Nền kinh tế bị suy giảm, cùng với chính sách tiền tệ thắt chặt, tỷ giá và lãi suất ngân hàng quá cao, đã kéo theo sự suy giảm chung của thị trường ô tô Việt Nam. Tạm vượt qua năm 2011 không như kỳ vọng với sản lượng giảm sút 1% so với cùng kỳ năm trước nhờ vào tháng cuối năm “chạy” thuế trước bạ, dự báo năm 2012 sẽ không hề dễ dàng cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam.
Năm 2011 vượt khó
Thị trường xe ô tô trong năm 2011 chứng kiến không ít sự biến động vui buồn lẫn lộn. Báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong năm qua có 110.938 xe ô tô của các thành viên thuộc hiệp hội bán ra, chỉ giảm 1% so với năm 2010. Đáng chú ý nhất là sự sụt giảm mạnh của sản xuất trong bối cảnh kinh tế khó khăn đã khiến phân khúc xe thương mại giảm tới 15% so với cùng kỳ, với hơn 46.000 chiếc cả năm qua. Cùng chung cảnh ngộ là phân khúc xe đa dụng, thể thao đa dụng với mức giảm 6%, còn gần 23.000 chiếc.
|
Kia Morning của Trường Hải, trong tháng 12 bán hơn 1.000 chiếc, cao nhất từ trước đến nay. |
Năm 2011 thị trường chứng kiến Trường Hải bất ngờ vượt lên vị trí quán quân với 31.801 chiếc, cao hơn Toyota với 29.792 chiếc. Đáng chú ý là mẫu xe Kia Morning lên vị trí dẫn đầu trong phân khúc các dòng xe nhỏ và giữ vị trí số 1 trong số những mẫu xe bán chạy nhất của năm tại thị trường Việt Nam. Tính đến hết tháng 12/2011, THACO KIA đã phân phối ra thị trường 7.095 xe Kia Morning.
Thị trường bị sụt giảm ít là nhờ kết quả kinh doanh của dòng xe con (xe du lịch) tăng cao đã kéo toàn thị trường ô tô lên gần sát với kết quả của năm 2010. Cụ thể, trong năm qua các thành viên của VAMA đã bán được 40.858 xe con, tăng đến 22,1% so với cùng kỳ năm 2010.
Giải thích về sự dịch chuyển tăng đột biến của phân khúc xe du lịch cá nhân này, các nhà kinh doanh ô tô cho rằng, nhu cầu thật của người dân đối với ô tô vẫn tương đối cao, bất chấp những khó khăn của thị trường. Mặt khác, giới phân tích cũng cho rằng Thông tư 20 của Bộ Công Thương ra đời hồi đầu năm 2011 nhằm loại bỏ các nhà nhập khẩu ô tô không có giấy phép chính hãng khiến hàng trăm cửa hàng bán ô tô phải đóng cửa gây nên hiệu ứng người tiêu dùng đổ xô đi mua xe vì sợ giá xe sẽ tăng lên.
Ngay sau đó là quyết định nâng lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số dành cho ô tô dưới 10 chỗ ngồi tại hai thị trường lớn nhất là TP Hồ Chí Minh và Hà Nội có hiệu lực từ đầu năm 2012 khiến cho số lượng xe tăng khá cao trong tháng 12/2011(10.940 xe), kéo toàn thị trường ô tô lên đáng kể.
Thách thức năm 2012
Tuy nhiên việc tăng phí trước bạ lại là rào cản cho thị trường xe ô tô trong năm 2012. Điều này khiến cho nhà sản xuất ô tô lo ngại thị trường sẽ giảm sút trong năm tới và họ đang cân nhắc đến kế hoạch sản xuất. Giới kinh doanh dự báo, năm 2012 thị trường ô tô sẽ giảm sản lượng. Đại diện của Công ty ô tô GM Việt Nam cho rằng, việc tăng thuế trước bạ có ảnh hưởng mạnh đối với thị trường ô tô nói chung và các nhà sản xuất ô tô nói riêng tại Việt Nam. Người tiêu dùng phải trả thêm một khoản chi phí không nhỏ nữa khi mua xe.
Bước qua năm 2012, thị trường xe ô tô bước vào thời kỳ ảm đạm thấy rõ. Nhận thấy được điều này, các nhà sản xuất, lắp ráp và phân phối trong nước bắt đầu tung ra các chương trình khuyến mại nhằm kích cầu và hỗ trợ khách hàng.
Mở hàng trong tháng 1 là Công ty VinaMazda với chương trình giảm giá xe Mazda2 lắp ráp trong nước với mức giảm 10 triệu đồng. Cụ thể, phiên bản số sàn hiện có giá 559 triệu đồng còn bản tự động có giá 588 triệu đồng.
Cùng thời điểm là chương trình ưu đãi dành cho một số dòng xe Kia do Trường Hải lắp ráp. Các mẫu xe Sorento, Forte và Carens có mức giảm giá từ 10 đến 15 triệu đồng.
Một số hãng khác, tuy chưa có động thái chính thức nhưng cũng có xu hướng giảm giá hoặc sẽ đưa ra nhiều chương trình hỗ trợ, khuyến mại nhằm tăng nhiệt thị trường.
Dù vậy việc Bộ GTVT đề xuất ban hành chính sách hạn chế xe cá nhân bằng đề xuất thu phí lưu hành 30 đến 50 triệu đồng/xe/năm và thu phí vào trung tâm thành phố từ 30.000 đến 50.000 đồng/xe/lượt đang làm nản lòng các nhà sản xuất.
Bên cạnh đó, những chỉ tiêu về kinh tế của năm 2012 mà Chính phủ vừa đề ra và được Quốc hội thông qua với định hướng thắt chặt tín dụng để kiềm chế lạm phát và giảm chi tiêu công, cho thấy dự báo năm 2012 sẽ là năm hết sức khó khăn vì thị trường tài chính thắt chặt khiến cho các khách hàng kinh doanh cũng như tiêu dùng ô tô khó tiếp cận hơn với vốn vay từ các ngân hàng.
Bài và ảnh: SĨ DŨNG