12:05 22/12/2014

Những mục tiêu của ông Obama

Sau khi Đảng Cộng hòa nắm được quyền kiểm soát Quốc hội hồi tháng trước, theo lệ thường, hai năm còn lại trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Barack Obama sẽ là một công việc buồn chán.

Sau khi Đảng Cộng hòa nắm được quyền kiểm soát Quốc hội hồi tháng trước, theo lệ thường, hai năm còn lại trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Barack Obama sẽ là một công việc buồn chán. Nhà lãnh đạo này sẽ trở thành "con vịt què" khi mà ông không còn nắm đa số ghế ở Quốc hội. Một số người cho rằng ông Obama sẽ không còn hứng thú với công việc của mình nữa.

Tuy nhiên, chỉ vài tuần sau đó, không những không bị cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ làm cho "què quặt", ông Obama thậm chí còn được "giải phóng". Không còn phải lo chạy đua cho cuộc bầu cử nào nữa, ông Obama dường như đã quyết định tận dụng hai năm cuối nhiệm kỳ của mình để thúc đẩy một số kế hoạch mà ông thực sự có niềm tin. Với việc tìm ra những lĩnh vực mà ông có quyền hành động và không cần tới sự phê chuẩn của Quốc hội, nhà lãnh đạo này đã cho thấy rằng ông có thể làm được nhiều việc. Quyết định phục hồi quan hệ ngoại giao với Cuba là minh chứng mới nhất và ấn tượng nhất.

Ông Obama dường như đã quyết định tận dụng hai năm cuối nhiệm kỳ của mình để thúc đẩy một số kế hoạch mà ông thực sự có niềm tin.


Chỉ hai tuần sau khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ kết thúc, ông Obama đã đưa ra một quyết định táo bạo, đó là ra sắc lệnh nhằm tạo điều kiện dễ dàng hơn cho hàng triệu người nhập cư trái phép có thể hợp pháp hóa thân thế của mình và tiếp tục ở lại Mỹ. Giờ đây, ông lại quyết định dỡ bỏ lệnh cấm vận kéo dài hàng chục năm nay đối với Cuba và bắt đầu tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước.

Vậy Tổng thống Obama có thể làm thêm những việc gì với hai năm còn lại của nhiệm kỳ? Thông thường, Tổng thống Obama có nhiều cơ hội để hành động một mình hơn với chính sách đối ngoại. Một mục tiêu mà ông Obama chắc chắn muốn đạt được đó là thỏa thuận hạt nhân với Iran. Ngoài ra, ông Obama cũng còn nhiều việc phải làm sau khi quyết định bình thường quan hệ với Cuba.

Cũng còn một số vấn đề khác mà Tổng thống Obama có thể cảm thấy mình chưa hoàn thành xong nhiệm vụ, chẳng hạn như vụ việc liên quan đến nhà tù Guantanamo, quan hệ Israel-Palestine và biến đổi khí hậu. Một trong những cam kết gần đây nhất của ông Obama là đóng cửa nhà tù Guantanamo dành riêng cho các nghi can khủng bố. Cam kết này vẫn chưa được thực hiện vì nhiều lí do khác nhau, trong đó có sự phản đối của Quốc hội và chưa tìm được quốc gia đồng ý tiếp nhận những tù nhân hiện nay. Tuy nhiên, Nhà Trắng vẫn chưa từ bỏ kế hoạch này.

Liên quan đến quan hệ Israel-Palestine, chắc chắn ông Obama cũng muốn làm điều gì đó nhằm để lại dấu ấn. Mặc dù quan hệ giữa chính quyền Obama và chính phủ Netanyahu có vẻ lạnh nhạt trong thời gian gần đây, nhưng Mỹ vẫn quyết tâm dùng quyền phủ quyết của mình ở Liên hợp quốc để bảo vệ Israel trước những nghị quyết của Hội đồng Bảo an được đưa ra nhằm công nhận Nhà nước Palestine, lên án Israel vì vấn đề ở Dải Gaza hay chương trình tái định cư. Tuy nhiên, đối với những nghị quyết trong tương lai của Hội đồng Bảo an, Mỹ nhiều khả năng sẽ bỏ phiếu trắng, tạo điều kiện cho việc thông qua một số vấn đề mà Israel phản đối.

Biến đổi khí hậu cũng là một vấn đề mà ông Obama nhiều lần cam kết hành động. Nhà lãnh đạo này từng khiến nhiều người ngạc nhiên khi đạt được thỏa thuận về chống biến đổi khí hậu với Trung Quốc trong chuyến công du gần đây tới Bắc Kinh. Giờ đây, Nhà Trắng sẽ tiếp tục theo đuổi mục tiêu trong lĩnh vực này, với việc hối thúc các bên ký kết một thỏa thuận mang tính toàn cầu tại hội nghị về biến đổi khí hậu dự kiến được tổ chức tại Paris vào năm tới.
Về chính sách đối nội, có một số lĩnh vực mà ông Obama giờ đây có thể hành động với ít áp lực hơn, trong đó có việc cải thiện quan hệ sắc tộc. Là tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ, ông Obama sẽ muốn làm hết sức để cải thiện tình trạng này trong thời gian hai năm còn lại của nhiệm kỳ.

Bất bình đẳng về thu nhập là một vấn đề nữa mà Tổng thống Obama cũng sẽ phải giải quyết. Và không giống như cựu Tổng thống Bill Clinton, cả vợ và các con gái của ông Obama có vẻ như không có ý định tranh cử tổng thống trong tương lai.

Huy Hiệp ("Thời báo Tài chính”, Anh)