Quyết tâm của Israel
Thủ tướng Benjamin Netanyahu (trái). Ảnh: Wall Street Journal
Theo tờ Wall Street Journal ngày 1/12, theo lệnh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, các cơ quan tình báo hàng đầu của Israel đang lên kế hoạch truy lùng các thủ lĩnh Hamas sống ở Liban, Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar. Qatar đã cho phép Hamas điều hành một văn phòng chính trị ở Doha trong một thập kỷ qua.
Theo các quan chức Israel, chiến dịch ám sát sẽ là phần mở rộng các hoạt động bí mật kéo dài hàng thập kỷ của Israel.
Trong nhiều năm, các quốc gia như Qatar, Liban, Iran, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã cung cấp cho Hamas một biện pháp bảo vệ. Israel đôi khi đã phải kiềm chế và không nhắm vào các tay súng Palestine để tránh tạo ra các cuộc khủng hoảng ngoại giao.
Trước sự ngạc nhiên của một số quan chức Israel muốn giữ bí mật các kế hoạch mới nhất, ông Netanyahu đã công khai nói về ý định của mình trong một bài phát biểu toàn quốc vào ngày 22/11. Ông nói: “Tôi đã chỉ thị cho Mossad hành động nhằm vào những người đứng đầu Hamas dù họ ở bất cứ đâu”. Mossad là cơ quan tình báo đối ngoại của Israel.
Trong cùng bài phát biểu, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant nói rằng các nhà lãnh đạo Hamas sẽ không còn sống được lâu nữa. Ông nói: “Họ bị đánh dấu là phải chết. Cuộc đấu tranh diễn ra trên toàn thế giới, cả những người ở Gaza và những người bay trên những chiếc máy bay đắt tiền”.
Mặc dù Israel thường cố gắng giữ bí mật những kế hoạch kiểu như vậy, nhưng các nhà lãnh đạo quốc gia này hầu như không ngần ngại tiết lộ ý định truy lùng những người chịu trách nhiệm về vụ tấn công ngày 7/10.
Các quan chức cho biết Israel đang nỗ lực tiêu diệt hoặc bắt giữ các thủ lĩnh Hamas ở Gaza. Câu hỏi hiện nay đối với các nhà lãnh đạo Israel không phải là liệu có nên tìm cách tiêu diệt các thủ lĩnh Hamas ở nơi nào khác trên thế giới hay không, mà là ở đâu và bằng cách nào.
Các kế hoạch nói trên là giai đoạn mở rộng cuộc chiến của Israel ở Gaza và phản ánh ý định của nước này nhằm đảm bảo rằng Hamas không bao giờ có thể gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với Israel nữa. Là một phần của nỗ lực, Israel cũng đang xem xét liệu họ có thể buộc trục xuất hàng nghìn tay súng Hamas cấp thấp khỏi Gaza để rút ngắn cuộc chiến hay không.
Kế hoạch của Israel nhắm vào các thủ lĩnh Hamas bắt đầu hình thành ngay sau ngày 7/10 – ngày mà các tay Hamas thực hiện một cuộc tấn công xuyên biên giới và giết chết 1.200 người, hầu hết là dân thường. Trên 200 người đã bị bắt cóc và đưa về Gaza.
Một số quan chức Israel muốn phát động một chiến dịch ngay lập tức để tiêu diệt ông Meshaal và các thủ lĩnh Hamas khác sống ở nước ngoài. Họ đặc biệt tức giận trước đoạn video quay cảnh ông Meshaal và các thủ lĩnh khác của Hamas, trong đó có cả thủ lĩnh chính trị hàng đầu của tổ chức này là Ismail Haniyeh, ăn mừng và cầu nguyện tại một trong các văn phòng trong khi xem tin tức trực tiếp về vụ tấn công ngày 7/10.
Israel chưa thực hiện bất kỳ hoạt động tiêu diệt có chủ đích nào ở Qatar và nếu định thực hiện kế hoạch này sau ngày 7/10, họ có thể sẽ cản trở các nỗ lực liên tục nhằm đàm phán giải phóng những con tin bị bắt giữ. Chính những lo ngại về con tin đã giúp kiềm chế Israel, khiến họ không bắt tay ngay vào chiến dịch ám sát. Tuy nhiên, kế hoạch vẫn tiếp tục.
Qatar đã trở thành trung tâm của các cuộc đàm phán con tin, khi Giám đốc Mossad David Barnea đã gặp Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns ở Doha vào đầu tuần này. Doha đã giúp đảm bảo thả hàng chục con tin Israel bị Hamas bắt giữ để đổi lấy việc trả tự do cho những người Palestine bị giam giữ trong các nhà tù Israel. Theo báo cáo của Israel, trên 130 con tin vẫn còn ở Gaza.
Tuyên bố truy lùng các thủ lĩnh Hamas trên toàn thế giới của Thủ tướng Netanyahu đã làm dấy lên một cuộc tranh luận giữa các cựu quan chức tình báo.
Ông Efraim Halevy, cựu Giám đốc Mossad, gọi đó là điều không nên làm. Ông nói rằng giết chết các thủ lĩnh của Hamas sẽ không loại bỏ được mối đe dọa. Thay vào đó, hành động này có khả năng kích động những người theo Hamas và đẩy nhanh quá trình hình thành các mối đe dọa thậm chí còn tồi tệ hơn.
Ông Halevy nhận định: “Truy đuổi Hamas trên quy mô toàn cầu và cố gắng loại bỏ tất cả các nhà lãnh đạo của tổ chức này trên toàn thế giới này một cách có hệ thống chính là mong muốn trả thù chứ không phải mong muốn đạt được mục tiêu chiến lược”.
Tuy nhiên, ông Amos Yadlin, một tướng Israel đã nghỉ hưu, người từng lãnh đạo cơ quan tình báo của quân đội, cho rằng chiến dịch này là điều mà công lý đòi hỏi. Ông Yadlin nói: “Tất cả các thủ lĩnh Hamas, tất cả những người tham gia cuộc tấn công, những người lên kế hoạch tấn công, những người ra lệnh tấn công, đều phải bị đưa ra công lý hoặc bị tiêu diệt. Đó là chính sách đúng đắn.”
Theo cuốn sách “Rise and Kill First” (tạm dịch: Vùng dậy và tiêu diệt trước) của nhà báo Israel Ronen Bergman, kể từ Thế chiến thứ hai, Israel đã tiến hành hơn 2.700 hoạt động như vậy.
Một số sự cố
Các thủ lĩnh Hamas là mục tiêu của Israel. Ảnh: Wall Street Journal
Dù vậy, các chiến dịch đôi khi đã gặp sự cố. Năm 1997, Thủ tướng Netanyahu, khi đó đang đảm nhiệm nhiệm kỳ thủ tướng đầu tiên, được cho là đã ra lệnh cho các điệp viên Israel giết ông Meshaal, một người sáng lập Hamas khi đó đang sống ở Jordan. Nhóm người Israel vào Jordan đóng giả khách du lịch Canada và tấn công ông Meshaal bên ngoài văn phòng chính trị Hamas ở Amman. Một sát thủ người Israel đã xịt chất độc vào tai ông Meshaal nhưng người này đã bị bắt cùng với một thành viên khác trong đội trước khi họ kịp trốn thoát.
Ông Meshaal hôn mê và Jordan đe dọa chấm dứt hiệp ước hòa bình với Israel. Tổng thống Mỹ khi đó là Bill Clinton đã yêu cầu Thủ tướng Netanyahu chấm dứt cuộc khủng hoảng. Thủ tướng Netanyahu đã cử Giám đốc Mossad đến Amman cùng với thuốc giải độc để cứu mạng ông Meshaal. Sau đó, các thành viên người Israel ở Jordan đã được tự do khi Israel đồng ý thả ông Yassin, thủ lĩnh tinh thần của Hamas và 70 tù nhân Palestine khác.
Sau này, ông Meshaal mô tả vụ ám sát thất bại là một bước ngoặt giúp trao quyền cho Hamas.
Israel tiếp tục chiến dịch ám sát Hamas trong nhiều năm. Năm 2010, một nhóm đặc vụ Israel sử dụng hộ chiếu châu Âu giả đã bay tới Dubai, nơi họ giả làm khách du lịch để chờ Mahmoud al-Mabhouh, người sáng lập cánh quân sự Hamas và là người chịu trách nhiệm mua vũ khí của nhóm.
Video giám sát sau đó đã ghi lại cảnh các thành viên của nhóm này ăn mặc như vận động viên quần vợt, đi theo ông Mabhouh đến phòng của ông này. Tại đây, họ khống chế và sau đó bóp nghẹt thủ lĩnh Hamas. Mặc dù ban đầu có vẻ như ông Mabhouh đã chết vì nguyên nhân tự nhiên, nhưng các quan chức Dubai cuối cùng đã xác định được nhóm sát thủ và cáo buộc Israel thực hiện vụ ám sát.
Phải mất nhiều năm để sửa chữa những thiệt hại trong mối quan hệ của Israel với Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất.
Chính sách của Israel thể hiện rõ sau vụ các tay súng Palestine tấn công các vận động viên Israel tại Thế vận hội Munich năm 1972. Khi đó, các tay súng Palestine thuộc nhóm Tháng Chín Đen đã bắt một nhóm vận động viên và huấn luyện viên Israel làm con tin tại Làng Olympic, dẫn đến tình trạng bế tắc kéo dài hai ngày rồi kết thúc bằng nỗ lực giải cứu thất bại của cảnh sát Tây Đức. Toàn bộ 11 con tin Israel đều thiệt mạng.
Đáp lại, Thủ tướng Israel khi đó là bà Golda Meir được cho là đã ra lệnh cho các điệp viên Israel truy lùng và tiêu diệt tất cả các tay súng Palestine liên quan đến vụ tấn công. Chiến dịch bí mật này được gọi là Chiến dịch Sự phẫn nộ của Chúa và trở thành chủ đề của bộ phim do ông Steven Spielberg làm đạo diễn, được đề cử giải Oscar năm 2005.
Các sát thủ Israel đã dành 20 năm săn lùng những kẻ có liên quan đến vụ tấn công ở Munich. Họ đã ám sát người Palestine ở Pháp, Italy, Hy Lạp, Síp và Liban. Họ sử dụng bom điều khiển từ xa giấu bên trong điện thoại ở Pháp và sử dụng súng giảm thanh để tiêu diệt các mục tiêu trên đường phố Rome.
Trong số những người tham gia nỗ lực kéo dài nhiều năm có Ehud Barak, khi đó là một đặc công trẻ người Israel và sau này trở thành thủ tướng. Năm 1973, ông Barak, trong trang phục phụ nữ, là thành viên của một đội vào Beirut để giết ba tay súng Palestine có liên quan đến vụ tấn công ở Munich. Họ giết cả ba chỉ trong vài phút.
Nhưng Chiến dịch Sự phẫn nộ của Chúa cũng dẫn đến một trong những thất bại của Israel vào năm 1973, khi một nhóm đặc vụ Israel giết nhầm một bồi bàn Maroc ở Na Uy, người mà họ đã xác định nhầm là tay súng Palestine có liên quan đến vụ tấn công ở Munich. Sáu trong số 15 đặc vụ Israel đã bị bắt và năm người bị kết án tù ngắn hạn vì vai trò trong vụ giết người.