huống xấu nhất xảy ra.

Con tàu quá bé nhỏ so với những cột sóng cao hàng chục mét cứ lừng lững liên tiếp đổ ập xuống khoang tàu. Sức mạnh khủng khiếp của sóng đã đánh tan hệ thống tay vị lan can của tàu quăng xuống biển. Sau hơn 3 giờ chống chọi, tàu HQ-666 nghiêng lệch một bên, nước bắt đầu tràn vào các khoang giữa. Tình huống vô cùng bất lợi. Thuyền trưởng Tuyên trực tiếp liên lạc với nhà giàn 1B yêu cầu thả dây mồi, lệnh thả phao bè và rời tàu. Sau khi xuống phao bè, bằng mọi cách bơi về phía nhà giàn 1B, chờ tàu đến cứu. Trong sóng to gió lớn, các chiến sĩ lao xuống biển, bám vào phao bè, dùng tay làm mái chèo bơi vào hướng nhà giàn 1B, nhưng sóng lớn, nước chảy xiết, chiếc phao bè nhỏ bé trôi xa dần.

Tình huống nguy kịch. Không thể chết, phải nhanh chóng bằng mọi cách vớt được đầu dây mồi thả xuống từ nhà giàn 1B. Nghĩ vậy, thuyền phó quân sự Phạm Tảo đã lao xuống biển bơi nhanh về hướng đầu dây mồi. Để tiếp sức cho đồng đội, máy trưởng Lê Tiến Cường lao theo với ý định sẽ cùng Tảo tìm liếm đầu dây mồi. Khi Tảo và Cường bơi gần đến đầu dây mồi, một con sóng như quả núi đổ ập xuống, nhấn chìm Tảo và Cường xuống biển sâu trong đêm đen.

Ngay sau khi tàu HQ-666 bị nạn, chiến sĩ báo vụ 1 của nhà giàn 1B đã điện trực tiếp báo cáo sở chỉ huy đất liền. Lệnh Từ Quân chủng Hải quân, tàu HQ-713 đang làm nhiệm vụ tuần tiễu trên biển nhanh chóng cơ động về nhà giàn Tư Chính 1B cứu nạn.

Sau hơn 2 ngày quần đảo tìm kiếm, lực lượng cứu nạn vẫn không tìm thấy thi thể của anh Tảo. Chiều tối ngày 25 tháng chạp năm 1991, trong lúc cán bộ chiến sĩ tàu HQ-713 chuẩn bị neo đậu ăn cơm để tiếp tục cuộc tìm kiếm, bỗng chiến sĩ quan sát hô lên có một chớp sáng lóe lên từ phía trước, đó có thể là thi thể của anh Tảo. Tàu HQ-713 tăng tốc, khi cách vật nổi chừng 30 mét thì nhận ra thi thể anh Tảo, đang trong tư thế giang 2 tay, mặt úp xuống đại dương, lập lờ trong sóng. Mọi người đưa thi thể anh Tảo vào khoang số 1, nắn bóp chân tay. “Anh Tảo ơi, anh nằm đây mà hồn anh ở đâu”. Cán bộ chiến sĩ tàu HQ-713 không ai cầm được nước mắt. 



Bao tiếc thương để lại

8 năm sau, cơn bão số 8 có tên quốc tế Fathes đã nhấn chìm nhà giàn Phúc Nguyên 2A (DK1/6). Trong trận bão lịch sử này, 3 cán bộ chiến sĩ hi sinh: đại úy Vũ Quang Chương, chuẩn úy chuyên nghiệp Lê Đức Hồng và thiếu úy Nguyễn Văn An. Đại úy Vũ Quang Chương đã ôm cờ Tổ quốc vào lòng trước lúc ngã vào lòng biển.

Trong khi đại úy Vũ Quang Chương hy sinh ở tuổi chớm 30, chưa có người yêu, để lại cho gia đình bao tiếc thương, đồng đội bao cảm phục, thì liệt sĩ Nguyễn Văn An để lại người vợ trẻ tận Ninh Bình và đứa con trai 2 tháng tuổi chưa kịp đặt tên và chưa một lần nhìn thấy mặt.

Liệt sĩ Lê Đức Hồng, người con của Can Lộc, Hà Tĩnh chưa một lần mặc áo chuyển chế độ quân nhân chuyên nghiệp. Liệt sĩ Nguyễn Hữu Quảng để lại sự thảng thốt ngỡ ngàng cho người vợ mới đính hôn với lời hẹn ước sau chuyến đi biển ấy về sẽ làm lễ cưới.


Bài và ảnh: Mai Thắng