Nhân kỷ niệm 1 năm sự kiện Crimea tham gia vào thành phần LB Nga, phóng viên TTXVN hiện đang có mặt tại Sevastopol sẽ làm rõ với khán giả lịch sử và ý nghĩa của quân cảng chiến lược này.
Sevastopol nằm ở Tây Nam bán đảo Crimea trên Biển Đen. Do tầm quan trọng của mình, dù nằm trong Crimea song Sevastopol là khu vực tự trị về hành chính, tách biệt hoàn toàn với bán đảo. Ý nghĩa quan trọng nhất của Sevastopol là hải cảng tự nhiên lý tưởng với vịnh lớn Sevastopol dài gần 8km cùng 36 vùng nhỏ hơn rất thuận lợi cho neo đậu, sửa chữa tàu thuyền và phòng thủ.
Ngay sau khi Crimea thuộc về Nga sau nhiều năm chiến tranh Nga-Thổ, theo sắc lệnh của Nữ hoàng Catherine II, khu trục hạm “Ostoroznui”, dưới sự chỉ huy của Hạm trưởng Ivan Bersenev tháng 4/1783 đã tới bán đảo Crimea để chọn địa điểm ở bờ biển Tây Nam xây một quân cảng chiến lược. Ông Bersenyev rất ấn tượng với vịnh nhỏ tại làng Akhtiar (Akhơtia), nằm gần thành phố cổ hoang tàn Chersonese và ông đã khuyến cáo xây dựng ở đây căn cứ cho Hạm đội Biển Đen trong tương lai, từ đó hình thành thành phố Sevastopol.
Tàu chiến của hạm đội Biển Đen. |
Sevastopol đóng vai trò chủ chốt trong Chiến tranh Crimea (1853-1856). Trong trận đánh Sinop tháng 11/1853, hạm đội Nga dưới quyền Đô đốc Pavel Nakhimov đã tiêu diệt hải đoàn của Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trong vài giờ. Chiến công của Nakhimov trở thành cái cớ để Anh và Pháp tham chiến bên phía Đế quốc Ottoman, dẫn tới sự thảm bại của Nga. Liên quân Anh, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ đưa hàng nghìn lính cùng chiến hạm tiến đánh Sevastopol, song phải mất gần 1 năm mới chiếm được thành phố. Giai đoạn này trong lịch sử thành phố gọi là cuộc phòng thủ anh hùng Sevastopol. Những người bảo vệ Sevastopol đã không đầu hàng, dù đã rút về phía Bắc, để lại một thành phố hoang tàn.
Trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại 1941-1945, Hạm đội Biển Đen bị phát-xít Đức tấn công. Cuộc chiến này kéo dài 250 ngày đêm và trở thành biểu tượng cho tinh thần quả cảm của những người lính Xô Viết. Những người bảo vệ thành phố Sevastopol sau nhiều nỗ lực và hy sinh đã chặn đứng kế hoạch của nước Đức quốc xã tấn công vào vùng Kavkaz.
Tác giả bên Tượng đài Đô đốc Nakhimov. |
Với Hạm đội Biển Đen, Hải quân Liên Xô từng chiếm thế thượng phong tại Biển Đen và cạnh tranh tại Địa Trung Hải với lực lượng NATO. Tuy nhiên Liên Xô tan rã là cú đòn mạnh giáng vào Hạm đội Biển Đen. Bán đảo Crimea, và cùng với nó là căn cứ quân sự Sevastopol được giao cho Ukraine. Tại Crimea đặt 70% toàn bộ cơ sở hạ tầng của Hạm đội Biển Đen Nga vốn có các mục tiên chiến lược chính là kiểm soát Biển Đen và đảm bảo an ninh cho biên giới phía Nam của Nga; đảm bảo cho lợi ích của Nga ở các biển miền nam. Sevastopol còn có thể sử dụng làm căn cứ triển khai các tàu ở Địa Trung Hải và Ấn Độ Dương. Trong thời kỳ Xô viết, hàng năm có tới 100 tàu chiến đi qua Biển Đen để tiến ra các đại dương trên thế giới.
Hình ảnh Đô đốc Nakhimov và những người lính Xô Viết anh hùng ngã xuống để bảo vệ Sevastopol không chỉ cho thấy chủ nghĩa anh hùng, vĩ đại của những người lính Nga đã hàng trăm năm bảo vệ tiền đồn này mà còn thể hiện các giá trị lịch sử, tầm quan trọng của thành phố đối với Nga. Chính vì vậy, như Tổng thống Putin đã nói, Nga thà mời binh sĩ NATO tới Sevastopol làm khách chứ nhất quyết không để trở thành khách của NATO tại hải cảng quan trọng này.
Duy Trinh-Cao Cường (P/v TTXVN từ Sevastopol, Crimea)