03:18 15/03/2015

Nguy cơ khủng bố Boko Haram bắt tay với IS

Trong một thông điệp được cho là do phát ngôn viên của nhóm IS công bố, IS đã chấp nhận lời thề trung thành của Boko Haram ở Nigeria.

Từ năm 2010, nhóm phiến quân Boko Haram đã mua ngày càng nhiều vũ khí tinh vi, phát triển lớn mạnh và mở rộng khả năng tấn công các mục tiêu khác nhau, chủ yếu ở Đông Bắc Nigeria. Để phát triển lực lượng, Boko Haram đã liên thủ với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, tạo ra sự bất ổn và nguy cơ lớn.

Trang mạng Youtube ngày 20/1 đăng một đoạn video ghi lại hình ảnh thủ lĩnh Boko Haram ở Nigeria (ảnh) đọc tuyên bố nhận trách nhiệm tiến hành nhiều vụ tấn công đẫm máu suốt 6 năm qua. Ảnh: AFP-TTXVN


Boko Haram có quan hệ với các mạng lưới khủng bố quốc tế, bao gồm cả al - Qaeda, đã được công chúng Nigeria biết đến từ tháng 3/2014 thông qua các phương tiện truyền thông địa phương.

Một tờ báo Nigeria tuyên bố Boko Haram đã có thể thiết lập một số trại huấn luyện ở nước láng giềng Cameroon và nhóm này đã duy trì các mối quan hệ khăng khít với al - Qaeda chi nhánh tại Bắc Phi (AQIM) trong nhiều năm qua.

Việc được đào tạo huấn luyện nâng cao, bao gồm cả sản xuất và phát triển các thiết bị nổ tự chế (IED), đã giúp Boko Haram thực hiện các hành động tấn công khủng bố mới ở Nigeria, sử dụng IED bên cạnh hình thức khủng bố truyền thống đặt bom bên đường.

Một trong những vụ tấn công liều chết được biết đến đầu tiên xảy ra ở Nigeria vào ngày 16/6/2011, khi đó một kẻ đánh bom liều chết đã tấn công nhân viên thực thi pháp luật tại thành phố Abuja làm ít nhất ba người thiệt mạng. Kẻ đánh bom dường như đến từ Sudan hay Somalia, gián tiếp xác nhận Boko Haram có liên hệ với al - Qaeda và các nhóm khủng bố thánh chiến khác.

Cùng năm đó, Boko Haram cũng tiến hành sử dụng đánh bom xe liều chết. Ngày 26/8/2011, một vụ đánh bom xe đã được thực hiện nhằm vào các trụ mục tiêu của Liên hợp quốc ở Abuja, khiến ít nhất 18 người thiệt mạng. Đây cũng là thời điểm Boko Haram bắt đầu nhắm vào các mục tiêu là làng mạc, nhà thờ, trường học. Phong trào này cũng đã phát động một chiến dịch bắt cóc trong khu vực với nạn nhân là phụ nữ và trẻ em.

Ngày 13/7/2014, kẻ cầm đầu Boko Haram là Abubakar Shekau đã chính thức tuyên bố Boko Haram ủng hộ IS tuyên bố thành lập một Vương quốc Hồi giáo trên lãnh thổ Iraq và Syria. Cũng trong mùa hè năm đó, Boko Haram một lần nữa đã thay đổi chiến thuật. Các lực lượng an ninh Nigeria đã không thể đối phó hiệu quả với Boko Haram, và nhóm phiến quân này bắt đầu xây dựng căn cứ trên lãnh thổ đã chiếm.

Trong thời gian này, Boko Haram đã công bố một đoạn video, trong đó Abubakar Shekau có bài phát biểu bằng cả tiếng Hausa và Arab. Theo các bản dịch ban đầu, Shekau tuyên bố thành lập một Nhà nước Hồi giáo, tuy nhiên, bản dịch này sau đó được chứng minh là không chính xác.

Tuy nhiên, những gì Khekau thực sự nói, theo một số bản dịch, là: “Tạ ơn Chúa đã đem lại chiến thắng cho những người anh em ở Gwoza và hình thành nên một nhà nước trong các quốc gia Hồi giáo”. Hắn cũng nói rằng Boko Haram đã không công nhận Nigeria là chính thể nhà nước vì cộng đồng người Hồi giáo (Ummah) không thể bị phân chia bởi các đường biên giới.

Số vũ khí đạn dược được quân đội Nigeria thu giữ được trong một chiến dịch truy quét phiến quân Boko Haram.


Shekau cũng bác bỏ nền dân chủ trong bài phát biểu của mình, khẳng định rằng sự tồn tại của nền dân chủ ở Nigeria và các nước láng giềng là một trong những lý do chính buộc Boko Haram sử dụng bạo lực. Theo Shekau, Boko Haram sẽ tiếp tục sử dụng bạo lực cho đến khi nền dân chủ bị từ chối trong khu vực và thay thế bằng một giải thích đúng đắn và thực hiện luật hồi giáo Sharia. Sự từ chối nền dân chủ dựa trên một lập luận thánh chiến rằng dân chủ là dựa trên luật do con người thực hiện và do đó phản đối các luật và ý muốn của Chúa trời.

Tình hình ở miền Bắc Nigeria trở nên tồi tệ hơn vào cuối năm 2014. Các lực lượng an ninh Nigeria dường như mất tinh thần, nhiều lính đào ngũ hoặc có biểu hiện tự hủy hoại bản thân. Dường như lực lượng an ninh không muốn đối đầu với Boko Haram, ngay cả khi có những thông tin tình báo đáng tin cậy về nơi trú ẩn của nhóm này.

Boko Haram khéo léo khai thác tình hình và gia tăng tấn công các ngôi làng xa xôi. Kết quả là, hơn 200.000 người tị nạn đã tìm kiếm an toàn ở Maiduguri, thủ phủ bang Borno.

Boko Haram cũng tấn công những mục tiêu ở các nước láng giềng, như Cameroon. Lực lượng an ninh Nigeria không có sự lựa chọn, buộc phải hợp tác với các đơn vị quân đội từ Niger, Chad, Cameroon, và cho phép họ tiến hành các hoạt động quân sự chống lại Boko Haram trên lãnh thổ Nigeria. Mặc dù vậy, Boko Haram vẫn có thể duy trì được đà lớn mạnh.

Trong những năm qua, Boko Haram đã phát tán nhiều video tuyên truyền, có chất lượng kém. Tuy nhiên, gần đây chất lượng băng video tuyên truyền của Boko Haram được nâng lên nhờ kỹ thuật và chỉnh sửa. Phong trào cũng đăng ký một tài khoản Twitter vào ngày 18/1/2015. Thời gian tới, Boko Haram có thể nhận được nhiều loại hình hỗ trợ kỹ thuật từ IS liên quan đến sản xuất và nội dung.

Sự tồn tại một liên kết mạnh mẽ giữa Boko Haram và IS đã thể hiện qua một số tín hiệu khác. Tháng 11/2014, IS công bố rằng họ đã thúc đẩy liên minh với các nhóm thánh chiến ở Bắc Phi và Trung Đông. Ngày 7/3/2015, Boko Haram cũng đã lên tiếng cam kết trung thành với IS. Nhóm phiến quân này đã gửi một thông điệp trên tài khoản Twitter, khẳng định rằng Boko Haram sẽ trung thành với IS.

Trong một thông điệp được cho là do phát ngôn viên của nhóm IS công bố ngày 12/3, IS đã chấp nhận lời thề trung thành của Boko Haram ở Nigeria.


Sơn Hà
(Theo Diễn đàn Đông Á)