Nhật Bản đang hướng tới “mối quan hệ đặc biệt mới” với Australia, trong đó chú trọng thúc đẩy hợp tác kinh tế và quốc phòng giữa hai nước. Tinh thần này được Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe khẳng định trong buổi làm việc đầu tiên tại Quốc hội Australia ngày 8/7 nhân chuyến thăm chính thức 3 ngày Australia.

Bài phát biểu lịch sử

Trong bài phát biểu được coi là lịch sử, Thủ tướng Shinzo Abe đã kêu gọi Nhật Bản và Australia hợp tác “không giới hạn” trong cả lĩnh vực kinh tế lẫn quân sự. Ông nhấn mạnh Australia và Nhật Bản đã có mối quan hệ kinh tế bền chặt và hiện là thời điểm hai bên xây dựng “mối quan hệ đặc biệt mới”. Ông Abe cho biết Hiệp định đối tác kinh tế Nhật Bản - Australia (EPA) sắp ký kết là “nền tảng mới thực chất” cho mối quan hệ song phương. Bên cạnh đó, thỏa thuận về chuyển giao công nghệ và trang thiết bị quốc phòng cũng sẽ khẳng định cam kết hợp tác bền chặt giữa hai nước.

Thủ tướng Abbott (phải) và Thủ tướng Abe tới dự cuộc họp của Quốc hội Australia ngày 8/7.

Theo Thủ tướng Abe, Nhật Bản quyết định sẽ can dự nhiều hơn để thúc đẩy hòa bình trong khu vực và trên toàn cầu. Tokyo kêu gọi thiết lập vùng trời và vùng biển “mở” nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, đồng thời nhấn mạnh khi xảy ra tranh chấp, các bên cần giải quyết bằng các biện pháp hòa bình và tuân thủ luật pháp quốc tế.

Về phần mình, Thủ tướng Australia Tony Abbott nhấn mạnh hiệp định sắp ký kết sẽ thúc đẩy hơn nữa tự do thương mại giữa Nhật Bản và Australia. Đây sẽ là hiệp định tự do thương mại đầu tiên Nhật Bản ký với một nền kinh tế phát triển. Điều đó có lợi cho cả hai nước. Ông Abbott khẳng định hợp tác Australia - Nhật Bản là vì hòa bình, thịnh vượng và luật pháp, không chống lại nước nào.

Ký kết hiệp định kinh tế, quốc phòng

Cùng ngày 8/7, Thủ tướng Nhật Bản Abe và người đồng cấp Australia Abbott đã ký kết các hiệp định thúc đẩy hợp tác song phương trong các lĩnh vực công nghệ - thiết bị quốc phòng và thương mại tự do.

Hiệp định quốc phòng song phương vừa ký kết sẽ tạo điều kiện để hai bên chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng, trong bối cảnh Tokyo vừa sửa đổi lệnh cấm và nới lỏng các quy định xuất khẩu vũ khí hồi tháng 4 vừa qua. Australia đã tỏ ra rất quan tâm đến các tàu ngầm của Nhật Bản được cho là hết sức tân tiến với khả năng tàng hình.

Hai nhà lãnh đạo cũng đã ký kết Hiệp định đối tác kinh tế Nhật Bản - Australia (JAEPA) sau 7 năm thương lượng. Đây là hiệp định đối tác kinh tế đầu tiên Tokyo ký với với một nước xuất khẩu nông sản lớn. Theo đó, Tokyo sẽ giảm một nửa thuế suất từ mức 38,5% hiện nay đối với thịt bò xuất khẩu của Australia, trong khi Canberra bãi bỏ thuế suất 5% đối với xe ô tô của Nhật.

Các nguồn tin từ Australia nhận định JAEPA được coi là một hiệp định lịch sử mang lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên. JAEPA được Nhật Bản coi là hình mẫu cho các đàm phán về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Trong khi đó, Australia coi JAEPA là một trong những minh chứng cho sự thành công của chính sách “ngoại giao kinh tế” hướng về châu Á - Thái Bình Dương.

Nhóm p/v TTXVN tại Australia và Nhật Bản