Đường hằn lún do nắng nóng và xe quá tải

Trong tháng 6/2015, “Tổ đặc nhiệm” truy nguyên nhân hằn lún vệt bánh xe mặt đường bê tông nhựa (Bộ GTVT) đã khảo sát các dự án mở rộng quốc lộ (QL) 1 qua các tỉnh Ninh Bình, Hà Tĩnh, Huế, Khánh Hòa, Phú Yên... và đã xác định nguyên nhân chính là do thời tiết cực đoan cộng với tình trạng xe quá tải. Ngày 30/6, Bộ GTVT đã họp khẩn bàn giải pháp khắc phục.

Nhiều đoạn hằn lún 5 - 7 cm

Theo khảo sát của Tổ đặc nhiệm: QL1A đoạn từ Thanh Hóa - Thừa Thiên Huế (dài 620 km) có khoảng 70 km (chiếm khoảng 13% chiều dài tuyến) bị “gồ sống trâu”, trong đó tập trung hư hỏng nặng nhất ở khu vực Vinh - Đông Hà, chiều sâu vệt hằn lún mặt đường trung bình từ 5 - 7 cm. Ngoài ra, trên mặt cầu Bến Thủy 2, mới được khai thác chưa đầy một năm, nhưng mặt cầu đã in những vệt hằn bánh xe. Dọc theo QL1A khu vực duyên hải Nam Trung bộ từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa, đường bị hằn lún trải dài khoảng trên 90 km/593 km (chiếm 15%). Riêng các đoạn hằn lún sâu hơn 7 cm khoảng 13 km (chiếm 2,2%), diện tích vệt lún tương đương 150.000 m2...



Ông Hoàng Hà, Vụ trưởng Vụ Khoa học - Công nghệ (Bộ GTVT), Tổ phó Tổ đặc nhiệm xử lý hiện tượng hằn lún vệt bánh xe trên mặt đường bê tông nhựa cho biết: Trong tháng 6/2015, nắng nóng kéo dài đã xảy ra ở khu vực miền Bắc và miền Trung, nhiều thời điểm đo được nhiệt độ trên nền đường lên tới 60 - 70OC. Hiện tượng thời tiết “cực đoan” như vậy đã làm cho lớp bê tông nhựa thảm trên nhiều tuyến QL nóng chảy, dưới tác động của lưu lượng phương tiện lớn và xe quá tải đã gây ra tình trạng hằn lún vệt bánh xe trên mặt đường bê tông nhựa. Ngoài ra, quá trình thi công do kết cấu vật liệu chưa phù hợp, tốc độ thảm và lu lèn không đảm bảo quy định cũng là tác nhân gây hằn lún.

Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng khẳng định tình trạng hằn lún vệt bánh xe xảy ra khá phổ biến thời gian gần đây trên các tuyến QL5, QL3, QL1A đoạn Phủ Lý (miền Bắc); QL1A, QL7, QL8 (miền Trung); QL1A, Đại lộ Đông Tây (miền Nam)... chủ yếu do nguyên nhân khách quan từ quá trình biến đổi khí hậu, sự xuất hiện những hiện tượng thời tiết cực đoan và nguyên nhân chủ quan là do xe quá tải. Theo kết quả kiểm tra tại 3 trạm cân lắp đặt tại QL1 và QL5, tỷ lệ xe vượt tải quá mức cho phép 24 tấn chiếm 49% số xe của loại này; vượt mức cho phép 30 tấn chiếm 50%; vượt mức cho phép 40 tấn chiếm 42% số xe; với khoảng 16% vượt hơn hai lần mức cho phép và có một số xe có tổng tải trọng lên đến 110 - 116 tấn.

Theo nhiều chuyên gia giao thông, hiện tượng hằn lún vệt bánh xe mặt đường bê tông nhựa xảy ra phổ biến hiện nay đang là thách thức đối với ngành Đường bộ và cần có lời giải khắc phục triệt để. Hằn lún vệt bánh xe có thể làm cho hư hỏng kết cấu mặt đường và làm trơn trượt khi xe chạy, gây nguy hiểm tới an toàn chạy xe, đặc biệt trong điều kiện trời mưa hoặc vào ban đêm.

Kiểm soát chặt quy trình thi công

Từ thực tế triển khai các giải pháp chống hằn lún vệt bánh xe trong thời gian qua, tham khảo kinh nghiệm nước ngoài, đặc biệt là kinh nghiệm của một số nước lân cận, Tổ đặc nhiệm đề xuất các giải pháp khắc phục. Cụ thể thay thế vật liệu nhựa đường thường dùng hiện nay bằng nhựa đường có nhiệt độ hóa mềm cao hơn. Các trạm trộn bê tông nhựa có thể sử dụng nhựa đường Polyme để sản xuất bê tông nhựa trong quá trình thi công mới, sửa chữa các vị trí hư hỏng do hằn lún.

Ông Trần Phúc Tự, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần BOT Đèo Cả, Khánh Hòa đề xuất giải pháp sử dụng bê tông nhựa lớp trên kết hợp phụ gia ngay tại các trạm trộn bê tông nhựa để ngăn chặn từ xa tình trạng hằn lún mặt đường. Giải pháp này có thể tăng chất lượng bê tông nhựa, tăng khả năng chống chịu nền nhiệt độ trên 60OC.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông khẳng định: Bộ GTVT đã nỗ lực kiểm soát chất lượng các công trình xây dựng giao thông, đặc biệt là việc kiểm soát chất lượng mặt đường. Đồng thời chủ động thay đổi từ công nghệ, vật liệu thi công đến việc chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, tăng cường tính chịu trách nhiệm của các nhà đầu tư, các nhà thầu. Tại nhiều dự án, nguyên nhân của hiện tượng hằn lún vệt bánh xe trên mặt đường bê tông nhựa vẫn là do nhà thầu không tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế và quy trình thi công. Còn nhiệt độ cao do nắng nóng, xe quá tải chỉ là yếu tố thúc đẩy làm hằn lún xảy ra nhiều hơn.

Do vậy, Bộ GTVT yêu cầu Tổ đặc nhiệm kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quy trình thi công của các nhà thầu hiện nay để đảm bảo chất lượng công trình mới đang xây dựng, xử lý triệt để các điểm hằn lún quá 2,5 cm để đảm bảo an toàn giao thông. Bộ GTVT sẽ sớm ban hành quy định thay đổi các tiêu chuẩn thiết kế để phù hợp với từng vùng miền, nhằm ngăn chặn tình trạng hằn lún vệt bánh xe.