Ngày 5/6, tại Viện Quan hệ quốc tế Na Uy (NUPI) đã diễn ra Hội thảo “An ninh Biển ở Đông Á” với 3 diễn giả chính là Giáo sư Geoffrey Till, Khoa Nghiên cứu Quốc phòng, King’s College London, Vương quốc Anh, Tiến sỹ Sam Bateman, Trung tâm quốc gia của Australia về Tài nguyên và An ninh Biển, ĐH Wollongong và Giáo sư Stein Tonnesson, Viện Nghiên cứu Hòa Bình, Na Uy (PRIO).

Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, tham dự Hội thảo có khoảng 30 đại biểu, gồm các học giả của NUPI, PRIO, Viện Nghiên cứu Quốc phòng Na Uy, đại diện Hiệp hội các Chủ tàu biển Na Uy, một số đại diện Đại sứ quán các nước Đông Á…


Hội thảo trao đổi về những thách thức đối với an ninh biển ở Đông Á, cụ thể là các căng thẳng mới với nguy cơ nảy sinh xung đột ở Biển Hoa Đông và Biển Đông; nhu cầu cấp bách phải xây dựng lòng tin; và tăng cường hợp tác an ninh biển ở Châu Á-Thái Bình Dương.

Tại Hội thảo, Đại sứ quán Việt Nam tại Na Uy đã chuyển tới các đại biểu các bản tin của Đại sứ quán với thông tin cập nhật, kèm theo phát biểu của lãnh đạo cấp cao của Việt Nam và tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam về việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép ở thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, đồng thời trao đổi với một số học giả để làm rõ hơn các vấn đề họ quan tâm.

Về an ninh ở Biển Đông, các đại biểu đặc biệt lo ngại về hành động đơn phương, bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc và điều này đang gây lo ngại về an ninh và an toàn hàng hải quốc tế.

Các ý kiến nêu các biện pháp chính được các nước lớn sử dụng hiện nay là tìm cách khống chế các đường biển quan trọng thông qua việc sử dụng sức mạnh hải quân hùng mạnh, làm phức tạp hóa các tranh chấp lãnh thổ; các nguy cơ xung đột tiềm tàng ở khu vực ngày càng tăng do hiện thiếu cơ chế hợp tác và cơ chế đàm phán hiệu quả. Giáo sư Geoffrey Till nêu dẫn chứng là việc thiếu tôn trọng và không thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002 được ký kết giữa Trung Quốc và các nước ASEAN (DOC), thiếu quyết tâm chính trị để khống chế xung đột tiềm tàng.

Đặc biệt, các đại biểu cũng thảo luận sôi nổi về “khủng hoảng liên quan đến vụ giàn khoan dầu của Trung Quốc” ở Biển Đông và các tác động của nó đối với an ninh và ổn định của Đông Á, và đây cũng đang là điểm nóng của công luận thế giới trong hơn một tháng qua.

Giáo sư Stein Tonnesson và một số đại biểu nhấn mạnh Trung Quốc cần phải tôn trọng luật pháp quốc tế; đường 9 đoạn của Trung Quốc là không có cơ sở pháp lý, và do đó không thể là cơ sở để đàm phán; kịch bản chiến tranh là đi ngược lại lợi ích của Trung Quốc; các bên liên quan và Trung Quốc cần có cơ chế hiệu quả để khống chế xung đột tiềm tàng ở Biển Đông; Trung Quốc cần đàm phán trên cơ sở song phương (nếu chỉ liên quan hai bên), hoặc đa phương (đối với tranh chấp liên quan đến nhiều bên) để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, giữ gìn hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.


Thanh Hải (Tin ĐSQ Na Uy cung cấp)