Thời gian gần đây, các nhà khoa học liên tục phát hiện nhiều tàu cổ cùng gốm sứ, các di vật, hiện vật bị đắm tại các vùng biển huyện Bình Sơn và Lý Sơn. Các phát hiện cho thấy Quảng Ngãi có nhiều tiềm năng về di sản văn hóa dưới nước.

Mới đây nhất, các nhà khảo cổ đã phát hiện 7 thanh đá vuông, dài khoảng 1,5 m và hàng chục thỏi đá tròn nằm rải rác trên vùng biển đảo Bé, xã An Bình, huyện đảo Lý Sơn. Theo ghi nhận ban đầu, đây là đá Sa Thạch, có dấu vết gia công, chế tạo. Những thanh đá này có thể là nguyên vật liệu xây dựng của những thế kỷ trước. Cách khu vực phát hiện đá Sa Thạch 200 m, các nhà khảo cổ cũng phát hiện nhiều mảnh gốm, sứ xanh, trắng khoảng thế kỷ 15 - 16. Theo nhận định ban đầu của các nhà khảo cổ, đây có thể là vết tích của 2 con tàu cổ chở vật liệu xây dựng và gốm sứ thế kỷ 15 - 16 bị đắm tại vùng biển Lý Sơn.

Quảng Ngãi có di sản văn hóa dưới nước phong phú, đa dạng, nhưng cho đến nay chưa khai thác, phát huy các di sản này tương ứng tiềm năng hiện có. Ngoài việc triển khai khảo sát tổng thể các di tích văn hóa dưới nước, các cơ quan quản lý chưa chọn lựa mô hình bảo tồn, phát huy những di sản văn hóa độc đáo này.

Đinh Thị Hương