Đúng như thăm dò dư luận, Liên minh dân chủ quốc gia (NDA), do đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) đứng đầu, đã giành thắng lợi áp đảo trong cuộc bầu cử Hạ nghị viện khóa 16, với 330/543 ghế được bầu trực tiếp, trong đó BJP được 281 ghế. Trong khi đó, Liên minh Tiến bộ thống nhất (UPA) cầm quyền hiện nay, chỉ được 63 ghế, trong đó Quốc đại được 48 ghế; các đảng khác được tổng cộng 150 ghế.

Thủ hiến bang miền tây Gujarat đồng thời là ứng viên chức Thủ tướng của Đảng BJP đối lập Narendra Modi (giữa) nhận lời chúc mừng từ người ủng hộ tại Gandhinagar, ngày 16/5. Ảnh: AFP/TTXVN

Như vậy, chỉ riêng BJP cũng đã vượt số ghế tối thiểu 272/543 tại Hạ nghị viện theo quy định của Hiến pháp Ấn Độ, để thành lập một chính phủ. Đây là lần đầu tiên trong vòng 25 năm qua, tại Ấn Độ mới có một chính đảng giành đủ đa số tuyệt đối như vậy để có thể thành lập chính phủ độc lập. NDA giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử lần này trong bối cảnh kinh tế Ấn Độ liên tục giảm sút, tỷ lệ lạm phát, thâm hụt ngân sách và tài khoản vãng lai tăng, đồng rupee mất giá trong vài năm qua làm uy tín của Chính phủ UPA bị giảm sút, khiến cử tri mong muốn có một Chính phủ mạnh và ổn định để phục hồi tăng trưởng kinh tế.

BJP là một trong hai chính đảng quốc gia trong hệ thống chính trị Ấn Độ. Mặc dù mới thành lập năm 1980, bề dày chính trị không bằng Quốc đại, đảng được thành lập từ năm 1885, song BJP đã phát triển nhanh chóng. Năm 1996, BJP đã được mời thành lập chính phủ nhưng chỉ tồn tại được 13 ngày; từ năm 1998-2004, Liên minh NDA do BJP đứng đầu đã nắm quyền lãnh đạo dưới sự dẫn dắt của vị Thủ tướng tài năng Atal Bihari Vajpayee. Đây cũng là lần đầy tiên một chính phủ không thuộc Quốc đại nắm quyền lãnh đạo trọn nhiệm kỳ. Từ năm 2004 đến nay NDA đứng ở vị trí đối lập ở cấp trung ương, song vẫn nắm quyền lãnh đạo tại một số bang, trong đó bang Gujarat dưới sự lãnh đạo liên tục của ông Modi trong 10 năm đã trở điểm phát triển kinh tế đầu tàu của Ấn Độ, với mức tăng trưởng hai con số.

Dù kết quả bầu cử vừa được công bố, Lãnh đạo BJP trong vài ngày qua đã gặp gỡ, tham vấn lẫn nhau về tình hình sau bầu cử và vạch chiến lược cho khả năng cầm quyền. Có tin nói rằng BJP thậm chí đã chuẩn bị chương trình nghị sự cho 100 ngày đầu cầm quyền đầu tiên của Chính phủ mới, do ông Narendra Modi đứng đầu. Theo chương trình nghị sự, bên cạnh một loạt biện pháp thúc đẩy phát triển kinh tế, trong đó có sửa đổi chính sách thuế khóa, dịch vụ, BJP sẽ bổ nhiệm, thay đổi, thuyên chuyển vị trí của các nhân viên chính phủ. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng trong 100 ngày đầu lên nắm quyền là Chính phủ sẽ phải thông qua ngân sách mới, dự kiến sẽ công bố vào tháng 7; cam kết tạo dựng một cơ chế điều hành hiệu quả; triển khai các biện pháp chống tham nhũng; bắt đầu một loạt biện pháp nhằm lấy đà cho quá trình lãnh đạo đất nước trong nhiệm kỳ 5 năm.

Ông Narendra Modi tại một cuộc họp ở New Delhi ngày 24/12/2013. Ảnh: AFP/TTXVN

Các nhóm nghiên cứu và chiến lược của BJP đang tập trung thảo luận những lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ mới, theo cương lĩnh tranh cử của đảng này. Báo “the Hindu” cho biết, một chính phủ do ông Modi đứng đầu sẽ tái cơ cấu ít nhất một nửa trong số 10 bộ, trong đó có những bộ lớn và quan trọng như bộ Nội vụ. Dự kiến bộ này sẽ được tái cơ cấu với những bộ phận chính như an ninh nội địa, quản lý biên giới, bộ phận phụ trách về Jammu – Kashmir và bộ phận phụ trách quan hệ giữa Trung ương và các bang sẽ được chú ý hơn; Chính phủ mới sẽ nỗ lực bảo đảm sự phối hợp tốt hơn và thông suốt giữa các bộ và văn phòng Thủ tướng. Khả năng Chính phủ mới dưới sự lãnh đạo của ông Modi sẽ sửa đổi hoàn toàn Hội đồng phát triển quốc gia và Hội đồng liên bang hầu như không hoạt động lâu nay.

Theo nhận định của ông Niranjan Sahoo, chuyên viên cao cấp tại Viện nghiên cứu Nhà quan sát Ấn Độ (ORF), là người có tính quyết đoán, nếu trở thành Thủ tướng, ông Modi sẽ thúc đẩy triển khai các chính sách nhanh hơn, mạnh hơn. Trong tương lai, chính phủ mới sẽ có nhiều việc phải làm, song trước mắt phải tập trung thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, kiềm chế lạm phát, chống tham nhũng. Tất nhiên, chính sách đối ngoại là một lĩnh vực lớn, trong đó chính sách đối với các nước láng giềng như Nepal, Bangladesh, đặc biệt với Trung Quốc, Pakistan… sẽ được chính phủ mới quan tâm.

Với một chính phủ ổn định, dưới sự lãnh đạo của ông Modi, nhân dân Ấn Độ hy vọng tăng trưởng kinh tế sẽ phục hồi. Ông Modi đã thành công trong phát triển kinh tế của bang Gujarat trong gần 10 năm làm Thủ hiến tại bang này. Thị trường Ấn Độ phản ứng rất tích cực trước thắng lợi của đảng BJP. Ngay sau khi kết quả bầu cử được tiết lộ, theo đó NDA giành được thắng lợi tuyệt đối, đồng rupee Ấn Độ đã phục hồi lên 58,71 rupee/1 USD, mức cao nhất trong vòng 11 tháng. Bên cạnh đó, các thị trường chứng khoán tại Ấn Độ cũng tăng mạnh, lần đầu tiên vượt mốc 25.000 điểm.

Về chính sách đối ngoại, theo giới phân tích, Chính phủ mới về cơ bản vẫn duy trì chính sách của chính phủ tiền nhiệm. Trong chiến dịch tranh cử thời gian qua, ông Modi đã có những tuyên bố thể hiện lập trường cứng rắn trong học thuyết hạt nhân, trong chính sách với các nước láng giềng, đặc biệt với Trung Quốc, Pakistan, Bangladesh. Tuy nhiên, đó có thể chỉ là chiến thuật để thu hút sự ủng hộ của cử tri vốn thất vọng trước chính sách “mềm yếu” của Chính phủ UPA.

Một khi trở thành Thủ tướng, ông Modi sẽ có chính sách “mềm dẻo” hơn và thực dụng hơn với các nước láng giềng nhằm duy trì ổn định để phát triển kinh tế. Chính phủ mới sẽ tiếp tục chính sách “hướng Đông”, vốn được coi là “hòn đá tảng” trong chính sách đối ngoại của Ấn Độ. Là người quyết đoán, có thể ông Modi sẽ thúc đẩy chính sách này mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, là người chưa có danh tiếng trên thế giới, nên ông Modi sẽ phải mở rộng quan hệ đối ngoại để làm nổi bật vai trò của mình, duy trì và phát triển vị thế của Ấn Độ trên trường quốc tế.

Minh Lý (P/v TTXVN tại Ấn Độ)