Theo Cục Hải Quan Lạng Sơn, tính đến thời điểm này, số thuế nợ quá hạn của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK) là gần 200 tỷ đồng (trong đó số nợ từ năm 2010 chuyển sang là trên 150 tỷ, còn lại là số nợ phát sinh từ đầu năm đến nay), trong đó phần lớn là không có khả năng thu hồi. Các doanh nghiệp nhập khẩu các mặt hàng như: linh kiện xe máy, sợi Acrylic, máng đèn… chiếm tỷ lệ nợ lớn nhất. Nhiều doanh nghiệp đã nhập nguyên vật liệu với giá trị lớn, sau đó tranh thủ thời gian ân hạn thuế đã bán hết lượng hàng nhập rồi âm thầm giải tán doanh nghiệp nhằm trốn thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước. Điển hình như trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu ồ ạt mặt hàng kính vào nội địa trong một thời gian ngắn, sau đó giải tán không hoạt động xuất nhập khẩu nữa.
Theo quy định, tùy vào mặt hàng nhập khẩu, doanh nghiệp có thể được nợ thuế khi làm thủ tục hải quan và được thông quan hàng hóa; nếu quá 90 ngày chưa nộp thì số nợ này mới được đưa vào diện nợ quá hạn. Trước tình trạng đó, thời gian qua, Cục Hải quan Lạng Sơn đã áp dụng nhiều biện pháp thu hồi nợ như gửi thông báo thuế; gọi điện nhắc nhở; cử cán bộ đến làm việc trực tiếp tại doanh nghiệp nợ thuế; phối hợp với cơ quan đăng ký kinh doanh và chính quyền địa phương nơi doanh nghiệp đặt trụ sở để nắm tình hình hoạt động của doanh nghiệp nợ thuế; phối hợp với cơ quan công an xử lý kiên quyết các trường hợp nợ dây dưa, cố tình trốn thuế...
Chính sách ân hạn thuế xuất nhập khẩu đã và đang hỗ trợ cho doanh nghiệp giảm bớt khó khăn về vốn, đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, phát triển sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, do thiếu cơ chế phối hợp theo dõi giữa đơn vị cấp phép, thuế, hải quan… nên chính sách này đã bị nhiều doanh nghiệp lợi dụng gây thất thoát không nhỏ đối với Nhà nước. Do vậy các ngành chức năng cần phối hợp và có chế tài xử lý triệt để đối với những doanh nghiệp có hành vi lợi dụng chính sách của Nhà nước để trốn thuế.
Thái Thuần