Bùng nổ dân số sẽ là một thách thức lớn mà đất nước "vạn đảo" Inđônêxia phải đối mặt trong thời gian không xa, bởi tỷ lệ tăng dân số đã tăng từ 1,45%/năm trong giai đoạn 1990 - 2000 lên 1,49%/năm trong giai đoạn 2000 - 2010. Với ít nhất 3,5 triệu ca sinh nở mỗi năm, quy mô dân số của Inđônêxia sẽ nhanh chóng tăng từ 237,6 triệu người hiện nay lên 250 triệu người sau 5 năm nữa và 263 triệu người vào năm 2025.
|
Dân số Inđônêxia đang tăng nhanh. Ảnh: Internet |
Những con số dự báo trên cho thấy khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng ở Inđônêxia trong 15 - 30 năm tới, khi tỷ lệ tăng dân số hàng năm vượt quá nguồn lực hạn chế của nước này, gây ra các khó khăn về kinh tế - xã hội, an ninh, sinh thái, sức khỏe cộng đồng.
Điều đáng lo ngại là tăng trưởng dân số thường tập trung vào nhóm người nghèo, có thu nhập thấp, sống ở nông thôn, vùng sâu và đảo xa. Tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai ở nhóm này rất thấp, do họ thiếu kinh nghiệm và kiến thức phổ thông cần thiết, cộng với khó khăn về tài chính và sự cách biệt về địa lý. Thêm nữa, các gia đình nghèo lại thường cần nhân lực để kiếm sống và vẫn phổ biến tâm lý coi con cái là sự bảo đảm cho tuổi già.
Trước đây, Inđônêxia đã từng có một chương trình kế hoạch hóa gia đình tương đối thành công. Kể từ khi chương trình này được bắt đầu vào năm 1970, Cơ quan quốc gia Dân số và Kế hoạch hóa gia đình Inđônêxia (BKKBN) đã triển khai nhiều biện pháp giúp các gia đình tiếp cận dễ dàng hơn với các biện pháp tránh thai. Nhờ đó tỷ lệ các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai đã tăng mạnh từ 26% năm 1971 lên 60% năm 2002, góp giảm tỷ lệ sinh từ 5,6% xuống 2,6% trong cùng kỳ.
Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính châu Á năm 1997 - 1998 đã tác động đến Inđônêxia, làm giảm đáng kể nguồn tài chính phân bổ cho các chương trình kế hoạch hóa gia đình. Thêm vào đó, việc áp dụng chính sách phi tập trung hóa đã khiến trách nhiệm trong vấn đề kế hoạch hóa gia đình chuyển từ chính phủ sang các chính quyền địa phương, từ đó hiệu quả của các chương trình kế hoạch hóa gia đình bị giảm sút. Trên thực tế, hầu hết các chính quyền địa phương không coi kế hoạch hóa gia đình là một trong những ưu tiên hàng đầu.
Theo giới chuyên gia, để nâng cao hiệu quả công tác kế hoạch hóa gia đình, ngăn ngừa nguy cơ dân số bùng nổ, chính phủ Inđônêxia cần phải tăng cường giáo dục, tạo cơ hội lớn hơn cho nhóm người có thu nhập thấp tiếp cận các biện pháp tránh thai, đồng thời giảm bớt các rào cản văn hóa, thúc đẩy các chương trình xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm, tăng cường cam kết và sự quan tâm của chính quyền các cấp đối với vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình.
Việt Tú (P/v TTXVN tại Inđônêxia)