Quảng Nam hạ thủy đôi tàu vỏ sắt theo Nghị định 67. Ảnh: Ảnh: Đoàn Hữu Trung/TTXVN |
Thực tế triển khai tại Agribank cho thấy, khách hàng vay vốn chưa có
kinh nghiệm trong việc lập hồ sơ vay vốn, lập phương án kinh doanh hoặc
chứng minh được khả năng tài chính, nguồn nhân lực chưa đạt trình độ
quản lý và vận hành trang thiết bị hiện đại khi chuyển đổi từ phương
thức đánh bắt truyền thống sang hiện đại…
Bên cạnh đó, không ít ngư dân cho rằng, chương trình vay vốn đóng tàu theo Nghị định 67 là chính sách tài trợ không hoàn lại của Chính phủ nên không chú trọng đến tính hiệu quả của phương án.
Đây là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến thời gian thẩm định, phê duyệt dự án của ngân hàng thường kéo dài và bị động; đồng thời là rào cản lớn đối với ngân hàng trong việc đảm bảo khả năng thu hồi vốn.
Để đạt được mục tiêu như kỳ vọng, bà Nguyễn Thị Phượng, Phó Tổng giám đốc Agribank kiến nghị cần áp dụng chính sách ưu đãi có chọn lọc, ưu tiên mô hình nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản tương tự mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Cụ thể, chủ tàu là phải thành viên của tổ đội, hợp tác xã, nghiệp đoàn nghề cá, doanh nghiệp khai thác thủy sản; tàu phải được lắp đặt máy thông tin liên lạc tầm xa có tích hợp thiết bị vệ tinh (GPS) kết nối được trạm bờ.
Đồng thời, không khuyến khích đầu tư đóng mới, nâng cấp tàu cá theo mô hình tổ chức sản xuất cá nhân nhỏ lẻ do chất lượng nguồn nhân lực không đảm bảo; năng lực quản lý, vận hành khai thác; năng lực tài chính có nhiều hạn chế và không tạo được sự gắn kết giữa các tàu đánh bắt ở ngoài khơi vì mục tiêu phát triển kinh tế cũng như đảm bảo quốc phòng - an ninh, bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Cũng theo bà Nguyễn Thị Phượng, cần duy trì chính sách bảo hiểm đối với con tàu tương ứng với thời gian vay vốn theo quy định tại Nghị định 67 (11 năm đối với tàu vỏ gỗ hoặc tàu được nâng cấp; 16 năm đối với tàu vỏ thép hoặc vỏ vật liệu mới được đóng mới).
Bên cạnh đó, việc khai thác thủy sản xa bờ và dịch vụ hậu cần thủy sản trên biển là ngành có rủi ro cao do thiên tai, tình hình vi phạm lãnh hải của các nước…; tài sản bảo đảm cho khoản vay là chính con tàu nên khi rủi ro xảy ra (tàu bị chìm, bị bắt giữ…) khoản vay của ngân hàng có nguy cơ khó thu hồi. Do đó, Agribank kiến nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ ngân hàng xử lý các khoản vay vốn theo Nghị định 67 không thu hồi được.
Tính đến ngày 31/7/2017, Agribank đã cho 510 chủ tàu vay vốn đóng mới và nâng cấp tàu, tương đương trên 50% số lượng tàu đã được các ngân hàng thương mại phê duyệt và ký hợp đồng cấp tín dụng với tổng số vốn cam kết cho vay theo các hợp đồng tín dụng đã ký là 4.605 tỷ đồng, dư nợ là 3.883 tỷ đồng.
Trong số 510 tàu được Agribank cho vay có 122 tàu vỏ thép, 45 tàu vỏ composit, 343 tàu vỏ gỗ (422 tàu đóng mới, 88 tàu nâng cấp), trong đó có 90 chiếc tàu hậu cần và 420 tàu đánh bắt hải sản.