Thời gian qua, Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh đã phát hiện nhiều vụ giả mạo hồ sơ hải quan để thông quan hàng hóa. Hình thức đối tượng thường sử dụng là làm giả tờ khai của chi cục HQ ngoài cửa khẩu, đóng dấu hàng hóa đã thông quan đến chi cục Hải quan (HQ) cửa khẩu để xuất trình làm thủ tục lấy hàng. Một số trường hợp khai báo điện tử, sau khi doanh nghiệp (DN) mở tờ khai điện tử nhập khẩu lô hàng, nếu bị cơ quan HQ phát hiện, đối tượng chờ khi tờ khai hết hiệu lực rồi mở tờ khai mới và làm giả bộ hồ sơ nhập khẩu để “qua mặt” cơ quan HQ…

Làm thủ tục mở tờ khai tại Chi cục Hải quan Cát Lái (Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh). Ảnh: Phạm Hậu - TTXVN

Một trong những vụ việc tiêu biểu được Hải quan TP Hồ Chí Minh phát hiện mới đây là trường hợp của Công ty TNHH thương mại Nhật Nguyên. Theo hồ sơ HQ, Công ty này sử dụng tờ khai số 54298/NĐTKD theo số đăng ký tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh để nhập khẩu một container hàng hóa là cây tùng Nhật qua cảng Cát Lái. Tuy nhiên, sau khi lô hàng thuộc tờ khai trên được thông quan, Chi cục kiểm dịch thực vật vùng II đã có thông báo cho cơ quan hải quan biết, lô hàng trên không đủ điều kiện đăng ký kiểm dịch thực vật. Qua kiểm tra, Hải quan TP Hồ Chí Minh lại phát hiện tờ khai số 54298/NĐTKD bản lưu tại Chi cục Hải quan hàng đầu tư không phải do Công ty TNHH thương mại Nhật Nguyên đứng tên làm thủ tục nhập khẩu, mà là của một doanh nghiệp khác, với đăng ký hàng hóa là một container máy móc, phụ tùng (lô hàng này đã được thông quan theo qui định). Hành vi gian lận của Công ty TNHH thương mại Nhật Nguyên là không đăng ký làm thủ tục nhập khẩu tại Chi cục HQ hàng đầu tư, mà làm giả tờ khai để thông quan lô hàng cây tùng Nhật…

Trong những ngày đầu tháng 10, Chi cục HQ Cảng Sài Gòn, khu vực 3 cũng đã phối hợp với Đội kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam khám xét 5 container của 3 DN đứng tên trên hồ sơ nhập khẩu hàng. Kết quả, cơ quan HQ tiếp tục phát hiện thêm 9 container hàng đã ra khỏi cảng VICT bằng hồ sơ giả mạo. Điều đáng nói, toàn bộ 9 container bị phát hiện đưa ra khỏi cảng mang tên của 3 DN có trụ sở tại TP Hồ Chí Minh, nhưng qua kết quả xác minh của Hải quan khu vực 3 thì hai DN không có thật như địa chỉ khai báo trên hồ sơ. DN còn lại là có thật, nhưng lại phủ nhận là chủ của những container nói trên.

Để ngăn chặn có hiệu quả hành vi giả mạo hồ sơ HQ của DN, mới đây Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường các biện pháp đấu tranh. Theo đó, Hải quan TP Hồ Chí Minh sẽ tăng cường thực hiện việc kiểm tra, đối chiếu giữa hồ sơ do DN xuất trình với thông tin trên hệ thống thông quan điện tử và hệ thống giám sát chuyển cửa khẩu. Trước khi xác nhận thông quan trên tờ khai HQ điện tử, cán bộ HQ sẽ đối chiếu tờ khai do DN xuất trình với thông tin tờ khai trên hệ thống HQ điện tử. Tại các cửa khẩu, trước khi xác nhận hàng đã qua khu vực giám sát, cơ quan HQ phải thực hiện kiểm tra hiệu lực của tờ khai HQ điện tử; đối chiếu nội dung tờ khai hải quan điện tử do DN xuất trình với tờ khai HQ điện tử trên hệ thống giám sát chuyển cửa khẩu, hoặc hệ thống thông quan điện tử; kiểm tra đối chiếu số ký hiệu bao, kiện hàng, tình trạng niêm phong HQ…

Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh cũng yêu cầu Hải quan giám sát phải tăng cường thực hiện một số biện pháp kiểm tra, xác minh tính trung thực của hồ sơ DN như: liên lạc với HQ ngoài cửa khẩu yêu cầu fax tờ khai để đối chiếu, điện thoại trao đổi, xác minh, thẩm vấn DN… Việc kiểm tra, xác minh được thực hiện theo nguyên tắc kiểm tra sác xuất và quản lý rủi ro, kiểm tra, xác minh tối thiểu 30% số tờ khai không có thông tin trên hệ thống/ngày. Khi phát hiện DN làm giả hồ sơ, HQ sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để tạm giữ đối tượng, xác minh, điều tra, khởi tố kịp thời nếu đủ căn cứ để xử lý theo qui định của pháp luật; thông báo công khai, rộng rãi tên DN cũng như thủ đoạn gian lận của các DN làm giả hồ sơ.

Xuân Hương