Việc mua bán trẻ em ở đâu đó chỉ là trường hợp cá biệt. Tuy nhiên, đây cũng là hồi chuông cảnh báo để các cơ quan chức năng cần rà soát, xem xét công tác quản lý, bảo vệ và chăm sóc trẻ em một cách tổng thể, toàn diện hơn, từ đó có những quyết sách, chính sách phù hợp và dài hơi.

Giải quyết “hậu quả”

Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội hiện nay, trên địa bàn vẫn còn một số cơ sở, nhà chùa đang thực hiện nuôi trẻ. Tuy chưa thống kê được số liệu cụ thể nhưng thành phố đang tiếp tục rà soát để sắp tới quyết định cho từng trường hợp.

Cụ thể, đối với các cơ sở, nhà chùa nuôi nhiều trẻ như chùa Suy Xá, chùa Bồ Đề, chùa Trăm Gian, nếu đủ điều kiện cần khẩn trương làm thủ tục pháp lý để chính quyền ra quyết định thành lập “cơ sở nuôi trẻ”. Trường hợp không đảm bảo tiêu chuẩn, yêu cầu, các cơ sở này buộc phải dừng hoạt động tiếp nhận trẻ; đồng thời, rà soát hoàn cảnh, địa chỉ của từng em để có thể trả về địa phương hoặc đưa đi các Trung tâm bảo trợ của thành phố.


Đối với chùa Bồ Đề, tạm thời dừng tiếp nhận trẻ tại đây. Qua rà soát, hiện các trung tâm xã hội của thành phố có thể nuôi thêm khoảng 180 em, nếu chùa Bồ Đề không đủ các điều kiện nuôi trẻ thì trên 100 cháu đang sống ở đây sẽ được chuyển về các trung tâm.

Những ngày qua, thành phố Hà Nội cũng đã chỉ đạo các địa phương, nhất là quận Long Biên tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra việc hoạt động tại chùa Bồ Đề. Thành phố sẽ ra kết luận về những vấn đề liên quan. Hà Nội cũng đã xây dựng chiến lược, các đề án, dự án để phát triển, quản lý, bảo vệ trẻ em trên địa bàn toàn thành phố với tầm nhìn xa.

Nhiều khó khăn và rào cản

Ông Đặng Văn Bất, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội cho rằng, lâu nay công tác quản lý cũng như việc rà soát, thống kê các đối tượng gặp khó khăn trăm đường và chủ yếu dựa vào chính quyền sở tại. Sở Lao động- Thương binh và Xã hội chỉ có chức năng quản lý đối tượng bảo trợ xã hội, trong lúc các cháu lại sinh sống trong các chùa, muốn kiểm tra, quản lý phải phối kết hợp với các ban, ngành và địa phương liên quan vì có yếu tố tôn giáo khá “nhạy cảm”.

Hiện nay, thành phố đã có quyết định thành lập 16 cơ sở nuôi trẻ ngoài công lập. Vấn đề cấp phép cho các nhà chùa đang được đôn đốc đẩy nhanh nhưng cũng hết sức khó khăn vì cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn, không đáp ứng tiêu chí, trong khi đó ở đây lại đang nuôi trẻ với lượng lớn.


UBND thành phố Hà Nội vừa chỉ đạo các địa phương cần nắm chắc số trẻ biến động, kể từ thời điểm hiện nay, nếu phát hiện trẻ bị bỏ rơi, mồ côi không nơi nương tựa cần được báo cáo chính quyền để quyết định việc nuôi nhận.

Theo ông Đặng Văn Bất, quy định của Nhà nước vẫn khuyến khích cho nhận con nuôi, nhưng lâu nay do nhận thức, hiểu biết của người dân còn hạn chế nên việc xin nhận lại diễn ra ngoài vòng pháp luật, dẫn tới người bán trẻ thì vi phạm, người nhận nuôi thì lén lút, tạo điều kiện cho kẻ xấu lợi dụng hoạt động. Tuy nhiên, việc nhận nuôi trẻ cũng phải thực hiện theo trình tự pháp luật quy định.

Ông Đặng Văn Bất chia sẻ, công tác quản lý trẻ ở cơ sở đang còn nhiều yếu kém, hệ thống bộ máy quản lý mỏng, chính quyền không có người chuyên trách, cộng tác viên cơ sở chưa đáp ứng nhu cầu. Bên cạnh đó, chế độ nuôi dưỡng các em cũng rất thấp với khoảng 22.000 đồng/cháu/ngày, khó đảm bảo cuộc sống. Sở Lao động - Thương Binh và Xã hội đang xây dựng phương án trình thành phố cần có cơ chế đặc thù trợ cấp thêm các đối tượng này.

Một khó khăn khác, khi các cháu đến tuổi trưởng thành (18 tuổi) phải ra khỏi trung tâm, phần lớn đều bỡ ngỡ, thiếu tự tin, không có việc làm kiếm sống cũng là gánh nặng của xã hội.

Chúng tôi đã đến thăm và tìm hiểu vấn đề này ở một số trung tâm trên địa bàn như Làng trẻ Birla; Trung tâm Bảo trợ Xã hội số 3… được biết đây cũng là tình trạng nan giải mà các trung tâm đang phải đối mặt và họ phải “biến tấu” bằng việc tổ chức đào tạo nghề, tiếp tục để các em ở lại lao động kiếm thu nhập bằng sức lực của mình. Trẻ em ở Làng trẻ Birla gần đây đã năng động hơn trong việc liên hệ với các tổ chức, doanh nghiệp để khi các em ra khỏi trung tâm hoặc tốt nghiệp đại học đều được nhận vào làm việc.


Tin, ảnh: Nguyễn Văn Cảnh