Theo số liệu của JETRO, tính đến tháng 12 /2016, lĩnh vực sản xuất của Việt Nam hiện đứng ở vị trí thứ 2 trong số các quốc gia khu vực ASEAN. Trong đó nhiều ngành công nghiệp đang phát triển nhanh chóng, nổi bật nhất là ngành điện tử.
Trưởng văn phòng đại diện Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản tại Hà Nội Kitagawa phát biểu. Ảnh: Minh Quyết /TTXVN |
Các thương hiệu điện tử lớn như Intel, Panasonic và Microsoft đã được dịch chuyển sang Việt Nam trong khi các doanh nghiệp nội địa tiếp tục dành được các đơn hàng mới. Nhập khẩu tăng gần gấp 3 lần từ năm 2011 đến năm 2016 và xuất khẩu tăng gần 5 lần, từ 12,8 tỷ đô la Mỹ lên 65,8 tỷ đô la Mỹ vào năm 2015.
Trong năm vừa qua, số lượng xuất khẩu linh kiện điện thoại di động và điện thoại luôn giữ tỷ trọng cao nhất, góp phần lớn vào cân bằng thương mại của Việt Nam và giảm nhập siêu. Trong năm nay, Việt Nam dự kiến sẽ vượt mục tiêu xuất khẩu 40 tỷ đô la Mỹ hang điện tử.
Ông Kitagawa Hironobu, Trưởng Văn phòng đại diện Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản tại Hà Nội cho biết, Việt Nam đang nhận được sự quan tâm từ doanh nghiệp Nhật Bản với hơn 570 dự án đầu tư vào Việt Nam trong năm 2016. Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu, vật tư, linh kiện còn thấp, chỉ đạt 34%. Doanh nghiệp Nhật Bản phải nhập khẩu từ các nước xung quanh như Thái Lan, Trung Quốc.
Đây là nguyên nhân dẫn đến gia tăng chi phí và rủi ro lớn cho doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động trong lĩnh vực chế tạo tại Việt Nam.
Lễ ký thỏa thuận hợp tác. Ảnh: Minh Quyết/TTXVN |
Ông Kitagawa cho rằng ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam có tiềm năng rất lớn, tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải hiểu rõ hơn quan niệm sản xuất của các doanh nghiệp Nhật Bản, khi sản xuất ra các linh kiện phụ tùng thì không chỉ đơn thuần sản xuất ra các đồ vật mà Việt Nam cần phải cân nhắc làm sao để nâng cao hơn giá trị gia tăng, gắn liền với các sản phẩm đó. Như vậy, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thể sánh vai cùng với các doanh nghiệp Nhật Bản trong chuỗi công nghiệp phụ trợ toàn cầu.
Tiến sĩ Trương Thị Chí Bình, Tổng thư ký Hiệp hội Công nghiệp Việt Nam cũng cho rằng, Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam hướng tới khách hàng Nhật Bản là điều đương nhiên vì chúng ta đang có nhiều doanh nghiệp Nhật Bản hợp tác. Thời gian tới sẽ có nhiều thách thức nên nếu chúng ta muốn tiếp tục làm việc với Nhật Bản, thì cần tiếp tục thay đổi.
Đồng tình với quan điểm này, ông Lưu Hoàng Long, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Điện tử Việt Nam (VEIA) cũng cho hay, Việt Nam đang dần trở thành trung tâm sản xuất mới vô cùng hấp dẫn với nguồn lao động có trình độ và chi phí thấp hơn Indonesia và chỉ bằng một nửa của Thái Lan.
Thế nhưng tương lai tích cực này cũng thách thức không nhỏ đối với công nghiệp điện tử Việt Nam. Ông Long chia sẻ: “Ấn Độ là đối thủ lớn nhất của Việt Nam trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài, chính vì Ấn Độ áp dụng mức ưu đãi cấp 2 độ của cả Chính phủ lẫn các tiểu bang, cùng với mức lương thấp và nền công nghiệp công nghệ cao. Vì vậy, Ấn Độ vẫn giữ vị trí là "Thung lũng Silicon" của châu Á”.